معاون توسعه مدیریت حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، سیاست های کلی محیط زیست که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد را شروع جهادگونه برای حل مسائل محیط زیستی کشور توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری برنا، رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی، روز 26 آبان ماه در نامه ای به روسای قوا، سیاست های کلی محیط زیست را ابلاغ کردند. ایجاد نظام یکپارچه ملی محیط زیست، مدیریت هماهنگ و نظام مند منابع حیاتی، جرم انگاری تخریب محیط زیست، تهیه اطلس زیست بوم کشور، تقویت دیپلماسی محیط زیست، گسترش اقتصاد سبز و نهادینه سازی فرهنگ و اخلاق زیست محیطی از جمله محورهای ابلاغیه رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
محمد مجابی در نشست خبری اظهار کرد: در نظام سیاست گذاری آنچه اهمیت دارد این است که باید فلسفه اصول کلی برای سیاست های مختلف وجود داشته باشد.
وقتی در بحث توسعه حرکت می کنیم باید یک فلسفه کلی نیز داشته باشیم که مرحله بعدی آن رسیدن به دکترین توسعه است که در این دکترین توسعه پایدار باید نهادینه شود.
وی با بیان اینکه اصل 50 قانون اساسی به محیط زیست پرداخته است، گفت: آنچه در دکترین توسعه پایدار می آید، ما باید حدفاصل قوانین مربوط به حقوق اساسی، قوانین عادی و برنامه یک مسیر مشخص را به نام سیاست داشته باشیم. اصل 110 قانون اساسی این مسیر را روشن می کند که عبارت است از سیاست های کلی در جهت گیری ها.
وی ادامه داد: در نظام برنامه کشور در حوزه های مختلف سیاست های کلی ابلاغ شده که در حوزه محیط زیست این سیاست ها ابلاغ نشده بود که بر اساس دستور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام کمیته خاص محیط زیست در مجمع شکل گرفت و با ابلاغ دبیر مجمع کار خود را آغاز کرد.
رئیس کمیته خاص محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: در این کمیته به لحاظ اینکه باید تمامی عناصر توسعه پایدار دیده می شد، از تمام قوا از جمله مقننه، مجریه، قضاییه و حوزه دانشگاهی نمایندگانی حضور داشتند و کارگروه های مختلفی شامل آب، هوا، خاک و پسماند، تنوع زیستی، اقتصاد محیط زیست، مدیریت شهری، آموزش و مشارکت، فناوری های نوین و وضعیت محیط زیست شکل گرفت. ازآنجا که مرحله بعد از تدوین سیاست ها پایش و ارزیابی است کارگروه پایش و ارزیابی نیز بعد از ابلاغ رهبری کارش را آغاز کرد.
مجابی ادامه داد: اولین اقدام برای تهیه و تدوین سیاست های کلی نظام در حوزه محیط زیست شناخت نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدیدها در محیط زیست بود و مرحله بعدی مطالعه وضعیت محیط زیست بود که دنبال شد، بعد از آن سیاست ها استخراج و در قالب پیشنهاد اولیه به دفتر مقام معظم رهبری تقدیم و بعد از اصلاح سیاست های کلی شکل گرفت و در نهایت در صحن علنی مجمع به تصویب و به رویت رهبری رسید و ایشان روز گذشته آن را ابلاغ کردند. از نکات مهمی که سعی شد در تهیه این سیاست ها مورد توجه قرار گیرد حضور نمایندگان سازمان های مردم نهاد در جلسات نهایی بود.
مجابی تاکید کرد: آنچه اهمیت دارد این است که از لحاظ زمانی ابلاغی که صورت گرفت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا در آستانه تدوین برنامه ششم هستیم و همانطور که در موارد پانزده گانه این سیاست ها آمده باید در تمام برنامه ها مورد استفاده قرار گیرد لذا در برنامه ششم هم لحاظ خواهد شد. همچنین در آستانه برگزاری اجلاس سران با موضوع تغییر اقلیم در پاریس هستیم که قطعا سیاست های کلانی که کشورها باید برای تعهداتشان انجام دهند از اهمیت ویژه ای در این اجلاس برخوردار است.
مجابی تاکید کرد: ابلاغ سیاست های کلی محیط زیست پیام صریحی دارد و آن اینکه مقید به بهبود محیط زیست در دهکده جهانی هستیم و از آنجا که به دیپلماسی محیط زیست پرداخته توجه ما را به این موضوع جلب می کند که باید برای حفط محیط زیست تعملالت منطقه وجود داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه در این ابلاغیه به مسائل مختلف مدیریت جامع ، ایجاد نظام یکپارچه ملی و رعایت عدالت و حقوق بین نسلی تاکیده شده است، گفت:
جرم انگاری در تخریب محیط زیست یکی از بندهای مهم این ابلاغیه است که باید مورد توجه جدی مسئولان و مردم قرار گیرد. نسل سوم حقوق بشر مشخصا به محیط زیست می پردازد و آینده نگری در مواد این سیاست ها به چشم می خورد.
وی گفت: در تولید ناخالص ملی جایی برای محیط زیست وجود نداشت در حالی که بیشترین تخریب متوجه این مقوله بود. اما در سیاست های کلی به درآمد ناخالصی ملی سبز اشاره شده که توجه به این موضوع قطعا به حفظ محیط زیست تاثیر چشمگیری خواهد داشت. بحث تقویت دیپلماسی محیط زیست در این سیاست ها دیده شده است که بر اساس آن باید دردهکده جهانی تعاملات خود را فارغ از مرزهای سیاسی داشته باشیم.
