یک استاد دانشگاه معتقد است: طبق اقتصاد کلاسیک، نرخ ارز از طریق تقاضا و عرضه بازار ارز مشخص می شود، بنابراین هر عاملی که موجب تغییر تقاضای ارز و یا عرضه ارز شود، مسلماً بر روی نرخ ارز تاثیر خواهد گذاشت.
به گزارش «دنیای سفر»، به اعتقاد کارشناسان افزایش قیمت دلار موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و در نتیجه افزایش قیمت برخی از اقلام می شود. حال باید دید چه عواملی بر کاهش و افزایش نرخ دلار اثرگذار است؟
رسول پیرهادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر اقتصاد درباره اینکه نرخ دلار تحت تأثیر چه عواملی است، توضیح می دهد: طبق اقتصاد کلاسیک، نرخ ارز از طریق تقاضا و عرضه بازار ارز مشخص می شود، بنابراین هر عاملی که موجب تغییر تقاضای ارز و یا عرضه ارز شود، مسلماً بر روی نرخ ارز تاثیر خواهد گذاشت.
این مدرس نظریه ها و سیاست گذاری اقتصادی می گوید: عوامل متعددی از جمله سیاست های خارجی و انتظارات و ترجیحات مردم و سیاست های تورم زا و بی ثباتگر نقش مهمی در نرخ دلار دارند. قیمت فروش نفت در بازار جهانی رابطه معکوس با نرخ دلار دارد، بنابراین برخی مشکلات موجود ما در بازارهای جهانی، بر نرخ دلار تأثیر می گذارد. سرمایه گذاری و توسعه در بخش صنعت نفت و گاز و افزایش توان صادراتی و به دست آوردن بازارهای جدید و سیاست جایگزین می تواند بسیار مؤثر و مفید باشد.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از عوامل مهم، میزانِ سرمایه گذاری بخش خصوصی است، گفت: افزایش سرمایه گذاری باعث افزایش تولید کالاهای جایگزین واردات می شود که در نتیجه تقاضای ارز کاهش یافته و نهایتاً نرخ ارز کاهش خواهد یافت. در اینجا نقش بخش خصوصی کاملاً هویدا است و چنانچه بخش خصوصی توان سرمایه گذاری نداشته باشد، جذب سرمایه گذاری خارجی بسیار کمک کننده است.
او نحوه و شکل تعامل سازنده و فعال و موثر با کشورهای پیشرفته را عامل دیگر موثر بر نرخ دلار می داند و می گوید: معمولا در هر کشوری عقب نشینی در تعامل سازنده با سایر کشورهای پیشرفته موجب سوختن فرصت های خوب برای ایجاد ثبات اقتصادی می شود.
نرخ ارز و تورم چه رابطه ای دارند؟
این استاد اقتصاد با بیان اینکه وجود تحریم ها و تاخیر در لغو آن ها یکی از عوامل مهم و مؤثر بر نرخ دلار است، تصریح می کند: نقش دیپلماسی و همچنین اراده برای مذاکرات بیش از پیش پر رنگ تر شده است.
او با اشاره به مطالعات محمدرضا شریف آزاده و علی حقیقت، می گوید: این مطالعات نشان داده که افزایش نرخ رشد فزاینده و بی رویه عرضه پول یکی از عوامل مهم در افزایش نرخ دلار است و همچنان این روند ادامه دارد.
پیرهادی همچنین تمایل شدید مردم به خروج دلار به صورت سرمایه گذاری در خارج و خرید ملک در خارج از کشور را یکی دیگر از عوامل موثر بر نرخ دلار می داند.
او ادامه می دهد: کاهش کیفیت و یا عدم کیفیت محصولات داخلی موجب افزایش واردات کالاهای خارجی و در نتیجه افزایش نرخ دلار می شود.
این مدرس نظریه ها و سیاست گذاری اقتصاد با اشاره به اینکه افزایش هزینه های دولت و به طور کلی کسری بودجه دولت و تأمین مالی از طریق استقراض از بانک مرکزی موجب افزایش پایه پولی و در نتیجه منجر به افزایش نرخ دلار می شود، می گوید: متاسفانه در دولت های مختلف شاهد استقراض و افزایش پایه پولی بودیم.
او با تاکید بر اینکه انتظارات مردم و عوامل روانی بر نرخ دلار تأثیرگذار است، توضیح می دهد: به عنوان مثال انتظارات مردم در خصوص تداوم و افزایش تورم باعث افزایش نرخ دلار می شود. یکی از راه های جبران کاهش ارزش پول ملی، اجرای سیاست جایگزینی پول ملی توسط مردم است، بنابراین با افزایش تقاضای خرید دلار، منجر به افزایش نرخ دلار می شود، همانطور که اعلام شده حدود ۲۰ میلیارد دلار نزد مردم است. در کشورهای مختلف افزایش نرخ رشد جمعیت، تورم زا است و منجر به افزایش نرخ ارز می شود.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، عوامل دیگری همچون درجه باز بودن اقتصاد، کارآیی تولید، وضعیت تراز پرداخت ها و ذخایر ارزی، قوانین و مقررات گمرکی، قیمت طلا، ضعف بنیه صادراتی کشور، امنیتی شدن بازار ارز و ... را در تغییرات نرخ ارز موثر می داند.
