اکثر رانندگان حداقل برای یک بار با مشکل استارت نخوردن خودرو مواجه شده اند. استارت نخوردن ماشین عوامل متعددی دارد. این مشکل معمولاً در فصول سرد سال بیشتر نمایان می شود. در این مقاله قصد داریم تا علت استارت نخوردن ماشین، پیدا کردن مشکل و رفع آن را برای شما مورد بررسی قرار دهیم.
به گزارش «دنیای سفر» استارت نخوردن خودرو با استارت خوردن ولی روشن نشدن خودرو تفاوت دارد. پس روشن نشدن خودرو را با استارت نخوردن اشتباه نگیرید. ممکن است روشن نشدن خودرو دلایلی داشته باشد که هیچ ربطی به استارت نخوردن آن نداشته باشد. بنابراین بهتر است قبل از اینکه این مقاله را مطالعه کنید، این نکته را مدنظر قرار دهید.
عوامل استارت نخوردن ماشین
باطری، استارت، دینام و سوئیچ چهار علت استارت نخوردن ماشین هستند که در ادامه به آنها می پردازیم:
باطری
زمانی که خودرو استارت نمی خورد، اولین چیزی که در خودرو به ذهن راننده می رسد باطری است. باطری جزء قطعات مصرفی خودرو است و مثل خیلی دیگر از قطعات تاریخ مصرف دارد. معمولاً طول عمر باطری دو سال است. البته موارد متعددی ازجمله نحوه عملکرد دینام در طول عمر باطری تأثیرگذار هستند.
دقت کنید درصورتی که باطری خراب باشد خودرو روشن نمی شود. اما به هیچ عنوان خودسرانه اقدام به تعویض باطری نکنید. ابتدا به تعمیرگاه مراجعه کنید تا تعمیرکار عیب موردنظر را بررسی کند و اگر از باطری بود، سپس آن را عوض کنید.
استارت
استارت یکی از قطعات به کاررفته و مهم ترین قطعه در خودرو برای روشن شدن ماشین است. استارت از اجزای مختلفی تشکیل شده است که با هماهنگی یکدیگر، دنده فلایویل (FlyWheel) خودرو را درگیر کرده و آوانس جرقه را از طریق سنسور میل لنگ به کامپیوتر گزارش می دهد. زغال استارت، اتوماتیک، آرمیچر، چرخ دنده، دوشاخه، بوش و یک پوسته بیرونی اجزای تشکیل دهنده استارت هستند. زمانی که راننده اقدام به استارت زدن می کند، برق از طریق باطری به سر استارت می رسد. زغال برق را به آرمیچر رسانده، آرمیچر چرخ دنده را می چرخاند و خودرو روشن می شود. اگر استارت شما خراب باشد، این فرآیند برق رسانی مختل می شود. بنابراین همین مشکل علت استارت نخوردن ماشین شما است.
دینام
شاید برای شما این سؤال به وجود بیاید که دینام خودرو چه ارتباطی با استارت خوردن ماشین دارد؟ دینام عملیات شارژ باطری را انجام می دهد. اگر دینام باطری را شارژ نکند یا اختلالی در روند شارژ آن پیش بیاید، باطری دشارژ یا به اصطلاح خالی می شود. خالی شدن باطری علت استارت نخوردن ماشین است و از قضا یکی از رایج ترین دلایل این مورد به حساب می رود.
اجزاء دینام را زغال، آفتامات، آرمیچر، بالشتک، دیود، بلبرینگ و پوسته تشکیل می دهند. این اجزاء کنار یکدیگر عملیات شارژ باطری را انجام می دهند. اگر یکی از این قطعات به خوبی عمل نکند در شارژ شدن باطری اختلال ایجاد می شود.
