سال گذشته در روزهای پایانی مرداد، برنامه پیشنهادی متولی گردشگری اعلام شد. در این برنامه ۲۲ صفحه ای در حوزه گردشگری توسعه توریسم داخلی به ویژه گردشگری داخلی در کنار توسعه ورود گردشگران خارجی مدنظر قرار گرفت. با گذشت یک سال از این گفته ها و اعلام برنامه چقدر متولی گردشگری توانسته است به اهداف خود دست پیدا کند؟
به گزارش «دنیای سفر» محسن حاجی سعید، رئیس جامعه انجمن های راهنمایان گردشگری به «دنیای اقتصاد» می گوید: قضاوت در این باره را شاید نتوان در یک سال انجام داد. در این حوزه به واسطه شلوغی کارهایی که در وزارتخانه انجام می شود و تغییر و تحولات درون سازمانی که اتفاق می افتد تمرکز روی اجرای قول ها چندان زیاد نیست. به گفته این فعال حوزه گردشگری عملکرد متولی گردشگری در پیگیری مطالباتی که بخش خصوصی از او داشته مثبت بوده است. حاجی سعید با بیان این مطلب می افزاید: اما اگر بخواهیم در حوزه گردشگری ورودی و توسعه آن صحبت کنیم، این امر در سطح کلان تری باید حل شود، زیرا این موضوع به مسائل بین المللی و به شکل مشخص به مذاکرات برجام گره خورده و تا این مساله حل نشود ، گردشگری ورودی نیز رشد قابل توجهی را تجربه نخواهد کرد. او گردشگری را صنعتی می داند که توسعه آن با سایر وزارتخانه ها مربوط است. رئیس جامعه انجمن های راهنمایان گردشگری ادامه می دهد: علاوه بر آن باید متولی گردشگری سیاست های حمایتی را برای اهداف و قول هایی که یک سال پیش داده در پیش بگیرد.
«راه اندازی شبکه تلویزیون اینترنت تخصصی حوزه گردشگری»، «اجرای برنامه های گردشگری خانواده محور»، «توسعه گردشگری در حوزه های فرهنگی، ادبی و ادیان و مذاهب با تمرکز بر کشورهای همسایه و حوزه تمدنی»، « استفاده از ظرفیت گردشگری خروجی برای تقویت جذب گردشگری ورودی»، « تلاش در جهت تسهیل و لغو روادید گردشگران ورودی از بازارهای هدف گردشگری»، «ایجاد جاذبه های مکمل در مجاورت ظرفیت های گردشگری موجود»، « حمایت از کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا و برنامه ریزی برای مواجهه با موج گردشگری پساکرونا (استمهال وام های اعطا شده، حق بیمه سهم کارفرمای تامین اجتماعی، قبوض آب و برق و گاز در دوره کرونا و بخشودگی اجاره بهای اماکن در اختیار بخش خصوصی)، «تکمیل و ساماندهی نظام جامع آماری گردشگری» از جمله وعده های داده شده دولت در این زمینه است. نگاهی به این وعده ها نشان می دهد اغلب آنها همچنان روی زمین مانده اند. با این حال حاجی سعید می گوید: گردشگری داخلی ایران پس از یک دوره طولانی وقفه به واسطه شیوع کرونا امسال رونق گرفته است. البته در سال گذشته کم وبیش شاهد سفر بودیم اما همچنان مردم دل نگرانی های جدی بابت مسافرت داشتند. از این رو رونقی که امسال شاهد آن بودیم ما را از یک بحران جدی که در توریسم داشتیم خارج کرده و حداقل در حوزه راهنمایان اتفاقات خوبی افتاده است.