معاون پارلمانی سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام وظیفه دارد سیاست های این حوزه را پایش و به مقام معظم رهبری تقدیم کند. آنچه در این ابلاغیه سیاست اهمیت دارد این است که سیاست های محیط زیستی برای یک برنامه نیست بلکه حداقل برای 10 سال دنبال خواهد شد. مجمع تشخیص برای رصد دقیق این سیاست ها 27 شاخص را تصویب کرده که تولید ناخالص ملی ، هزاره و پایداری را برمی گیرد که با توجه به اهمیت موضوع شاخص ها افزایش می یابد که اکنون 3 شاخص در حال مطالعه برای تصویب است.
وی در ادامه به طرح های محیط زیستی موجود در مجلس اشاره کرد و گفت: زمانی که طرح تالاب ها در مجلس مطرح بود، رییس سازمان حفاظت محیط زیست در نامه ای به رییس مجلس تقاضا کرد که این طرح از قالب طرح خارج و به لایحه تبدیل شود.
وی با بیان اینکه اجرای آن در دولت در حال بررسی است، افزود: بنابراین رییس سازمان محیط زیست از مجلس فرصت خواست تا طرح تالاب در قالب لایحه به مجلس تقدیم شود از این رو از دستور صحن علنی خارج شد و بررسی آن به تبدیل شدن به لایحه موکول شد.
به گفته وی، تاکنون لوایح متعددی مانند بازل، انواع آلاینده ها در دریاها و آلاینده ها با منشا خشکی در صحن علنی مجلس به تصویب رسیده است. وی ادامه داد: با تعامل خوبی که بین سازمان محیط زیست و مجلس وجود دارد بسیاری از لوایح محیط زیستی از طرح به لایحه تبدیل شده اند که از جمله لایحه هوا است که اکنون 50 نماینده درخواست فوریت آن را کرده اند.
مجابی گفت: اگر به روند 50 ساله کشور نگاه کنیم می بینیم وضعیت روستانشینی و شهرنشینی از 30 به 70 درصد برعکس شده است، شهر تهران دارای 52 کیلومتر طول غرب به شرق، 28 کیلومتر شمال به جنوب است و کلا 770 کیلومتر مربع وسعت دارد که این میزان وسعت پوشیده از بتن و آسفالت است. از میان هفت روددره شهر تهران مخاطرات زیست محیطی زیادی شهر را تهدید می کند که در شهرسازی کمتر به این بخش و محیط زیست پرداخته شده است.
وی گفت: امروزه شاخص هایی در شهرنشینی مطرح است که کیفیت زندگی مهمترین آن است بنابر این در حوزه مدیریت شهری باید رویکردمان تغییر کند. نظام استقرار صنعت و مدیریت پسماند ما غلط است، در مجمع تشخیص مصلحت نظام فصل جداگانه ای برای سکونت گاه ها در نظر گرفته شده است که بر این اساس باید شهرهای هوشمند داشته باشیم تا زندگی کردن در آنها آسان تر باشد.
معاون پارلمانی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین گفت: اجرای قوانین و برنامه ها با نظارت دقیق و پایش برای حفظ محیط زیست الزامی است. آنچه اهمیت دارد این است که رهبر معظم انقلاب در 17 اسفند 93 گفتند به بهانه های مختلف از جمله شهربازی تا مدرسه علمیه محیط زیست را تخریب می کنند و دستور دادند نباید این اتفاق بیفتد.
در سیاست های کلی ابلاغی به بحث آب توجه ویژه ای شده، در کشور دشت هایی وجود دارد که منابع آبی آن به پایان رسیده و وزارت نیرو دشت ها را مشخص و میزان آب های زیرزمینی آن را احصاء و میزان برداشت از آن منابع را نیز مشخص کرده است.
مجابی گفت: وقتی صحبت از اقتصاد سبز می شود دو موضوع مدنظر قرار می گیرد یکی اینکه فعالیت هایی که اثر مستقیم بر کیفیت محیط زیست دارد و دوم فعالیت هایی که به طور مستقیم اثربخشی کمتری بر محیط زیست دارد، آنچه در سیاست های ابلاغی آمده باید با استفاده از ابزار مالیات و عوارض به صنایعی که فعالیت سالم دارند کمک شود و برعکس صنایعی که موجب آلایندگی می شوند به عنوان ابزار تهدید برای آنها استفاده شود. اکنون لایحه ارزش افزوده در این بخش در دولت در حال بررسی است.
وی افزود: عوارض صنایع آلاینده در مجلس ششم به تصویب رسیده بود اما ریالی از آن به سازمان محیط زیست داده نمی شود بلکه بین شهرداری ها توزیع می شود که مساله مهم در اینجا این است که شهرداری ها باید تمام این عوارض را برای بهبود وضع محیط زیست هزینه کنند که اکنون این کار انجام نمی شود.
رئیس کمیته خاص محیط زیست در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: توجه به امواج در سیاست های کلی محیط زیست به صراحت آمده است و از آنجا که سازمان محیط زیست متولی مقابله با آلودگی هوا است در این حوزه نیز ورود می کند.
مجابی گفت: بارندگی های اخیر موجب شد بیش از 300 میلیون متر مکعب آب در مخازن استان خوزستان ذخیره شود، هر چند یکسری مشکلات برای مردم آن منطقه ایجاد کرد. در سیاست های کلی محیط زیست به مصرف اصولی آب تاکید شده است و در برنامه ششم نیز به آن توجه ویژه ای خواهد شد.
