آیا تمام دارایی مطبوعاتی صنعتی که از آن به عنوان جایگزین نفت سخن می گویند، این است؟
برگزاری نمایشگاه به ویژه آن ها که بازدیدکننده بسیار دارند، بازار قابل توجهی برای صنعت گردشگری است. این نمایشگاه ها موجب سفرهای بسیاری می شوند و فرصت های فراوانی را برای گفتگو و تبادل نظر متخصصان و سرمایه گذاران فراهم می سازند. علاوه بر آن، فعالان صنعت گردشگری با ارایه انواع خدمات از تهیه بلیط و وسیله سفر، پذیرایی، اقامت و راهنمایی گرفته تا غرفه آرایی و تجهیز آن به کمک بازدیدکنندگان عادی و تجاری می روند.
یکی از این نمایشگاه های مهم، نمایشگاه مطبوعات کشور است که هفته گذشته رویداد بیست و یکم آن برگزار شد. به عنوان نماینده رسانه ای نوپا در گردشگری، نه برای ارایه یا دریافت خدمات، بلکه از روی اشتیاق راهرو به راهرو به دنبال مطبوعات یا هر رسانه ای که به گردشگری بها دهد، گشتم. با وسواس جلو و پشت سرم را نگاه کردم که مبادا، نامی را از قلم بیندازم. به آخرین راهرو نرسیده حقیقتی تلخ را کشف کردم: صنعت گردشگری در نمایشگاه مطبوعات، حضور پررنگی نداشت.
معدود ماهنامه های گردشگری که دیدم تنها به فروش شماره های قبل و گاه همزمان جدید خود می پرداختند. نشریاتی چون جاده های سبز، شکار و طبیعت، مسافرت و جهانگردان.
باید امید را زنده نگه می داشتم؛ راه حلی یافتم: همزمان با جستجوهایم نیم نگاهی به غرفه های نشریات اقتصادی انداختم که به نظرم حضور آن ها، در این نمایشگاه پررنگ بود. گردشگری در این نشریات به عنوان موضوعی دست چندم در بهترین حالت "دوم"، مورد توجه قرار دارد. فرصت امروز با آن که می دانستم گردشگری را کم و بیش پوشش می دهد، به گردشگری "فرصت" چندانی نداده بود؛ درست همانند سایر روزنامه های اقتصادی. در غرفه روزنامه دنیای اقتصاد متوجه شدم یک روز را به حضور دبیر سرویس گردشگری خود اختصاص داده است؛ کمی دلگرم کننده بود.
روزنامه توریسم در غرفه ای مشترک با سایت "خبر آنلاین" قرار داشت. تنها روزنامه صنعت گردشگری کشور با آن که مصاحبه هایی با شرکت کنندگان داخلی و خارجی و مسوولان گردشگری کشور انجام داد اما می توانست از یکه تازی اش بهتر استفاده و گفتمان گردشگری را در فضای نمایشگاه پررنگ کند.
پایگاه خبری تین نیوز، غرفه مناسبی داشت. این سایت صنعت حمل و نقل را پوشش می دهد. در غرفه محقر متولی گردشگری کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز خبری از پویایی و گفتمان های تخصصی گردشگری نبود.
جستجوها را ادامه دادم. غرفه نشریه آکادمیک بوم را دیدم. این نشریه گردشگری را با دیدی علمی پوشش می دهد و مخاطب آن، قشر دانشگاهی کشور است.
با افزودن چند نام و اشاره به چند غرفه کوچک دیگر، لیست من تمام می شود. آیا تمام دارایی مطبوعاتی صنعتی که از آن به عنوان جایگزین نفت سخن می گویند، این است؟
درست است که هرگز نباید به رسانه به چشم یک بنگاه اقتصادی صرف نگاه کرد اما رسانه نیز مانند هر بنگاه دیگری اگر قصد بقا داشته باشد، نیازمند سرمایه و امنیت سرمایه گذاری است. اغلب نشریاتی که دیدم، حضوری حداقلی داشتند. روزنامه توریسم به دلیل پشتوانه اقتصادی بهتر، در این مورد بهتر عمل کرد و فضای بیشتری در اختیار گرفته بود.
صنعت گردشگری کشور از مشکلات ساختاری و پیچیده رنج می برد. در نبود مطبوعات، منتقد، پرسش گر، تحلیل گر و توسعه طلب در آن، امید توسعه و پیشرفت از دست می رود. بهبود فضای کسب و کارهای صنعت گردشگری شاید علاقه مندان و سرمایه گذاران بیشتری را به راه اندازی نشریه و رسانه گردشگری ترغیب و صنعت گردشگری را به سرویس خبری مهم تری در خبرگزاری ها و روزنامه های فعال کنونی، تبدیل کند.
در روزهای برگزاری نمایشگاه، ریاست سازمان میراث فرهنگی و معاونان وی در نمایشگاه حضور یافتند و یکراست سراغ خبرگزاری ها و روزنامه های مطرح رفتند. گویا آنها هم می دانستند نشریات مختص گردشگری به بلوغ و تخصص شایسته این صنعت نرسیده اند. به نظر می رسد مطبوعات گردشگری کشور تا پیمودن چنین مسیری راهی طولانی در پیش دارد.
