مجموعه تاریخی بسطام بدون ثبت جهانی مقبره بایزید به مثابه انگشتری می ماند که با دارا بودن زیبایی هنوز از داشتن نگین محروم است و ثبت جهانی بایزید سال ها کج دار و مریز پیگیری می شود.
شرق استان سمنان مهد عرفا و حکمای نامی بی شماری از جمله شیخ ابوالحسن خرقانی و بایزید بسطامی است که قطب عرفان نامیده می شود، مرقد این دو عالم نامی سالانه دل های عاشق و بی قراری که در تب فراق یار می سوزند، شهر بسطام در حدود شش کیلومتری شاهرود قرار دارد و در آن مجموعه تاریخی بایزید بسطامی همچون نگین انگشتری می درخشد.
مجموعه آرامگاه بایزید در بسطام که در مرکز این شهر قرارگرفته، مجموعه بزرگی با فضاهای گوناگون همچون مسجد، بقعه، گنبد، مناره، ایوان، دالان، رواق و صحن است که آثاری از دوره های سلجوقی (۵۱۴هجری قمری)، ایلخانی (۶۸۰ تا ۷۲۴ هجری قمری)، تیموری (۸۲۰ تا ۸۶۰ هجری قمری)، صفوی (۹۵۰ تا ۹۷۰ هجری قمری) و قاجار (از ۱۲۰۰هجری قمری به بعد) و درنهایت پهلوی از ۱۳۲۹ هجری شمسی را در خود جای داده است.
کشورهای همسایه که متوجه اهمیت جایگاه بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی شدند سعی در تصاحب این بزرگان بر خواسته از دیار شرق ایران زمین دارند با توجه به قدمت مجموعه تاریخی آرامگاه بازید بسطامی و اهمیتی که ایشان بر عرفان بعد از خود گذاشت موجب شد تا علاقه مندان فرهنگ و تاریخ تمدن این مرز و بوم اندیشه ثبت آن را در سر بپرورانند، از سویی کشورهای همسایه نیز که متوجه اهمیت این موضوع شدند سعی در تصاحب این بزرگان بر خواسته از دیار شرق ایران زمین دارند تا به منبع درآمدی برای خود بدل کنند از این رو ثبت جهانی مجموعه بایزید و به دنبال آن شیخ ابوالحسن خرقانی می تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
خردادماه امسال نیز همایش ملی پیرامون این دو عارف توسط انجمن مردمی با دعوت از نواده مولانا بانو آسین چلبی برگزار شد تا بار دیگر توجهات را به ضرورت ثبت جهانی این مجموعه سوق دهد که این همایش توانست در بعد ملی و جهانی بسیار مورد توجه قرار گیرد اما این به تنهایی کافی نیست و این مهم می طلبد تا مسئولان کنگره های ملی و بین المللی را پیرامون شخصیت این دو عارف نامی برگزار کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان هم در گفتگو با خبرنگار مهر یکی از اهداف اصلی این اداره کل را ثبت مجموعه تاریخی بسطام شاهرود در فهرست میراث جهانی برشمرد و ابراز داشت: این مهم با مشارکت اوقاف و امور خیریه و بر اساس طرحی مشترک، امکان پذیر خواهد شد.
محمد جهانشاهی خواستار مشارکت اداره کل اوقاف در مرمت و احیای بناهای تاریخی در اختیار آن اداره کل شد و تصریح کرد: با همکاری مشترک این دو اداره کل در استان سمنان، می توان الگوی جدید تعامل میراث و اوقاف را به کشور معرفی کرد.
وی بابیان اینکه می توان از مسیر تردد زائران برای جذب گردشگر استفاده کرد، افزود: اوقاف و امور خیریه و شهرداری ها می توانند ضمن همکاری مناسب با اداره کل میراث فرهنگی زمینه ساز تحولات بزرگ در استان باشند.
در نهایت باید گفت مقبره بایزید هنوز راه درازی تا ثبت جهانی دارد اما باید گفت ثبت این میراث جهانی می تواند زمینه حضور گردشگران فراوانی را به شهرستان شاهرود فراهم کند، این منطقه همچنین به واسطه داشتن ظرفیت های فراوان می تواند قطب عرفان در جهان شناخته شود و سالانه هزاران دلار ارز آوری را از سوی توریست های خارجی به ارمغان آورد از سوی دیگر گردشگری می تواند محور ویژه ای برای اشتغال و توسعه اقتصادی بخش بسطام نیز فراهم کند.
امروز باید پذیرفت که مقبره بایزید بسطامی در خور شان و مقام آن عارف نامی نیست لذا پیگیری مسئولان باید زودتر به نتیجه برسد تا شاهد ثبت تاریخی این اثر منحصر به فرد باشیم اثری که با خود می تواند تحولات عظیم فرهنگی، گردشگری و ... را نیز به همراه آورد.
« دنیای سفر » این نوشته را از « خبرگزاری مهر » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
