در چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت با اعلام تشکیل به زودی شبکه جهانی محققان معنویت و گردشگری، تاکید شد: نگاه صرف تفریحی و پرکردن اوقات فراغت به گردشگری تغییر کند و گردشگری هدفمند و مدیریت شده باشد.
به گزارش «دنیای سفر»، به نقل از خبرگزاری ایسنا، چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت اول اسفند ۱۴۰۲ در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد. مهدی باصولی رئیس دانشگاه علم و فرهنگ و رئیس این کنفرانس یادآور شد: دانشگاه علم و فرهنگ در حوزه گردشگری جزو پیشگامان بوده است و اولین دانشکده گردشگری کشور، سال ۹۱ در این دانشگاه تاسیس شد. همچنین رویدادهای مختلفی نیز برگزار کرده و یکی از آن رویدادها کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت است که امروز شاهد چهارمین دوره این کنفرانس بین المللی هستیم.
رییس دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به انواع گونه های گردشگری از جمله گردشگری فرهنگی، مذهبی، کاری، ورزشی اکوتوریسم، افزود: موضوع معنویت یک مفهوم مستتر در انواع گونه های گردشگری است. در بسیاری از این گونه ها، مفهوم معنویت زیربنایی است و بسیاری از جاذبه ها و حرکت ها از عنصر معنویت استفاده می کنند. به همین دلیل مقاصد گردشگری، امروزه این مفهوم را به عنوان بنیان اصلی در نظر می گیرند تا بتوانند گردشگران را جذب کنند.
رئیس چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت در ادامه بیان کرد: یکی از مباحثی که در این حوزه به آن کمتر توجه شده، موضوع «گردشگری منظر» است.
او افزود: ما منظر را تلاقی تاریخ و جغرافیا می دانیم، هر عنصر معماری یا هر جاذبه ای هویتی دارد، یعنی فیزیک بنا یک موضوع و جاذبه است و هویتش جاذبه ای دیگر، که می تواند هویت معنوی تعبیر شود. به عنوان مثال خانه پدری، برای هر فرد حس و حالی دارد، اما برای دیگران فقط فیزیک آن قابل حس است. در واقع فرد، خاطرات و هویتش را در آنجا مرور می کند، اما دیگران فیزیک آن را می بینند و آنچه به لحاظ معنوی مستتر بوده، منظر آن تعریف می شود.
باصولی اظهار کرد: وقتی عنصری به عنوان جاذبه مطرح می شود، یعنی هویت، کارکرد و دلایل وجودی آن مهم تر از شکل و اساس آن است و این کلیت موضوع و یکی از خلاءهای کنفرانس های برگزارشده است که امیدواریم در دوره های بعد به این مهم نیز پرداخته شود.
رئیس دانشگاه علم و فرهنگ همچنین از برگزاری پنحمین دوره کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت در مهرماه ۱۴۰۳ خبر داد و از محققان این حوزه درخواست کرد در این مسیر یاری کنند و دانشجویان نیز مشارکت بیشتری داشته باشند.
محمدحسین ایمانی خوشخو دبیر علمی کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت نیز گفت: با تحقیق و جست وجو در وب درباره موضوع گردشگری و معنویت به بحث گردشگری مذهبی می رسید، درحالی که در گردشگری معنوی، معنویت را به عنوان یک رویکرد می دانیم که در تمام گونه های گردشگری نیز این رویکرد وجود دارد.
او درباره نتایج حاصل از برگزاری چند دوره کنفرانس، اظهار کرد: کنفرانس گردشگری و معنویت باعث شکل گیری ادبیاتی مشترک در این حوزه شد تا جایی که در دانشگاه ها و پایان نامه ها نیز این رویکرد خود را نشان داد و نگاهی که «گردشگری معنوی مترادف با گردشگری مذهبی است»، با وجود این نظریه تغییر پیدا کرد، بنابراین هر قدر این بحث بیشتر مورد توجه قرار گیرد، ابعاد تازه ای از آن کشف می شود.
رئیس پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی بیان کرد: امروز می توانیم بگوییم، فلسفه گردشگری یعنی ارتقاء روح که البته با ملزومات مادی همراه است. همچنین از دیگر دستاوردهای این کنفرانس می توان به ایجاد اتصال بین رشته ای نیز اشاره کرد که این اتصال باعث شد جایگاه گردشگری در مسائل اجتماعی و علمی بیشتر مطرح شود.
ایمانی خوشخو با بیان اینکه دانشگاه علم و فرهنگ، قطب گردشگری علمی ایران است، گفت: بخش گردشگری و معنویت نیز فعال تر شده و به دنبال ایجاد شبکه جهانی محققان معنویت و گردشگری هستیم که در سال آینده این شبکه ایجاد خواهد شد و از افتخارات دانشگاه علم و فرهنگ خواهد بود.
او در ادامه با اشاره به ارتباط بین سلامت معنوی و گردشگری، گفت: فلسفه اصلی سفر، رفع خستگی روحی است و روح مقوله ای غیرمادی و فلسفه سفر، غیرمادی است. بنابراین ماهیت معنوی همراه انسان در سفر است و گردشگران در دنیای امروز به دنبال برآوردن نیازهای والاتری هستند.
