پلیس اخطار داد؛ در جایگاه معلولان پارک نکنید!

نگاهی به تابلو می اندازد و نگاهی به خودرویی که جای پارک او توقف کرده. به نظر می رسد راننده اش خیلی عجله داشته؛ آنقدر که هنگام پارک، یک چرخ از خودرویش روی جدول رفته اما حاضر نبوده آن را درست پارک کند.

این تصویری از انتظار یک معلول بود که در اطراف کوچه گلگشت بلوار نلسون ماندلای تهران (بلوار آفریقای سابق) دنبال جای پارک می گشت. البته نمونه چنین تصویری در جای جای شهر رخ می دهد و کمبود جای پارکینگ باعث شده تا راننده ها کمترین توجهی به حق پارکینگ معلولان نکنند.

خیابان میرعماد یک نماد تمام عیار از شعاری بودن بسیاری از ادعاها در رابطه با حقوق شهروندی معلولان است. خیابانی که در شمال خیابان شهید مطهری یعنی درست در مرز طرح ترافیک تهران واقع شده؛ آنجایی که شهروندان سواری زده، به هر شکلی شده خودروی شان را پارک می کنند و سپس با وسایل حمل و نقل عمومی وارد طرح می شوند. از ساعت 8 صبح تا حدود ساعت 6 بعد از ظهر جلوی ساختمان فرمانداری تهران، مجتمع قضایی، یک بیمارستان خصوصی، فرهنگسرای مترو، سفارت هندوستان و چندین و چند ساختمان اداری دیگر در خیابان میرعماد، راننده ها دوبله و سوبله پارک می کنند و واقعا جای سوزن انداختن نیست. خیابان های شریعتی، منیریه، ابوسعید، پاسداران، کشاورز، قصرالدشت و اغلب خیابان های گوشه و کنار پایتخت دست کمی از میرعماد ندارند.

با این اوصاف مناسب سازی معابر هم هر چقدر که با سرعت پیش برود، در میان فرهنگ نادیده گرفتن حقوق افراد معلول و کم توان گم می شود. به همین خاطر علی صابری، عضو روشندل شورای شهر تهران به همشهری می گوید استانداردسازی شهر برای دسترس پذیری معلولان فرایندی زمان بر است.

صابری از ابتدای حضورش در شورای شهر، سعی کرده تا عبارت «دسترس پذیری شهر» را به طور واقعی معنا کند و ادبیات آن را در میان مسئولان بگنجاند. سرانجام هم پس از پیگیری های وی و کارگروه تشکیل شده برای این منظور در پارلمان شهر تهران، شورای مشورتی شهر دسترس پذیر و امور توان یابان شهردار تهران تشکیل شد تا کم کم قدم های مهمی در این حوزه برداشته شود. حالا نیز خبر می رسد که 30 درصد معابر شهری تهران مناسب سازی شده است؛ این میزان را نه یک مدیر شهری بلکه حسین نحوی نژاد، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی اعلام کرده است.

خودروی متخلفان به پارکینگ منتقل می شود

به هر ترتیب فقط مناسب سازی نمی تواند باعث شود تا معلولان و کم توانان مانند افراد عادی جامعه از امکانات شهری بهره ببرند. یعنی باید در راستای اقدامات سخت افزاری، اقداماتی فرهنگی نیز صورت بپذیرد. صابری در این رابطه اعتقاد دارد که جریمه 40 هزار تومانی راهنمایی و رانندگی بازدارنده نیست. ناگفته نماند که استفتائات انجام شده از دفاتر آیات عظام از جمله آیت الله نوری همدانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله گرگانی و آیت الله سیدعلی حسینی سیستانی نشان می دهد که توقف خودروی افراد غیرمعلول در محل پارک خودروی معلولان جایز نیست.

البته سرهنگ حسن عابدی، جانشین رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان از جدی گرفته شدن برخورد با متخلفانی که در جای مخصوص معلولان پارک می کنند، خبر داده است. به گفته وی، در آینده انتقال خودرو از زیر تابلوی پارک مخصوص معلولان به پارکینگ به طور جدی صورت خواهد گرفت. وی اعلام کرده است که در صورت وجود راننده در خودرو نیز پس از دادن تذکراتی از طرف مأموران راهنمایی و رانندگی، قطعا راننده اعمال قانون و خودروی وی به پارکینگ منتقل می شود.

جایگاه مخصوصی که دیده نمی شود

طبق قوانین بین المللی راهنمایی و رانندگی که در تمام کشورهای جهان لازم الاجراست، باید در حاشیه هر یک از خیابان های شلوغ محلی در نزدیکی یک مکان عمومی نظیر ایستگاه اتوبوس و تاکسی برای پارک خودروهای معلولان پیش بینی شود. همچنین در پارکینگ های عمومی به خصوص پارکینگ ادارات و مراکز درمانی یا خرید، محلی مخصوص پارک خودروی معلولان پیش بینی و اختصاص یابد. این موضوعی است که دولت ها و مردم بسیاری از کشورها این قانون را قبول کرده اند و آن را اجرا و با متخلفان برخورد قانونی و اجتماعی می کنند. از سوی دیگر نهادها و انجمن ها به دنبال راه حل ها و ایجاد طرح هایی هستند که بتواند در تأمین جای پارک قانونی به کمک معلولان بیاید.

در اکثر شهرهای برزیل چنانچه خودرویی در محل مخصوص معلولان پارک کند، پلیس برگه جریمه مخصوص آبی رنگی به طور الصاقی برای راننده در نظر می گیرد. چنین برگه ای، علاوه بر جریمه نقدی، امتیازات منفی راننده را دوبرابر می کند. در سوئد طرحی در حال بررسی است که درصورت اجرا، باعث می شود به محض ورود خودرویی معمولی به محل پارک معلولان، هلوگرامی سه بعدی از یک فرد معلول نشسته روی ویلچر ظاهر شود و به راننده گوشزد می کند که آنجا نباید پارک کند.

در انگلیس رانندگان معلول کارت آبی رنگی دارند که می توانند از امتیازات ویژه ای مثل حق پارک برخوردار باشند. در صورت پارک افراد عادی در جای آن ها حتی تا 1000 پوند جریمه در نظر گرفته می شود. در فلوریدای آمریکا معلولانی با نصب نرم افزاری روی گوشی تلفن همراه خود قادرند تا 4 ساعت جای پارکی را به صورت رایگان در شهر برای خود رزرو کنند. در ژاپن با وجود حمل و نقل ریلی بسیار راحت و در دسترس برای معلولان و کم توانان، اشغال جای پارک معلولان در شهرها به ویژه در توکیو توسط افراد عادی به یک مشکل جدی تبدیل شده است.