«کم‏‏ فروشی اجباری» در بوم گردی‏‏ ها

با کاهش تقاضا در بازار سفر و رکود گردشگری، بوم گردی ها با چالش جدیدی مواجه شدند که هزینه های ارائه سرویس، نگهداری و خدمات آن ها را افزایش داد.

به گزارش «دنیای سفر» آمار های منتشر شده توسط نهادهای رسمی نشان می دهند میانگین تورم سه سال اخیر از تورمی که در ایران طی سه دهه گذشته وجود داشته بیشتر بوده است. آمارها بیانگر آن است که در سال ۱۳۹۹، ۳۶ درصد، در سال ۱۴۰۰، ۴۰ درصد و در سال ۱۴۰۱ عددی معادل ۴۶ درصد تورم را تجربه کرده ایم. همین موضوع سبب شده هزینه زندگی و از جمله خوراک و مسکن نیز به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یابد و به تبع آن فشار هزینه ها روی خانواده ها برای تامین آنها بیشتر شود.

در این شرایط بر اساس آمارهای منتشر شده سفرها نیز افت قابل ملاحظه ای داشته اند. با کاهش تقاضا در بازار سفر و رکود گردشگری، بوم گردی ها به عنوان یکی از بخش هایی که در دوره کرونا آسیب های فراوانی دیدند، با چالش جدیدی مواجه شدند که هزینه های ارائه سرویس، نگهداری و خدمات آنها را افزایش داد. برای باقی ماندن در بازار برخی بوم گردی ها ناچار به کم فروشی های اجباری شدند؛ به این معنا که گروهی از آن ها تصمیم گرفتند با ثابت نگه داشتن هزینه های کل اقامت برای مسافر وعده صبحانه را حذف کنند و برخی دیگر نیز سراغ راه حل های دیگری رفتند.

دو نرخی شدن اقامتگاه های بومگردی

روزبه طاهریان صاحب اقامتگاهی در روستای هریوند در نزدیکی بیرجند است. او در این باره که بالا رفتن قیمت مواد غذایی و سایر اقلام چه تاثیری در خدمات دهی آنها داشته، به «دنیای اقتصاد» می گوید: ما در اقامتگاه خود سابق بر این خدمات را به شکل فول برد به توریست ها عرضه می کردیم. با این حال با تورم و بالا رفتن قیمت ها که مواد غذایی را هم شامل می شد در حال حاضر گزینه شام را از این خدمات حذف کرده ایم تا بتوانیم با مبلغ کمتری خدمات رسانی را انجام دهیم.

او می افزاید: همچنین هزینه ای که در گذشته برای اقامتگاه در میانه هفته و پایان آن دریافت می کردیم مشابه بود ، اما در حال حاضر و در ماه های اخیر نرخ ها را تغییر داده ایم. بنابراین اگر توریستی قصد سفر به هریوند و اقامت در این روستا را داشته باشد در میانه هفته در ایام معمولی و غیرداغ گردشگری هزینه کمتری می پردازد. این فعال در حوزه کسب و کار بوم گردی ادامه می دهد: در کنار این دو راه حل ، تصمیم ما این بود که برای باقی ماندن در این کسب و کار از سود خود هم بکاهیم. با توجه به تورم در انواع مواد غذایی نظیر خوراک، نوشیدنی و... از حاشیه سودمان کم کردیم تا گردشگران بیشتری مایل به اقامت در مجموعه ما باشند.

آیا این سه راهکار توانسته است در جذب توریست ها موفق عمل کند؟ طاهریان پاسخ می دهد: مشکلی که با آن مواجه هستیم به این برمی گردد که درآمدی که در گذشته کسب می کردیم می توانست باعث چرخش در سیستم کسب و کار ما شود و بتوانیم بر اساس آن زندگی کنیم. این در حالی است که با کاهش حاشیه سود برای باقی ماندن در این حوزه، در حد زنده مانی درآمد کسب می کنیم که کفاف مخارج ما را نمی دهد.

او در این باره که قیمت ها در اقامتگاه آنها به چه میزان افزایش یافته است، به غذایی نظیر پلومرغ که برای شام سرو می شده اشاره می کند و می گوید: همین چند سال پیش مرغ را کیلویی ۲۵ هزار تومان در بیرجند می خریدیم و با پلو و مخلفاتی نظیر ماست ، نوشابه و ترشی و... آن را با قیمتی بین ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان سرو می کردیم. در حال حاضر قیمت مرغ به حدود ۷۰ هزار تومان به ازای هر کیلو رسیده است و ما آن را با قیمت هر پرس ۱۵۰ هزار تومان سرو می کنیم. زیرا علاوه بر افزایش قیمت مرغ و برنج، مخلفات کناری آن هم افزایش قیمت قابل توجهی در این دوره داشته است.

