نامه ای برای نجات چشمه تاق بستان

25 ژانویه 2016 - 17:00 dsfr.ir/ch6f1

نامه ای برای نجات چشمه تاق بستان
میثم منیعی
بازدید کنندگان در حال تماشای تاق بستان و چشمه بدون آب آن هستند

بار دیگر خبرها از خشک شدن کامل چشمه تاق بستان در کرمانشاه حکایت دارد.

به گزارش دنیای سفر؛ چندی پیش دیده بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران در خصوص "خشک شدن کامل چشمه تاق بستان" نامه ای را به معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ارسال کرده بود که هم چنان از پاسخ آن خبری نیست.

نامه دیده بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران به شماره: 0014-94 در تاریخ: 15/9/1394 به معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است.

متن نامه ارسالی بدین شرح است:

به نام خداوند جان و  خرد

معاونت محترم میراث فرهنگیِ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

جناب آقای دکتر طالبیان

همان گونه که آگاهی دارید چشمه تاریخی و ارزشمند تاق بستان یکی از مهم ترین میراث فرهنگی کشورمان، چندی است که به خاطر دخالت های نا به جای انسانی در زیست بوم منطقه خشک شده است. بی شک خشک شدن این چشمه نمی تواند بی ارتباط با روند حفظ این میراثِ فرهنگی ارزشمند باشد. پژوهش یکی از فعالان این حوزه و پرس و جو از استادان و متخصصان امر دلایل زیر را برای این رویداد نشان می دهد:

1. نبود مطالعات باستان شناسی، معماری، زیست بومی، زمین شناسی و آب شناسی.
2. نقض کنوانسیون های جهانی مبنی بر دخالت در سازه های باستانی و تاریخی تحت هر عنوان.
3. ساخت و سازهای گسترده در حریم درجه یک این یادمان، که از دهه شصت آغاز و در ده سال گذشته با خانه های چسبیده به حریم اثر، رستوران ها و کبابی ها و دیگر فروشگاه ها به اوج خود رسیده است.
4. دخالت در زیست بوم منطقه، از جمله حفر چاه های غیرمجاز در بالادست و پایین دست. از جمله پادگان نظامی سپاه در خیابان ظفر، در حریم کوهیِ تاق بستان در منطقه ی کِنِشت در 5 کیلومتری تاق بستان، دارای دو حلقه چاه غیرمجاز بزرگ بوده و هم چنین برداشت غیرقانونی آب در سراب نیلوفر که بر پایه ی سخن مردم بومی به دیگر کشورها فروخته می شود.
5. دخالت در نمای میراث که با ادعای برگشت به سیمای کهن، بدون داشتن هرگونه سند و مدرکی، انجام شده و مورد تأیید باستان شناسان نبوده و نگاره های قاجاری و نقاشی ها چیز دیگری را نشان می دهد.
6. استفاده از لودر و بیل مکانیکی و دریل هنگام تغییرات در تاق بستان به وسیله کارگران معمولی و ایجاد آلودگی شدید صوتی، که دو سال پیش در خبرگزاری ها بازتاب گسترده داشت.
7. ساخت کارخانه آب معدنی در نزدیکی تاق بستان.

افزون بر موردهای یاد شده می توان دو مورد بی مبالاتی مرتبط با وظیفه میراث فرهنگی را نیز افزود:

1. نبود یک دفتر برای پایگاه میراث تاق بستان (هم اینک نیروها در کانکس مستقر هستند).
2. عدم بررسی و آسیب شناسی سنگ نگاره ها که هم اکنون شوره بر آثار نمایان شده است.

پرسش مهم این است که: چشمه و کوهی که هزاران سال بر جا بوده چرا باید با دخالت و ندانم کاری و سوء مدیریت به این روز افتد؟ و اثر گرانقدر و تاریخی و هویتی ای که بر آن کوه نقش بسته چرا تا به این حد نا به سامان است؟ در حالی که گفته می شود چندین میلیارد تومان برای مرمت آن هزینه شده [در صورتی که مرمت برخی آثار کشور در گرو تنها چند میلیون تومان است] و اکنون وضعیت مناسبی ندارد.

و اما هم اکنون، باید از همه کارشناسان مربوطه، زمین شناس، مرمت گر، باستان شناس، زیست بوم، پژوهشگر آب و جغرافیا و ... دعوت به عمل آورد تا با مطالعه و بررسی و پژوهش بدون شتاب در یکی دو سال و با نظارت پژوهشگاه میراث فرهنگی مرکزی علل را بررسی کرده و در صدد رفع آن برآیند تا در سال های آتی و پس از ثبت جهانی دچار رخداد ناگوار مشابهی (خشک سالی) نشویم. زیرا هم چنان که دیدیم برگشت آب موقتی بود و مدتی پیش دوباره خشک شد که به باور زمین شناسان چیزی عجیب نبوده و نیست.

با عنایت به توجهی که جنابعالی به سازمان های مردم نهاد دارید، خواهشمندیم برنامه های سازمان متبوع تان را برای پی گیری مشکلات موجود در مجموعه ارزشمند تاق بستان و رفع نگرانی دوستداران میراث فرهنگی به آگاهی ما برسانید.

پیشاپیش از همکاری و همراهی شما سپاس گزاریم.

1