در هفته های گذشته داربست های گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان پس از حدود یک دهه مرمت باز شد و برخی امواج و فرورفتگی ها در لایه بیرون گنبد رؤیت شد. اتفاقی که باعث نگرانی دغدغه مندان میراث فرهنگی ایران شده و نقدهای مختلفی را به دنبال داشت.
به گزارش «دنیای سفر»، برخی منتقدان نسبت نقدهای تندی نسبت به این مرمت داشتند و برخی دیگر ترجیح دادند تا بررسی های دقیق تر اظهار نظری در این باره نداشته باشند. اما در سیر این اتفاقات مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان وجود برخی اشکالات را در روند برخی مرمت ها تأیید کرد و گفت که تا زمان برطرف شدن این مشکلات روند مرمت ادامه خواهد داشت.
علیرضا ایزدی گفت: خاصیت مرمت این است، مرمت یک پروژه زمان بر بوده و باید با بررسی های دقیق صورت گیرد. اصرار داشتم که داربست ها باز شود، زیرا حدود ۱۳ سال این داربست ها روی گنبد وجود داشت و می شد به بهانه های مختلف تا چند سال آینده نیز این داربست ها را روی گنبد نگه داشت و هیچکس از وضعیت آن انتقاد نمی کرد.
وی ادامه داد: این داربست ها منجر به آسیب و ضربه زدن به پیکره می شود و خطای دید را پدیدار می آورد. داربست اجازه نمی دهند که اعوجاج جداره بیرون مشخص شود و به همین دلیل بر باز شدن داربست ها پس از بحث های اولیه اصرار کردم و گنبد مسجد امام (ره) از این بار رهایی یافت.
مرمت گنبد مسجد امام (ره) ادامه دارد / اشکالات رفع خواهد شد
مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان تاکید کرد: گنبد مسجد امام (ره) در عصر معاصر حداقل سه بار مرمت شده، اما به واسطه باور و تخصص خودمان قطعاً دلسوز این ماجرا هستیم و خیانتی نخواهیم کرد. در اردیبهشت ماه چند نقطه اشکال پیدا شد و در بخش جنوبی آن نیز مرمتگران مشغول کار هستند. برخی کاشی ها نیاز به فیکس شدن بهتر و اصلاح داشتند و در قسمت فوقانی نزدیک به رأس گنبد نیز اعوجاج وجود داشت که نباید پیش بیاید، اما زیاد هم غیر طبیعی نیست.
چالش های مرمت گنبد مسجد امام اصفهان
رئیس ایکوموس ایران درباره مرمت گنبد مسجد امام اصفهان گفت: باید شورایی متشکل از نخبگان حوزه مرمت تشکیل می شد و تمام تجربیات مرمتی مورد بررسی قرار می گرفت؛ بعد این گنبد جهانی را مرمت می کردند.
مهدی حجت در واکنش به موضوع مرمت گنبد مسجد جامع عباسی اظهار کرد: درباره اینکه اقدامات انجام شده روی گنبد مسجد درست بوده یا نه باید گفت اعلام صحت یا اشتباه بودن آن به عوامل متعددی بستگی دارد. باید بدانیم چه امکاناتی در اختیار افراد بوده و چه افرادی اظهار نظر کرده اند و دلایلشان چه بوده است. داوری کردن درباره اینکه این بیمار را بهتر می توانستیم معالجه کنیم یا نه به موضوعات و اطلاعات متعددی نیاز دارد. باید افراد از این نظر که چه نوع قراردادهایی داشته اند و در چه شرایطی کار کردند، بررسی شوند. ما نمی توانیم همین طوری بدون اطلاع از تمام جوانب داوری کنیم. چون تمام عوامل در کیفیت انجام کار مؤثر هستند. ما از همه این عوامل باخبر نیستیم.
ضرورت تشکیل شورای نخبگان مرمت/روش های تصمیم گیری فعلی عقلانی نیست
وی افزود: قبلاً در مورد مرمت گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان گفته بودیم که انجام کار با تصمیمات محدود اشتباه است. این آثار جزو میراث جهانی کشورمان هستند. نباید مرمت آنها توسط عده ای محدود با تصمیمات محدود انجام شود. برای تصمیم گیری روی این گنبدها می بایست شورای علمی مرمت تشکیل می شد و روش های مختلف مرمت با توجه به شرایط موجود مورد بررسی قرار می گرفت. به عنوان مثال اگر شخصی بیمار شود، حتی اگر پزشک خانوادگی هم داشته باشد، باز هم برای جراحی او، شورای پزشکی تشکیل می دهند. این آثار هم جزو میراث جهانی هستند. می توانستیم از تخصص های بین المللی هم استفاده کنیم. حالا اگر از تخصص داخلی هم استفاده شد، می بایست در جلسه ای تمام تجربیات و دانش مرمتی در کشور مورد بررسی قرار می گرفت و حتی کسانی که الان معترض هستند، نظرشان را در آن شورا می دادند تا بهترین روش برای مرمت در نظر گرفته می شد. اما روشی که اکنون برای مرمت میراث ما در نظر گرفته می شود، اشتباه است. این اتفاق نه تنها برای مسجد امام اصفهان بلکه در مورد مسجد شیخ لطف الله هم افتاد.