حذف صبحانه از خدمات بومگردی ها

علی اصغر عسگری صاحب اقامتگاهی در خرانق استان یزد است. او در این باره که تورم چه تاثیری بر کسب و کار بوم گردی آنها داشته، به «دنیای اقتصاد» می گوید: با شروع همه گیری کرونا و دغدغه هایی که درباره بهداشت وجود داشت ما وعده صبحانه را که در کنار اقامت بود در اقامتگاه مان حذف کردیم که این روند پس از پایان پاندمی نیز ادامه پیدا کرد تا بتوانیم در جذب گردشگر با مشکل کمتری مواجه شویم. وعده صبحانه ما شامل املت، عدسی، پنیر، گوجه، خیار ، کره و مربا می شود که در آن زمان برای ما هزینه ای معادل 50 هزار تومان داشت و الان آن را بین 100 تا 120 هزار تومان به شکل جداگانه عرضه می کنیم.

او ارائه تخفیفات بیشتر در سایر خدمات را دیگر راهکار در نظر گرفته شده عنوان می کند و می افزاید: تلاش ما این است که با پایین نگه داشتن قیمت ها بتوانیم توریست ها را ترغیب به انتخاب مجموعه مان کنیم. یزد یکی از مقاصد گردشگران خارجی است؛ توریست هایی که افزایش قیمت ها تغییری در سبک سفر آنها ایجاد نمی کند. عسگری با بیان این مطلب می گوید: با این حال تعداد توریست های خارجی مایل به اقامت در یزد نسبت به گردشگران داخلی کمتر است. عمده گردشگرانی که از کشورهای دیگر به این منطقه می آیند عموما از بوم گردی ها بازدید می کنند ولی اقامت شان در این مجموعه ها نیست.

توریست های خارجی که عسگری به آنها اشاره می کند اغلب روس یا چینی هستند. آیا این قاعده درباره گردشگران اروپایی هم صدق می کند؟ این فعال حوزه کسب و کار بوم گردی می گوید: اروپایی ها معمولا ترجیح می دادند که اقامت شان در بوم گردی ها باشد در حالی که توریست های چینی و روس هتل را به اقامتگاه ها ترجیح می دهند و همین موضوع هم باعث شده ما گردشگر خارجی کمتری داشته باشیم. او در پاسخ به این پرسش که چه اقدامی از سوی مسوولان می تواند شرایط را بهتر کند و چه چشم اندازی پیش روی خود می بیند از تصمیمش برای فروش مجموعه تحت مدیریتش می گوید و اضافه می کند: گردشگری صنعت پیچیده ای است. گاهی یک اتفاق، به اندازه یک سال کار ما را دچار اختلال می کند و در این عدم تعادل فعالان گردشگری متحمل زیان های زیادی می شوند.

امکان پخت غذا در اقامتگاه

خدیجه غنچه یکی از چند مالک اقامتگاهی در شهر کلاته خیج است. او درباره تاثیر افزایش قیمت به «دنیای اقتصاد» می گوید: با بالا رفتن قیمت ها شاهد کاهش تورهای گردشگری هستیم و در کنار آن شاهدیم افرادی هم که به شکل شخصی سفر می کنند تعداد وعده هایی را که در اقامتگاه سرو می شود کاهش می دهند.او از تبعات مالی سنگین در صورت لغو یک تور می گوید و می افزاید: در هفته های گذشته یک تور اقامتگاه ما را رزرو کرده بود، با این حال با توجه به بسته شدن مسیر دسترسی به جنگل ابر در نیمه خرداد، سفرشان را لغو کردند که برای ما تبعات مالی سنگینی ایجاد کرد. ما مواد غذایی لازم را برای آنها خریداری کرده بودیم که روی دستمان ماند و با این افزایش قیمت هزینه بالایی را شامل می شد.

غنچه ادامه می دهد: در گذشته آشپزخانه تنها در دسترس پرسنل اقامتگاه بود، با این حال به واسطه کاهش تقاضای وعده های غذایی ما این گزینه را به گردشگران خود می دهیم که در صورت تمایل، بخشی از وعده غذایی را در آشپزخانه اقامتگاه تهیه کنند. گفته های این فعالان حوزه بوم گردی نشان می دهد تورم تاثیر جدی بر کسب و کار بوم گردی داشته و سود فعالان این حوزه را به نحو قابل توجهی کاهش داده است. همین موضوع سبب شده آنها سود خود را کاهش داده و در مواردی حتی به فکر تغییر در کسب و کار خود بیفتند همچنان که علی اصغر عسگری در این زمینه اقدام کرده است. از این رو متولی گردشگری که شعار خود را گردشگری ارزان و برای همه مطرح کرده است باید فکری به حال این حوزه کند. زیرا در غیاب یا کاهش اقامتگاه های بوم گردی، تنها هزینه ها در بخش اقامت افزایش می یابد و در جهت عکس این شعار حرکت می کنیم.

« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.