عملیات گمانه زنی تپه قلاکهنه دوزان شهرستان الیگودرز، لرستان به کشف شواهد سفالی از استقرار در دوره مس و سنگ در این محوطه و شناخت مسیر قدیمی رودخانه در جانب جنوب و جنوب غربی تپه انجامید.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد بهرامی سرپرست هیأت گمانه زنی در تپه قلاکهنه دوزان، امروز "سه شنبه" با اعلام این خبر تصریح کرد که مهم ترین تهدید محوطه در سالیان اخیر سیلاب های فصلی بوده که باعث تخریب عرصه شمالی آن شده است. از دیگر تهدیدات این اثر فرهنگی می توان به گسترش درخت کاری در اطراف تپه اشاره کرد که در بخش شمالی متعرضان به عرصه ظاهری تپه نفوذ کرده و در بخش جنوبی فعالیت خود را تا دامنه تپه گسترش داده اند.
سرپرست هیأت گمانه زنی در تپه قلاکهنه دوزان، فعالیت های کشاورزی و آبیاری در اطراف تپه قلاکهنه را دیگر عامل اجرای عملیات تعیین عرصه و پیشنهاد حریم اعلام کرد. وی خاطرنشان ساخت که مجموع این فعالیت ها ضرورتی ایجاد کرد تا اداره کل میراث فرهنگی استان لرستان با انجام عملیات تعیین حریم به عرصه واقعی تپه پی برده و با به کارگیری راهکارهای پیشگیرانه و عملیاتی اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب بیش از پیش تپه را فراهم کند.
این باستان شناس افزود: در پایان کاوش 18 گمانه به ابعاد 1 در 1 متر ایجاد شد که برآیند آن گسترش عرصه تپه در 3 جهت شرق، جنوب و غرب بود. در جهت شمال با وجودی که برش ایجاد شده در بخش شمالی تپه گواه بر ادامه عرصه تپه بود نتایج 4 گمانه حفر شده در آن سوی رودخانه تخریب کامل آن بر اثر سیلاب های فصلی را نشان داد. بنابراین عرصه تپه همان مسیر رودخانه و عرصه ظاهری در نظر گرفته شد و عرصه تپه در 2 جهت شرق و غرب بین 20 تا 30 متر گسترش یافت. در جهت جنوب، این گسترش تا دامنه ارتفاعات جنوبی به فاصله تقریبی 120 متر با داده های سفالی مربوط به دوره ساسانی ادامه دارد.
بهرامی ادامه داد: بر اساس داده های سطحی و بنا بر نظر پیشنهاد دهنده پرونده ثبتی، قدمت محوطه به دوره ساسانی و قرون میانه اسلامی می رسد (پرونده ثبتی شماره 4352). با این وجود در برخی گمانه ها شواهد سفالی اندکی از استقرار در دوره مس و سنگ نیز یافت شد که نشان دهنده استقرار مردمان این دوره در این محوطه تاریخی است.
وی از نتایج جالب توجه کاوش و تعیین حریم این محوطه، شناخت مسیر قدیمی رودخانه در جانب جنوب و جنوب غربی تپه دانست و ادامه داد: در گمانه های شماره 13 و 14 که در بخش جنوبی و جنوب غربی محوطه ایجاد شدند، بستر کهن رودخانه با قطر بیش از 1/5 متر نهشت های شن و ماسه شناسایی شد که در میان این نهشت ها قطعات سفالی مربوط به دوره مس و سنگ دیده می شد.
بهرامی تصریح کرد که بر پایه این یافته ها می توان نتیجه گرفت این مسیر پیش از استقرار دوره ساسانی و پس از استقرار دوره مس و سنگ در محوطه وجود داشته و احتمالا در نتیجه یک سیلاب مسدود و مسیر کنونی ایجاد شده است.
عملیات گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه قلاکهنه دوزان شهرستان الیگودرز، که مجوز آن در تاریخ 22 اردیبهشت 94 توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده بود به پایان رسیده است.
