موزه ها با انباشت متن ها و با ارزش گذاری، تعیین حد و حدود آنها به روایتگری دست می زنند.
بهمن نامورمطلق، معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در 27 اردیبهشت 94 در دومین نشست از سری نشست های "موزه و گفتمان های اجتماعی" در بیان اهمیت موزه ها گفت: موزه ها با گردآوری و نمایش آثار به جانشینی و هم نشینی متن های همگون و ناهمگون می پردازند. نحوه ی درک ما از متن ها به صورت همزمانی و درزمانی و جانشینی و هم نشینی است. اما مجموعه آثاری که در موزه ها چیده و به نمایش در می آیند شکل تازه ای از متن را ایجاد می کنند که عادت های بین عناصر را تغییر می دهد و تاریخ را به حال و غیاب را به حضور، جانشینی را به هم نشینی و درزمانی را به هزمانی مبدل می سازد.
معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی با بیان این موضوع که متاسفانه از ظرفیت های موزه های کشور برای خلق روایت های موثر و خوانش های مفید استفاده نکرده ایم، اظهار کرد: بسیاری از موزه های ما با تقلید از شیوه های چیدمان سایر کشورها ایجاد شده و نتیجتا منعکس کننده خوانش و روایت مورد نظر ما نیست.
بیش متنیت و پیرا متنیت؛ دو نقش موزه ها
وی ادامه داد:موزه با گردآوری و نمایش آثار به متنی از جنس بیش متن ها دست می زند. همه متن ها بر اساس "خلق شدن" شکل می گیرند اما در موزه خلقت متن های موجود - همان آثار به نمایش گذارده شده موزه - وجود ندارد و تنها با چینش و ترکیب مواجه هستیم. با این حال این چینش و ترکیب نیز متنی را ایجاد می کند که به اندازه متن های خلق شده دیگر دارای ارزش و اهمیت است.
معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: در موزه با یک فضا و متن سیال و باز رو به رو هستیم. دائما آثار جا به جا می شوند و با هر چینش جدیدی معنایی جدید و متنی تازه ایجاد می کنند.
نامورمطلق در تشریح ویژگی پالمسست موزه ها بیان کرد: پالمسست به معنی الواح باز نوشتنی است. متن هتایی که در موزه ها به نمایش گذارده می شوند بهترین شکل پالمسست یعنی انباشته شدن متون خلق شده و راهی برای ایجاد متن های تازه است. به اعتقاد بسیاری، از ویژگی های منحصر به فرد انسان که او را از سایر مخلوقات متفاوت می سازد پالمسست یا انباشتگی متون انسانی است. همین ویژگی بیش متنی انسان او را از تکرار رهایی می بخشد و وی را حافظه مند و تاریخ مند می سازد.
وی اضافه کرد: بلندی قامت تمدن ها و فرهنگ ها به میزان متن هایی که نگهداری، خلق و انباشته می کنند بستگی دارد. نگهداری از میراث فرهنگی توسط موزه ها در حقیقت قامت ما را بلند می سازد.
معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی در ادامه تصریح کرد: موزه ها در عین حال که بیش متنیت - یعنی انباشتگی و شبکه ای کردن متون را به عهده دارند - نقش پیرامتنی نیز دارند. پیرامتن یا همان آستانه ورود به متن که متن را از نامتن جدا می کند با ارزش گذاری بر روی متن های درون موزه، ارزش های هنری، ادبی، تاریخی و علمی را به انها نسبت می دهد، کارکرد اغواگری و ترغیب مخاطب را نیز به عهده دارند.
وی ادامه داد: موزه ها موجبات مشروعیت یک اثر را به همراه دارند و ان را تایید می کنند. موزه ها فقط به نمایش اشیا نمی پردازند بلکه در مورد آنها به داوری های ارزشی می نشینند.
روایتگری های موزه ها
موزه ها در حقیقت متن های بی طرف و معصومانه ای نیستند. موزها نیز معمولا به مانند هر کتاب و یا فیلم سینمایی بر اساس ایدئولوژی گفته پردازان ان موزه، موضع تاریخی، هنری، علمی و ... خود را شکل می دهند. موزه ها با ترکیبی که ایجاد می کنند به خلق ساختاری روایی دست می زنند و تاریخ را برای ما حکایت می کنند. با چینش های هدفمند و ترکیب های مناسب می توانیم روایتگری خود را از تاریخ خود شکل دهیم.
