در تعداد زیادی از روستاها، کشاورزان و خانواده شان با پرداختن به صنایع دستی و تولید محصولات به درآمد جنبی قابل توجهی دست یافته اند و همین امر عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها بوده است.
بدون تردید یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه های مثبت صنایع دستی مربوط به اثرات آن در مبارزه با انواع بیکاری است، بیکاری یکی از مسائل پیچیده و اساسی کشورهای رو به رشد است که مولود افزایش سریع جمعیت است. در بین انواع بیکاری، متداول ترین آن در کشورهای در حال توسعه، بیکاری پنهان است. مخصوصا در آن دسته از کشورها که هنوز ساختمان جامعه کشاورزی و روستایی به صورت سنتی و کهن باقی مانده است، بیکاری پنهان کاملا به چشم می خورد. به این معنی که مثلا برای بهره برداری از دو هکتار زمین 6 نفر ظاهرا به کار اشتغال دارند ولی در حقیقت می توان گفت 4 نفر آن زائد هستند یعنی 2 نفر با استفاده از وسایل جدید کشاورزی می توانند به سهولت 2 هکتار زمین را مورد بهره برداری قرار دهند.
بنابراین ضرورت دارد تا امکانات اشتغال برای نیروی ظاهرا دارای کار ولی واقعا بیکار فراهم شود چرا که در غیر این صورت با ورود ماشین آلات کشاورزی بیکاری پنهان به بیکاری کاملا آشکاری تبدیل می شود که اگر امکان بکارگیری افراد در محیط روستا نباشد ناچار نیروی کار به مهاجرت دست خواهند زد و مهاجرت بی رویه به شهرها خود به خود به وجود آورنده بسیاری از معضلات فعلی کشورهای جهان سوم از جمله کشورمان است زیرا نیروی مهاجرت کننده به شهرها اغلب به علت فقدان امکانات کافی برای جذب آنها در بخش مولد، به کارهای کاذب شهری و ... می پردازند و مشکلات موجود در زمینه های بهداشت، مسکن، آموزش و ... را نیز شدت می بخشند.
خوشبختانه امروزه با امکانات گسترده ای که در زمینه فروش داخلی و صدور صنایع دستی به کشورهای خارجی وجود دارد، می توان برای این نیروی زائد در بخش کشاورزی، شغل و درآمد ایجاد کرد و از مهاجرت بی رویه آنان به شهرها جلوگیری کرد. حتی هرگاه بخش کشاورزی دارای نیروی انسانی زائد نباشد باز به علت خصوصیات بارز فعالیت (حدود 6 ماه) بیکار و غیرمولد است که با مکانیزه شدن کشاورزی این زمان افزایش یافته و گاه به 8 ماه نیز می رسد و مسلم است که برای ماه های بیکاری کشاورزان و خانواده آنان باید فکر اساسی شود زیرا در غیر این صورت با توجه به بیکاری آنان از یک طرف و ناکافی بودن درآمد حاصل از کشاورزی برای اداره خانواده پرجمعیت روستائی از طرف دیگر، روستائیان چاره ای جز مهاجرت به شهرها نخواهند داشت.
امروزه به تجربه ثابت شده است که ایجاد امکانات رفاهی نظیر: آب، برق، جاده، تلفن، گاز و برخی از تسهیلات آموزشی و بهداشتی به تنهایی برای ماندن جمعیت در روستاها کافی نیست بلکه عامل مهم و اساسی، ایجاد شغل و درآمد برای ماه های بیکاری و فراغت روستائیان است و صنایع دستی با قابلیت ها و خصوصیت های ویژه خود از جمله عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد و امکان ایجاد و توسعه آنی در مناطق روستایی به ویژه در داخل محل سکونت روستائیان می تواند چنین نقش مهمی را به نحو مطلوب ایفا کند.
چنانچه در حال حاضر نیز در تعداد زیادی از روستاها، کشاورزان و خانواده شان با پرداختن به صنایع دستی و تولید محصولاتی نظیر: قالی، گلیم، پارچه های دست باف، مصنوعات چوبی، سفال و ... به درآمد جنبی قابل توجهی دست یافته اند و همین امر عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها بوده است.
افزون بر آن در برخی مناطق (نظیر مناطق کوهستانی سوادکوه) به سبب فقدان امکانات کشاورزی و یا فعالیت های صنعتی به صورت جدید، صنایع دستی و خانگی می تواند مهم ترین منبع کار و اشتغال باشد.