دبیر علمی چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت گفت: سلامت روان، سلامت اجتماعی، سلامت جسمی و سلامت معنوی هریک در گردشگری قابل توجه است و با توجه به مؤلفه های سلامت معنوی در سفر می توان به تمام این موارد نیز اشاره کرد؛ زیرا گردشگری می تواند عاملی مهم در ایجاد سلامت معنوی باشد و دنیا به دنبال تجربه سلامت معنوی است.
ایمانی خوشخو تأکید کرد: در گردشگری با رویکرد معنوی می توان آرامشی را که بشر به دنبال آن است، بیابیم.
نگاه صرف تفریحی به گردشگری تغییر کند
منوچهر جهانیان دبیر اجرایی چهارمین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت افزود: در این دوره با توجه به مقالات ارسال شده، هیأت داوری ۲۰ مقاله را انتخاب کرده است که در سه پنل تخصصی از جمله پنل اول گردشگری با رویکرد سلامت معنوی، پنل دوم گردشگری با رویکرد تاب آوری ذی نفعان و جامعه میزبان و محلی و پنل سوم گردشگری با رویکرد به کارگیری فناوری نوین و دیجیتالی سازی خدمات گردشگری ارائه می شود.
به گفته او، این ۲۰ مقاله در قالب سخنرانی و در نهایتاً یک کتاب که مجموعه مقالات همایش در آن جمع آوری شده است، به چاپ می رسد.
جهانیان گفت: امیدواریم خروجی این کنفرانس در راستای سه محور اشاره شده مورد توجه مسئولان، مدیران و متولیان حوزه گردشگری کشور قرار بگیرد تا آن نگاه صرف تفریحی و پرکردن اوقات فراغت به گردشگری تغییر کند و گردشگری هدفمند، مدیریت شده و با برنامه که هدف این کنفرانس نیز هست، شکل بگیرد.
در ادامه این کنفرانس، نصیرالدین جاویدی نماینده رئیس گروه علمی سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی اظهار کرد: تا قبل از سال ۱۹۷۹، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیشتر تمرکز خود را روی ابعاد فیزیکی، روانی و اجتماعی سلامت انسانی داشت. این سه بُعد از سلامت به عنوان موارد اصلی در حوزه های بهداشت عمومی و برنامه های جهانی بهداشت مورد تأکید قرار می گرفتند، اما پس از آن، بُعد چهارم یعنی «معنویت» به عنوان ابعاد اصلی مصوب شد و این تغییر نشان از توجه به ارتباطات عمیق انسان با معنویت و ارتباطات غیرمادی او با محیط و هستی بزرگ تر داشت، بنابراین بُعد معنویت به طور رسمی به فهرست ابعاد سلامت افزوده شد و تأکید بر اهمیت آن برای رفاه و سلامت روانی و جسمی افراد بیشتر شد. بعد از آن مقالاتی با موضع معنویت در جهان منتشر و طرح ها و گرنت های پژوهشی ارائه شد.
علی اصغر شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ادامه برنامه تاکید کرد: باید موضوعاتی مانند گردشگری و معنویت در کشور ما بیش از بیش تقویت شود.
او افزود: وقتی صحبت از گردشگری و معنویت می شود یک نگاه تقلیل گرایانه وجود دارد و اساساً موضوع معنویت در گردشگری تقلیل پیدا می کند، اما نگاه دیگری هم وجود دارد و آن پیوند بین گردشگری و معنویت است.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: گردشگری ابزاری خوب برای انتقال مفاهیم است و کلاس درسی است که فرد را در لایه های عمیق تر ببرد. همچنین وقتی آیات قرآن را بررسی می کنیم می یابیم که یک ستون اصلی در این حوزه وجود دارد و آن حرکت انسان با نگاه توحیدی که عالم حساب و کتاب دارد.
او افزود: کاری که ما در حوزه گردشگری و رویدادها انجام داده ایم، این است که بتوانیم رویدادهایی را مبتنی بر همین نگاه طراحی کنیم.
شالبافیان گفت: در حوزه گردشگری و معنویت نباید به نگاه تقلیل گرایانه بسنده کرد و باید به سمت توسعه محصول حرکت کرد، یعنی اگر می خواهیم بگوییم نگاه گردشگری و معنویت فقط به سمت گردشگری مذهبی نباشد باید بتوانیم در حوزه های مختلفی محصول سازی کنیم که طبیعتاً در اینجا باید پوسته و ظرف گردشگری مورد توجه قرار گیرد.
معاون گردشگری افزود: یکی از محورهایی که در کنفرانس بعدی می تواند مورد توجه قرارگیرد، نگاه توسعه محصول به موضوع گردشگری و معنویت است.
در این مراسم، جایزه جهانی گردشگری و معنویت به محمدحسین ایمانی خوشخو به پاس سال ها تلاش و زحمت در حوزه گردشگری اهدا شد و از کتاب گردشگری و معنویت نیز رونمایی شد.
