تقاضای گردشگران برای اقامت در هتل هایی که به سبب رعایت نکات محیط زیستی، هتل های سبز خوانده می شوند در سال های اخیر افزایش یافته است.
این روزها صنعت گردشگری به طرق گوناگون تحت فشار قرار دارد تا خود را هر چه بیشتر با محیط زیست سازگار نماید و از اثرات منفی خود بر روی محیط پیرامونش بکاهد. تصویب قوانین محدود کننده و آگاه تر شدن گردشگران، راه گریزی برای اغلب بخش های این صنعت باقی نگذاشته است. در این میان هتل ها و سایر مراکز اقامتی به عنوان دومین بخش آلاینده در صنعت گردشگری بعد از حمل و نقل، بیشترین فشار را تحمل می نمایند.
گردشگران امروز به خوبی می دانند که انتخاب های آنان به هنگام خرید، می تواند چه تبعات محیط زیستی در پی داشته باشد. این آگاهی منجر به آن گردیده که تقاضای گردشگران برای اقامت در هتل هایی که به سبب رعایت نکات محیط زیستی، هتل های سبز خوانده می شوند در سال های اخیر افزایش یابد. حتی آن ها حاضرند که بابت این خرید سبز، بهای بیشتری بپردازند.
اما پاسخ گفتن به این تقاضا برای هتل ها هزینه زیادی بر می دارد. برای سبز کردن یک هتل باید نکات فنی بسیاری را رعایت نمود. استفاده از لامپ های کم مصرف، شیر آب کم فشار و اتوماتیک، سیستم تهویه هوشمند، نصب فلاش تانک هایی که امکان تنظیم حجم آب مصرفی را برای استفاده کنندگان فراهم آورند، مدیریت پسماند هتل ها از طریق بازیافت و استفاده از انرژی خورشیدی جهت تامین برق مراکز اقامتی تنها بخشی از هزینه هایی هستند که هتل های سبز می پردازند. مواردی که بر شمرده شد عمدتا در بخش سخت افزاری سبز کردن هتل ها قرار می گیرند که در هنگام ساخت هتل های جدید یا بازسازی هتل های قدیمی به کار می آیند. اما همه داستان به اینجا ختم نمی شود.
هتل های سبز فقط مجری و عرضه کننده خدمات سبز نیستند بلکه مبلغ و مشوق استفاده از چنین خدماتی نیز می باشند. هم گام با توسعه زیرساخت های هتل باید روش هایی را برای آموزش به گردشگران و کارکنان برای داشتن رفتاری سبز در نظر داشت. پیاده نمودن این راهکارها در همه هتل ها عملی است، چه آن ها که در بخش سخت افزاری نیز سبز هستند و چه آن ها که همه امکانات لازم را در اختیار ندارند. قرار دادن یادداشت هایی در اتاق های هتل جهت تشویق گردشگران به استفاده مجدد از حوله ها و ملحفه هایشان و جلوگیری از شستشوی هر روزه آن ها نمونه ای ساده از این اقدامات هستند.
در ادبیات گردشگری و به ویژه توسعه پایدار این صنعت، سبز بودن تنها به معنای محیط زیست دوست بودن نیست بلکه سبز بودن در معنای وسیع کلمه همان پایدار بودن است. پایداری محیط زیستی تنها یکی از جنبه های پایداری است. برای آن که به لحاظ اقتصادی و اجتماعی نیز پایدار باشیم باید روی همه عناصر زنجیره تامین توجه و تمرکز نماییم. تهیه وسایل و تزیینات داخلی هتل ها از هنرمندان محلی و همچنین تهیه مواد غذایی اولیه و نوشیدنی ها از تولیدکنندگان بومی یکی دیگر از مواردی است که هتل های سبز باید بدان بیندیشند.
به نظر می رسد سبز بودن اگرچه فشار زیادی را از شانه های محیط زیست بر می دارد اما در عوض هزینه، زمان و انرژی زیادی از مدیران و سرمایه گذاران در بخش اقامت می گیرد.
