پژوهشگران پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به منظور بهره مندی از تجارب اداره کنندگان باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه، برخوردار از 400 گیاه دارویی و به کارگیری آنها در پژوهش های قوم گیاه شناسی از این باغ بازدید کردند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مهدی فرخویی بنیانگذار باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه در نشست علمی قوم گیاه شناسی که دیروز در این باغ برگزار شد گفت: باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه از 400 نوع گیاه دارویی تشکیل شده است که تمامی خواص شگفت انگیزی دارند. باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه با محوریت گیاهان سمی و دارویی در مرکز و 4 حلقه به نام های چهار فصل در اطراف آن طراحی شده است.
وی با اشاره به استفاده 80 درصدی مردم جهان از گیاهان دارویی تصریح کرد: 3 سال پیش با توجه به علاقه شخصی و ضرورتی که برای آموزش، تحقیق و ترویج استفاده از گیاهان دارویی می دیدم این باغ را تأسیس کردم. متأسفانه آن طور که فکر می کردم این باغ با اقبال عمومی مواجه نشد. ابتدا در نظر داشتم در این باغ یک پژوهشکده ایجاد کنم که در آن کارشناسان گیاه شناسی با حضور در آن به تبادل نظر های علمی بپردازند که این امر تا کنون محقق نشده است.
او افزود: امروزه کشورهای تولید کننده داروهای شیمیایی به سراغ گیاهانی می روند که بیشترین ماده موثر را داشته باشند که خوشبختانه گیاهان دارویی کشور ما این ویژگی را دارند اما داروهای تولیدی
ایران تنها 0/5 منشا گیاهی دارند.
فرخویی در ادامه با اشاره به موضوع قوم گیاه شناسی گفت: مردم ایران با قومیت های متفاوت به روش های مختلف از گیاهان دارویی بهره می گیرند و این شاید به دلیل کشت گیاهان دارویی در اقلیم های متفاوت است که بر خاصیت گیاهان تأثیر مستقیم دارد. بطور مثال زعفران در بیشتر نقاط ایران و حتی خارج از کشور کشت می شود اما زعفران قائنات بهترین کیفیت زعفران را در این میان دارد. 11 اقلیم آب و هوایی از مجموع 13 اقلیم در ایران وجود دارد که این خود زمینه ای مستعد را برای کشت گیاهان دارویی نایاب فراهم می کند.
ترویج استفاده از گیاهان دارویی
نادر سوری مدیر باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه نیز در حاشیه بازدید پژوهشگران از این باغ گفت: باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه پس از مطالعه باغ های مشابه در دنیا به شیوه ای منحصر به فرد با جمع آوری گیاهان دارویی در بهار سال 91 گشایش یافت. این باغ در فصل های مختلف از سال جلوه های مختلفی از گیاهان دارویی و شفابخش را به نمایش می گذارد. هم اکنون 20 نوع از گیاهان دارویی این باغ را بصورت گلدان آماده فروش داریم و سعی داریم در آینده مقدمات راه اندازی یک رستوران گیاه خواری را در این باغ فراهم کنیم.
سوری با بیان اینکه طراحی باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه و چیدمان گیاهان در آن با الهام از نظام طبیعت شکل گرفته است تصریح کرد: بازدید از باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه برای عموم علاقمندان آزاد است. او گسترش آگاهی و فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی، تولید و عرصه گیاهان دارویی، ترویج استفاده از گیاهان دارویی و ... را از اهداف ایجاد باغ گیاه شناسی فیروه اعلام کرد.
به کارگیری محتوای فرهنگی در کنار محتوای زیستی برای معرفی باغ فیروزه
علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز با اشاره به اینکه پژوهشکده مردم شناسی در نظر دارد کتاب هایی را در زمینه قوم گیاه شناسی منتشر کند تصریح کرد: این بازدید با هدف آشنایی پژوهشگران حوزه مردم شناسی با نحوه فعالیت کارشناسان در باغ فیروزه و ایجاد ارتباط با حوزه قوم گیاه شناسی انجام شد. باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه یک فضای زیست محیطی فوق العاده است که می توان با پیوند زدن ویژگی های آن با فرهنگ قدم های بزرگی در معرفی و شناساندن آن برداریم.
حسن زاده با بیان اینکه به منظور این کار ابتدا باید مخاطب شناسی صورت گیرد خاطرنشان ساخت که این باغ مخاطبانی در گروه های مختلف نظیر گیاه شناسان، علاقه مندان به منابع طبیعی، افراد با رویکرد میان رشته ای و افرادی که از مبنای هویتی به باغ نگاه می کنند دارد. برای معرفی و شناساندن این باغ به مردم باید محتوای فرهنگی کنار محتوای زیستی مورد توجه قرار گرفته و به این باغ هویت روایی بخشید.
وی با اشاره به اینکه هر کدام از این گیاهان در روایت ها کاراکتر های خاصی دارند که از ویژگی و تأثیر گذاری آنها نشأت می گیرد تصریح کرد:برای پیوند زدن ویژگی های این باغ با مقوله مردم شناسی باید این کاراکتر ها در کنار خاصیت گیاهان معرفی شوند.
اهمیت تغذیه طبیعی در سلامت جامعه
سونیا هاشمی متخصص تغذیه و رژِیم درمانی نیز در ادامه، آموزش و بهره گیری از رسانه های گروهی را عاملی موثر در شناساندن گیاهان دارویی و خواص آنها دانست و گفت: با به کارگیری این دو مقوله می توان گیاهان دارویی موجود در باغ گیاه شناسی دارویی فیروزه را به مردم معرفی کرد. باید با آگاهی بخشی گیاهان دارویی را به سر سفره های مردم بیاوریم تا مانند گذشته استفاده از آنها مرسوم شود. او با اشاره به تأثیر دم نوش های گیاهی در تأمین سلامت خاطرنشان ساخت که باید شیوه ای را پیش بگیریم که با استفاده از ظرفیت های گیاهی این باغ استفاده از دم نوش ها را بین مردم رواج دهیم.
گردآوری بخشی از اطلس "مردم گیاه درمانی"
هما حاج علی محمدی پژوهشگر پژوهشکده مردم شناسی نیز در ادامه به بیان گوشه ای از فعالیت های این پژوهشکده در حوزه قوم گیاه شناسی پرداخت و گفت: پژوهشکده مردم شناسی از سال 82 فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده است. پژوهشگران پژوهشکده مردم شناسی در زیر مجموعه مردم شناسی زیست محیطی به فعالیت در حوزه طب عامه که در اصل گیاه درمانی هم بخشی از آن است می پردازند.
حاج علیمحمدی با اشاره به اینکه در این حوزه مشخصا به تحقیق در اتنوبوتانی (روایت های مردمی) می پردازیم تصریح کرد: پژوهش های گروه مردم شناسی با ترجمه 2 کتاب "انسان، گیاه و فرهنگ" و "روش های تحقیق در زمین" آغاز شد که نتیجه آن به گردآوری بخشی از "اطلس مردم گیاه درمانی" انجامید.
وی یکی دیگر از پژوهش های پژوهشکده مردم شناسی در حوزه قوم گیاه شناسی را اتنوبوتانی روستای میمند اعلام کرد که در آن پژوهشگران به ارتباط انسان و گیاه در ساخت خانه، خوراک، صنایع دستی، اقتصاد، طب سنتی و... پرداختند. او تصریح کرد که در حال حاضر پژوهشکده مردم شناسی اجرای طرح های مختلفی را با همکاری مراکز پژوهشی مرتبط در دست اقدام دارد.