سوئیچ
برای استارت زدن نیاز به سوئیچ است. مجموعه سوئیچ از یک مغزی سوئیچ و چند رشته سیم تشکیل شده است. مغزی سوئیچ سه حالت بسته یا خاموش، سوئیچ باز و استارت زدن را شامل می شود. عملکرد سوئیچ در حالت بسته مشخص است و هیچ عمل خاصی صورت نمی گیرد. در حالت سوئیچ باز برق به پشت صفحه کیلومتر و برخی از قطعات و اجزا موتور می رسد. آخرین مرحله استارت زدن است که مثبت ۱۲ ولت از سوئیچ، تنها به اتوماتیک استارت می رسد و خودرو استارت می خورد. اگر سوئیچ، مغزی سوئیچ یا سیم کشی ایراد داشته باشد خودرو روشن نمی شود.
دلایل استارت نخوردن ماشین
همان طور که گفته شد، چهار عامل اصلی استارت نخوردن خودرو باطری، استارت، دینام و سوئیچ هستند. این قطعات مکمل یکدیگر بوده و در صورت خرابی یکی از آن ها به سایر قطعات آسیب می رسد. اما شاید تشخیص مشکل و فهمیدن اینکه علت استارت نخوردن ماشین به خاطر کدام یک از این قطعات است کار چالش برانگیزی به نظر برسد. به همین خاطر ما در ادامه نکات مهمی را در این مورد برای شما بازگو می کنیم که با مطالعه آن ها اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب خواهید کرد.
۱. اگر بعد از باز کردن سوئیچ هیچ علامتی مشاهده نمی شود
اگر سوئیچ خودرو را باز کردید و هیچ علائمی پشت صفحه کیلومتر نبود، قبل از هر چیز فیوزها را چک کنید. اگر از سالم بودن فیوزها مطمئن شدید به سراغ سوئیچ و مغزی سوئیچ بروید. سیم کشی سوئیچ و سوکت ها را بررسی کنید. در شرایط سالم بودن مسیر سیم کشی و مغزی سوئیچ، تنها گزینه باطری باقی می ماند. آخرین کاری که در این مرحله باید انجام شود تست باطری است. به احتمال فراوان در این حالت مدار باطری قطع شده است. اگر برای تست باطری به هیچ ابزاری دسترسی ندارید، با یک تکه سیم می توانید قطب های باطری را به صورت لحظه ای به یکدیگر متصل کنید. یکی از قطب ها باید جرقه قوی داشته باشد، در غیر این صورت باطری خراب بوده و باید تعویض گردد.
۲. اگر سوئیچ برق متصل باشد اما ماشین استارت نخورد
اگر در شرایط سوئیچ باز، برق پشت صفحه کیلومتر باشد و هنگام استارت زدن برق قطع شود و خودرو استارت نخورد این یعنی به احتمال خیلی زیاد باطری ضعیف شده است. در این صورت باطری باید شارژ شده و یا در صورت نیاز تعویض گردد. اما اگر صرفاً باتری خودروی شما ضعیف شده باشد یا به اصطلاح خوابیده باشد، معمولاً در چنین شرایطی با هل دادن یا باطری به باطری کردن با یک خودروی دیگر، می توانید ماشینتان را روشن کنید. در نظر داشته باشید که حتی الامکان خودروهای خانواده ایران خودرو را هل ندهید. این خودروها دارای تسمه تایم بوده و در صورت پاره شدن تسمه تایم به موتور خودرو آسیب می رسد که هزینه زیادی را در برمی گیرد.
بعد از روشن کردن ماشین، حداقل باید یک ساعت ماشین روشن باشد تا دینام با شارژ کردن، باطری را شارژ کند.
۳. اگر بعد از استارت زدن هیچ اتفاقی نیفتاده و خودرو روشن نمی شود
اگر بعد از استارت زدن هیچ اتفاقی نمی افتد و خودرو استارت نمی خورد، برای پیدا کردن علت استارت نخوردن ماشین باید ابتدا به سراغ مغزی سوئیچ، سپس مسیر سیم کشی سوئیچ تا استارت بروید و درنهایت خود استارت را بررسی کنید. اگر سوئیچ و سیم کشی سالم بود، زغال استارت تمام شده یا آرمیچر سوخته است. در این شرایط نیز می توانید به کمک هل دادن اقدام به روشن کردن ماشین کنید.
