حدودا ده روز تا ایام تعطیلات عید فطر باقی مانده و یکی از حرف های داغ محافل افطاری، تعیین مکان سفر آن ایام است؛ شمارش معکوس برای حضور در این کوچ چندروزه شروع شده و یادمان نمی رود سال گذشته، سفرهای بی سابقه مردم، مسئولان را غافلگیر کرد.
تعداد سفرهای انجام شده در کشور در روزهای اخیر، غیرمنتظره است؛ اگرچه استان های کشور برای پذیرش گردشگران آماده بودند اما تعداد گردشگران به تقریب 2 برابر ظرفیت مکان های اقامتی گزارش شده است؛ پیش بینی می شود این تعداد سفر و گردشگر تا پایان تعطیلات 2 برابر سفر در نوروز 93 باشد و بر این اساس باید زیرساخت های گردشگری کشور تجهیز و تقویت شود.
اینها سخنان مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی است، سخنانی که بعد از 2 روز تعطیلی رسمی عید فطر و البته قبل از اتمام این تعطیلات مطرح شد؛ وی همچنان اعلام کرده بود که «اگر چه سفر در روزهای اخیر در کشور با آمادگی و هماهنگی های لازم مدیریت شد اما هنوز میزان ارائه خدمات به گردشگران مطلوب نیست».
سفر همیشه خوب است و به خصوص سفر به آغوش طبیعت که موجب آرامش روح می شود و مردم ایران هم به دنبال تعطیلات چندروزه، بار سفر را به دوش می گیرند و بیشتر به دامن طبیعت می روند تا آرامش طبیعت را با جان خود دریافت و خود را برای آغاز روزهای پرکار آماده کنند؛ اما همیشه یکی از دغدغه های مهم در این حوزه که متأسفانه بعد از سال ها هنوز هم حل نشده است این بوده که ورود مردم به طبیعت بکر و زیبا تلفاتی هم دارد که سهم بیشتر این تلفات نصیب طبیعت می شود و به نوعی این آغوش آرامش بخش بعد از تعطیلات به محلی جنگ زده تبدیل می شود که این موضوع همیشه جای نگرانی دارد.
یکی از مهم ترین دلایل این امر هجوم به استان های طبیعت محور به خصوص استان های شمالی کشور است که بر اساس آمار سال گذشته در این تعطیلات عید فطر، طبق آمارهای رسمی، گیلان، مازنداران، اردبیل، گلستان، چهارمحال و بختیاری جزء استان های پرتردد کشور در روزهای تعطیلات عید فطر سال گذشته بودند.
شاید درمان این درد را باید معرفی جاذبه های طبیعی سایر استان های کشور دانست، کاری که در دستور کار معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی بوده است اما متأسفانه به نظر می رسد در این زمینه هنوز ضعف داریم و شاهد این سخن هم این است که اولین جایی که بعد از تصمیم به مسافرت در ذهن مردم در ایام تعطیلات نقش می بندد، استان های شمالی و چند استان طبیعت گرای معروف هستند در حالی که دیگر استان ها جاذبه های بسیار زیبایی دارند که فقط به دلیل عدم معرفی لازم در ذهن مسافران نمی گنجند.
معرفی جاذبه های طبیعی استان های دیگر که البته به نظر می رسد هزینه زیادی هم نمی برد نه تنها موجب توزیع سفر و قرار ندادن بار سنگین هجوم مسافران روی چند استان از 31 استان کشور می شود بلکه ترافیک ها و تصادفات جاده ای را کاهش می دهد که این خود موجب شادابی مسافران و کاهش مرگ و میر خواهد بود.
نکته مهم دیگر این است که واقعا ظرفیت پذیرش مسافر در این استان های مورد هجوم مسافران، آیا تا به حال محاسبه شده است؟ چرا که وقتی از حد موردنظر بیشتر می شود آسیب فراوانی به طبیعت وارد می شود؛ این نکته را می توان در سخنان محمدعلی فیاضی، مدیرکل همکاری ها و توافقات ملی گردشگری و دبیر کمیته ملی طبیعت گردی معاونت گردشگری یافت که یکی از بحث هایی که باید در مناطق طبیعت گردی در نظر گرفته شود، تحمل ظرفیت پذیری گردشگری یا گردشگرپذیری هر منطقه است که وی اعلام می کند: «متاسفانه مناطق ما الان مدیریت نمی شود، یکی از مواردی که در حوزه طبیعت گردی با آن مواجه هستیم ورود حجم گسترده ای از مردم است که وقتی متوجه یک طبیعت می شوند به خصوص در ایام تعطیلات، به آنجا هجوم می آورند و هیچ آئین نامه ای هم که طبق آن، به این مناطق به صورت مدیریت شده مراجعه شود وجود ندارد لذا این باعث می شود، طی سال ها این مناطق را یا از دست بدهیم یا اقبالی که مردم به منطقه ای به خاطر آن ویژگی های خاص داشت از دست برود».
اما واقعا راهکار چیست؟ شاید یک راهکار کوچک مدیریت مناطق طبیعی این است که در حوزه طبیعت گردی خیلی از مناطق طبیعی در اختیار سازمان جنگل ها و سازمان محیط زیست است که باید مناطق زیرمجموعه شان را مدیریت کنند؛ به گفته کارشناسان، می توان برای ورود به این مناطق طبیعی، سقف تعداد مسافر تعیین کرد تا طبق همین ظرفیت از این منطقه طبیعی استفاده شود.
پلیس راه، هلال احمر، راهداری، وزارت بهداشت و بیمارستان ها، نیروی انتظامی و بسیاری از سازمان های دیگر تمام تلاش خود را برای هرچه بهترشدن این مسافرت ها انجام می دهند و شاید بهتر است بگوییم که از مدت ها پیش منتظر چنین روزی هستند.
به نظر می رسد صدا و سیما نقش مهمی در معرفی جاذبه های طبیعی و بکر کشور و تغییر در الگوی سفر مردم دارد و اگر در ابتدا یا لابه لای فیلم ها و سریال های ماه مبارک که ساعات پرمخاطب این شب های تلویزیون محسوب می شود، حداقل هر شب یکی دو دقیقه این جاذبه ها را نشان دهد می تواند در این کار موفق شود نه اینکه در ساعت های کم مخاطب اقدام به تبلیغ این جاذبه های زیبای طبیعت ایران کند. البته در این اتفاق مبارک همکاری معاونت گردشگری هم لازم است که روی نقاط کم مخاطب و دارای ظرفیت تبلیغ کند.
به هر حال، چه بخواهیم و چه نخواهیم تا پایان ماه مبارک و دوست داشتنی رمضان ده روز باقی مانده است و اتفاقا تعطیلات بعد از عید فطر هم طبق تقویم رسمی کشور به شنبه و یکشنبه افتاده است و این یعنی 4 روز تعطیلی پشت سر هم و همین امر اشتیاق خیلی از ایرانی ها را برای رفتن به مسافرت بالا برده است و حتی در محافل عمومی یعنی افطاری های این ماه، صحبت ها و گپ و گفت ها از تعیین مکان مسافرت ایام تعطیلات عید فطر است، از طرفی به نظر می رسد با توجه به تعداد بی سابقه و غیرمنتظره سفرها در ایام عید فطر سال گذشته، طبق برآوردها تعداد سفرهای امسال بیشتر از سال گذشته شود لذا مدیریت جدی تر و هماهنگی بیشتری می خواهد تا کام مردم در این مسافرت ها تلخ نشود.
« دنیای سفر » این نوشته را از « تسنیم » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.