گودبرداری ۱۰ متری در عرصه مسجد و حمام «گل مشکی» کرمان، تهدیدی جدی برای محله «قبه سبز» در این شهر تاریخی است که می تواند به راحتی باعث تخریب این اثر هفتصدساله شود.
امید ابراهیمی - فعال میراث فرهنگی استان کرمان - با بیان این که مسجد و حمام گل مشکی از بناهای تاریخی کمتر شناخته شده شهر کرمان در شرق شهر کرمان و محله قبه سبز است، گفت: متاسفانه از مدتی پیش گودبرداری وسیع و عمیق در دیوار به دیوار و عرصه این بنای تاریخی انجام شده است، به گونه ای که احتمال ریزش این بنای تاریخی متعلق به دوره قاجار وجود دارد.
او با بیان این که علاوه بر تغییر نامِ خیابان از "گنبد سبز" یا "قبه سبز" که نامِ نخستین مدرسه در این خیابان را به خود داشت به نام «سادات خوشرو»، ادامه داد: تا جایی که دوستداران میراث فرهنگی می دانند این نام که روی این خیابان باقی مانده بود، آخرین نام تاریخی و اصیل شهر کرمان بود که آن نیز حذف شد.
او به تاسیس شهرداری بافت تاریخی در بافت تاریخی کرمان در ماه گذشته اشاره کرد و گفت: با وجود این ماهیت در منطقه، بعید به نظر می رسید که چنین گودبرداری ای آن هم به صورت عمیق و با ارتفاع حدود ۱۰ متر عملیاتی شود، آن هم در شرایطی که دیوار به دیوار این بنای تاریخی یعنی در عرصه اثر است و هر لحظه امکان ریزش بنا وجود دارد
ابراهیمی با اشاره دخل و تصرف هایی که در بافت تاریخی کرمان در طول چند سال گذشته اتفاق افتاده اند، افزود: متاسفانه این بحث مسئله تازه ای نیست. کمتر بنای تاریخی در کرمان وجود دارد که مورد بی مهری قرار نگرفته باشد. از شاهکارهای این بی توجهی ها و ساخت و سازها در محدوده بناهای تاریخی نیز سیتی سنترهای سه راه شمالِ جنوبی یعنی درست در روبروی کاروانسرای وکیل و پروژه «ساروج پارس» است.
این فعال میراث فرهنگی با تاکید بر این که قطعا هیچ توجیهی برای این بی مهری ها به هویت و اصالت شهر کرمان وجود ندارد، بیان کرد: متاسفانه مسوولانِ متولی در این موارد همیشه سکوت کرده اند و هر پروژه تخریبی را آن قدر به تهران می برند و به کرمان برمی گردانند و به قول خودشان مذاکره می کنند و نظرهای ضد و نقیض می دهند تا بالاخره زمان بگذرد و پروژه های اشتباه افتتاح شوند.
او همچنین اضافه کرد: به نظر می رسد درصد زیادی از بناهای تاریخی کرمان تعیین حریم نشده اند، چون زمانی که ساخت وسازی در کنار هر بنای تاریخی انجام می شود، هم تغییر حریم در بنا انجام می شود و از سوی دیگر عرصه اثر را کوچک و بزرگ می کنند.
بنای هفتصدساله «قبه سبز» نخستین دانشگاه و مدرسه جنوب شرق کشور بوده که به دستور «تُرکان خاتون»، اولین حاکم زن ایران در دوره قراختاییان ساخته شده است. زلزله سال ۱۳۱۵ به این بنای تاریخی آسیب زیادی وارد کرد. از این مکان در منابع تاریخی به نام هایی مانند «مدرسه ترک آباد»، مدرسه «عصمتیه» و مدرسه «قطبیه» نام برده شده است.
« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