۴. اگر خودرو با تأخیر استارت بخورد و دیرتر از حد معمول روشن شود
در بسیاری از موارد، زمانی که خودرو ضعیف استارت می خورد و دیر روشن می شود، عموم مردم فکر می کنند که باطری معیوب شده و اقدام به تعویض باطری می کنند اما بازهم مشکل برطرف نمی شود. یکی از رایج ترین مشکلاتی که در چنین حالتی پیش می آید ایجاد خرابی در قسمت بوش استارت است. در همچین حالتی باید استارت خودرو تعمیر شده و بوش های آن تعویض گردد.
۵. اگر در حین استارت زدن صدای غیرمعمولی شنیده شود
هنگام استارت زدن اگر صدای تق تق شنیدید مستقیماً سراغ استارت بروید. چراکه در چنین مواردی اغلب اتوماتیک استارت ضعیف یا خراب شده است. برای تست کردن ضعیف بودن اتوماتیک می توانید از یک تکه سیم استفاده کنید. یک سر سیم را به قطب مثبت باطری و سر دیگر سیم را به سوکت اتوماتیک وصل کنید. اگر استارت به خوبی عمل کند و خودرو روشن شود یعنی اتوماتیک ضعیف شده است. اگر مشکل خیلی جدی نباشد، این مورد با نصب یک رله برای اتوماتیک استارت برطرف می شود. رله قطعه ای ساده است که برق اتوماتیک را تقویت کرده و به نوعی ضعف و اختلال عملکرد آن را از این طریق پوشش می دهد. توجه داشته باشید که اگر با استفاده از سیم هم استارت عمل نکند، باید اتوماتیک تعویض گردد تا ایراد رفع شود.
۶. اگر هنگام استارت زدن صدای قیژ به گوش برسد
استارت نخوردن خودرو می تواند از خراب شدن چرخ دنده استارت باشد. آسان ترین مشکلی که راننده به آن پی می برد خرابی چرخ دنده است. هنگام استارت زدن اگر صدای قیژ به گوش برسد چرخ دنده استارت تان خراب شده است، که معمولاً برای همه به راحتی قابل تشخیص است. شکسته شدن دوشاخه نیز مشکلی مشابه خراب شدن چرخ دنده به وجود می آورد. بنابراین در هنگام تعمیر حتماً باید به دوشاخه نیز توجه شود تا در صورت شکسته شدن تعویض شود.
۷. اگر خودرو مدتی بعد از روشن شدن ناگهان خاموش می شود
همان طور که اشاره شد، دینام باطری را شارژ می کند. اگر دینام خراب باشد و باطری را شارژ نکند، باطری دشارژ می شود. معمولاً خودرویی که دینام آن معیوب باشد نهایتاً تا یک ساعت روشن می ماند. اگر خودرو را خاموش کنید، به دلیل خالی شدن شارژ باطری خودرو مجدداً روشن نمی شود. برای رفع این مشکل ابتدا دینام را تعمیر کنید سپس باطری را شارژ کنید.
نکته: در خودروهای خانواده ایران خودرو (پژو۴۰۵، پارس و سمند) یک عدد رله زیر پای راننده وجود دارد که در صورت خرابی، خودرو استارت نمی خورد.
جمع بندی
استارت نخوردن خودرو در فصل سرما بیشتر اتفاق می افتد. در صورتی که دیدید ماشین تان استارت نمی خورد، هیچ قطعه ای را خودسرانه تعویض نکنید، چون ممکن است علت استارت نخوردن ماشین به خاطر آن قطعه نباشد. با توجه به نکاتی که برای شما بازگو کردیم می توانید مشکل آن را پیدا کنید و توسط تعمیرکار آن را برطرف کنید. مجدداً تأکید می کنیم که استارت نخوردن ماشین را با روشن نشدن ماشین اشتباه نگیرید، زیرا این دو مشکل جدا از هم هستند و هرکدام ایرادات خاص خود را دارند. اکثر قطعات در خودرو عاملی بر روشن نشدن ماشین هستند، ولی فقط چهار قطعه باطری، استارت، دینام و سوئیچ در استارت نخوردن ماشین تأثیرگذار هستند.