در اکثر کشور های اسلامی جمعه و شنبه تعطیل رسمی است.
تا همین اواخر ایران و افغانستان تنها کشور هایی بودند که در تقویم آنها یک روز تعطیل رسمی در هفته تعریف شده بود و بقیه کشورهای دنیا 5 روز کاری و دو روز تعطیل را در هفته داشتند. سال 1388 دولت افغانستان نیز طرحی را برای افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز به پارلمان این کشور برد و بعد از مدتی بحث و بررسی، این طرح در نهایت چندی پیش به تصویب رسید؛ این یعنی در حال حاضر ایران تنها کشوری است که تقویم آن 6 روز کاری و یک روز تعطیل را نشان میدهد.
بر اساس تحقیقی که در اتاق بازرگانی شیراز روی ساعات کار و کم و کیف تعطیلات در اکثر کشور های دنیا انجام شده است، این تعطیلات در اغلب کشورها در روزهای شنبه و یکشنبه، در کشور های معدودی در روزهای 5 شنبه و جمعه و در اکثریت قریب به اتفاق کشور های اسلامی در روز های جمعه و شنبه است. انتخاب هر کدام از این روزها به عنوان روز تعطیل در هر یک از کشور ها، تحت‌تاثیر پارامتر هایی مانند قانون، مذهب، عرف و عادات آن است. کشور های کوچک تر نیز به دلیل ارتباطات اقتصادی با کشور های مادر به نوعی برای انتخاب رور های تعطیل خود تابع این کشور ها هستند.
یک عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران و عضو اتاق شیراز به تشریح یافته های این تحقیق پرداخت و گفت: در حال حاضر میانگین ساعات کاری رسمی در ایران 44 ساعت است. این میزان در میانگین جهانی 40 ساعت در هفته، حداقل آن 35 ساعت و حداکثر آن 50 ساعت است.
اصغر ظریف کار می گوید: افزایش تعطیلات ایران به دو روز در هفته میتوان به فرض اصرار بر نگاه داشتن 44 ساعت کاری هفتگی، به ساعات کاری در هر روز میزان کمی اضافه کرد. میتوان با افزودن 40 دقیقه به هر روز، این 44 ساعت را ثابت نگاه داشت؛ هر چند که این مساله هم چندان ضرورتی ندارد و بسیاری از کشور هایی که راندمان کاری بالایی دارند اتفاقا حجم بزرگی از زمان را به کار اختصاص نمیدهند. به عنوان مثال ساعت کار رسمی در هفته برای بلژیک و دانمارک به ترتیب 38 و 37 ساعت است.
افزایش ساعت کاری به 8 ساعت و 40 دقیقه در روز در عین اینکه فشار چندانی را به فرد شاغل وارد نمی کند، در کنار محقق شدن هدف اصلی، آثار خوب دیگری نیز دارد؛ از جمله اینکه برای شرکت ها یا مراکز تولیدی که سه شیفت کار میکنند به این ترتیب معمولا دستگاه خاموش نمی شود و لازم نیست به خاطر زمان های پرت، کار متوقف شود و در 40 دقیقه اضافه می توان این امور را سر و سامان داد. این اتفاق بهره وری را در طول روز بالا و در عین حال استهلاک استفاده در یک روز اضافه تر را از بین میبرد.
اثر مثبت دیگر افزایش تعطیلات آخر هفته، افزایش امکان نظم بخشی به مقوله بین تعطیلات است. زمانی که در طول هفته 6 روز کاری داشته باشیم احتمال اینکه تعطیلات دیگر ما (چه مذهبی و چه ملی) در این روزها واقع شوند و در ادامه آن پدیده "بین التعطیلین" را داشته باشیم، بیشتر از زمانی است که 5 روز کاری در هفته وجود داشته باشد. به این ترتیب احتمال وقوع تعطیلات برنامه ریزی نشده حدود 25 درصد کاهش می یابد و این پیش بینی پذیر بودن روز های کاری و تعطیلی امکان برنامهریزی را به فعالان بخش تولید و خدمات میدهد.
ظریفکار در ادامه با اشاره به ساعات کاری و روز های تعطیل کشور های اسلامی، که شرایطی مشابه کشور ما دارند، افزود: در همه کشور های اسلامی، تعطیلات آخر هفته دو روز و اغلب در روزهای جمعه و شنبه است. در این کشور ها که به حکم ضرورت مذهبی جمعه تعطیل است، تعطیلات جمعه و شنبه در نظر گرفته شده تا تناسب بیشتری با تقویم جهانی داشته باشد. در این حالت عملا فقط یک روز برای تعامل اقتصادی با دنیا از دست میرود و این با توجه به شرایط، مطلوب ترین وضعیت ممکن است. ما در تنظیم تقویم کار و تعطیلات کشور باید این را در نظر داشته باشیم که افزایش راندمان کاری لزوما در نتیجه افزایش ساعات کار به دست نمی آید و تجربه موفق کشور هایی با ساعات کار پایین و بهرهوری بالا موید این مطلب است؛ چرا که وجود تعطیلات کافی و مناسب موجب نشاط و سرزندگی نیروی کار و بالا رفتن میزان تولید خواهد شد.
افزایش تعطیلی آخر هفته به جز آثار مثبتی که در بخش تولید خواهد داشت در رونق کسب و کار گردشگری نیز بسیار موثر خواهد بود. چرا که این صنعت، کسب و کار روز های تعطیل است که در چنین زمینه ای رشد کرده و بالنده می شود و کشور به مرور و با توسعه گردشگری داخلی برای پذیرش گردشگران خارجی بیشتری آماده خواهد شد. شاید بتوان از این رهگذر نگرانی کسانی را هم که افزایش تعطیلات آخر هفته را موجب کاهش تولید و درآمد ملی میدانند، برطرف کرد.