آیا صرف چنین هزینه هایی در مقابل آنچه هتل ها با سبز شدن بدست می آورند، منطقی است؟
بسیاری معتقدند که پاسخ مثبت است. شاید سبز شدن در گام های نخستین بسیار پر هزینه به نظر بیاید اما در دراز مدت از هزینه های جاری هتل ها بشدت می کاهد. نصب صفحه های خورشیدی یک سرمایه گذاری ماندگار است که هزینه ماهیانه برق را به شدت کاهش می دهد. بازیافت زباله و تبدیل آن به کمپوست، بخشی از هزینه های هتل ها را برای رسیدگی به فضای سبز پیرامون شان کاهش می دهد. تهیه مایحتاج هتل از بازارهای محلی از هزینه های حمل و نقل می کاهد و در یک کلام سبز بودن مصرف بیهوده و هزینه های اضافی را کاهش می دهد و در نتیجه حاشیه سود بیشتری ایجاد می کند.
علاوه بر این ها از آنجا که بخش اقامت یکی از پر رقابت ترین بخش های صنعت گردشگری محسوب می گردد، سبز شدن می تواند برای هتل ها به مزیتی رقابتی بدل گردد که با خود وفاداری مشتریان را در پی خواهد داشت. سبز بودن یکی از نقاط قوتی است که می تواند به کار بازاریابان هتل بیاید و از آن در تبلیغ برای هتل ها استفاده گردد تا ارزش برند یک هتل را ارتقا دهد.
اما سوال اصلی اینجاست که آیا همه هتل هایی که می خواهند در لیست هتل های سبز قرار بگیرند باید از یک الگوی واحد پیروی نمایند و همه فاکتورهای سبز بودن را پیاده سازند؟
در پاسخ باید گفت همه چیز به محیط خرد و کلان پیرامون هتل بستگی دارد. تقاضای مصرف کنندگان در همه جای دنیا یکسان نیست. عواملی که بر رفتار مصرف کننده تاثیر می گذارند در همه جای دنیا یکسان نیستند. بر طبق نظریه رفتار منطقی، نیات ما منجر به بروز رفتاری خاص می گردند و این نیات خود تحت تاثیر هنجارها و نگرش ما نسبت به محیط پیرامون مان قرار دارند. سیستم باورها و اعتقادات افراد یک جامعه، ادراک آن ها از آنچه به عنوان اطلاعات از محیط پیرامون کسب می کنند و حتی عوامل جمعیت شناختی (شامل سن، جنس، درآمد، سطح تحصیلات و غیره) همگی بر روی نیت و پس از آن رفتار گردشگران تاثیر خواهند گذاشت.
پر واضح است که در چنین شرایطی نمی توان الگوهای سبز بودن را عینا در همه جا بطور یکسان اجرا نمود. درست است که گردشگران سبزگرا حاضرند برای دریافت خدمات سبز بهای بیشتری بپردازند، اما طول و عرض این بهای بیشتر تا کجاست؟ قیمت تمام شده ساخت یک هتل سبز در همه مقصدها برابر نیست. با توجه به این شرایط آیا می توان قیمتی منطقی در مقابل هتل های دیگر که سبز نیستند ارائه نمود؟
همین اطلاعات مختصر نشان می دهد که سبز بودن یک تفکر جهانی است که باید با معیارهای بومی در هم آمیزد تا موفقیت بلند مدت هتل ها را تضمین نماید. تفکر سبزگرا اساس عرضه و تقاضای سبز را تشکیل می دهد. عرضه و تقاضایی که یکدیگر را تقویت می نمایند. آموزش و اطلاع رسانی برای گردشگران مسئول و نوجو تقاضای سبز ایجاد می کند. تبلیغ از سوی عرضه کنندگان متعهد و پیشرو منجر به تقاضای بیشتر گردشگران می گردد و این تقاضای بیشتر سایر عرضه کنندگان را نیز به ارائه خدمات سبز وا می دارد.