او اضافه می کند: در صنف راهنمایان گردشگری در این یک سال شاهد چند اتفاق بودیم که یکی از اصلی ترین آنها تثبیت حمایت از بیمه راهنمایان در لایحه بودجه کشور بود. هر چند این روزها درگیر حواشی ایجاد شده بین سازمان هدفمندسازی یارانه ها و بیمه هستیم ولی در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای اولین بار راهنمایان گردشگری مشمول حمایت از اقشار خاص قرار گرفتند که البته این موضوع دومین خواسته ما از متولی گردشگری بود. به گفته حاجی سعید اولین خواسته باز شدن مرزها و صدور ویزای گردشگری بود که ظرف دو ماه برقرار و ویزاها برای متقاضیان سفر به ایران صادر شد. او ادامه می دهد: در دولت قبل وزارت بهداشت مقاومتی غیرمنطقی برای صدور ویزاها داشت که خوشبختانه با رایزنی های صورت گرفته برطرف شد.
به گفته رئیس جامعه انجمن های راهنمایان گردشگری یکی از دل نگرانی های فعلی در جامعه گردشگری دلاری شدن نرخ برخی خدمات گردشگری مانند نرخ بلیت هواپیماست. او می گوید: خوشبختانه متولی گردشگری موضع گیری درستی در قبال این موضوع داشت. در هیچ کشوری در دنیا نرخ بلیت بر اساس ملیت افراد تعیین نمی شود و این موضوع می تواند آسیب جدی برای توریسم ایران به همراه داشته باشد. خوشبختانه تاکنون این خواسته مورد تایید دولت نبوده و امیدواریم شاهد چنین موردی در آینده نیز نباشیم.
گفته های این فعال حوزه گردشگری نشان می دهد در حوزه راهنمایان ما شاهد دو اتفاق مثبت بوده ایم که یکی از آنها به بیمه این قشر مربوط می شود. هر چند در چند روز گذشته خبرهایی به گوش می رسد که این دستاورد با چالش جدی مواجه شده است. رئیس جامعه انجمن های راهنمایان گردشگری در گفت وگویی «با بیان اینکه از اول تیر حمایت بیمه ای دولت از راهنمایان به عنوان یکی از اقشار خاص قطع شده است، گفته بود: به رغم پیگیری مستمر تشکل ملی راهنمایان و مخالفت وزارت میراث فرهنگی در تبیین ناکارآمدی شاخصه های وزارت کار برای دهک بندی این قشر، همچنان ملاک بهره مندی روش اشتباه پیشنهادی وزارت کار است.
دلایل ناکارآمدی شاخصه های وزارت تعاون (سفر خارج از کشور، تراکنش بانکی، خودروی گران قیمت و سرپرست خانوار بودن) در دهک بندی این قشر به این شرح است: ۱- تراکنش حساب بانکی آنها به واسطه واریز تنخواه تور، ممکن است بالا تشخیص داده شود.۲- سفر خارج از کشور، ماموریت شغلی آنها محسوب می شود. ۳- برخی که راهنما-راننده هستند، خودروی مناسب برای ترانسفر تورها خریداری کرده اند تا خدمات بهتری به گردشگران ارائه دهند. ۴- برخی از راهنمایان مجرد، سرپرست موقت خانوار هستند و این افراد مستقل زندگی می کنند، در حالی که بر اساس دهک بندی وزارت کار، سرپرست خانوار ولدشان محسوب می شود.با شاخصه های فعلی وزارت کار، تقریبا ۷۰ درصد راهنمایان مشمول حذف می شوند.»
این گفته ها نشان می دهد متولی گردشگری باید از دستاورد سال اول خود دفاع کرده و در سه سال آتی که سکان دار گردشگری ایران است به سایر وعده های خود در این حوزه نیز عمل کند. به عنوان نمونه توسعه توریسم داخلی، گردشگری خانواده محور یا سفر ارزان، مستلزم تعطیلات دو روز آخر هفته است که بارها هم از سوی فعالان این حوزه مورد تاکید قرار گرفته و هم برخی کارشناسان و رسانه ها بیش از یک دهه است به آن پرداخته اند. آنها معتقدند در ایران تنها زمانی از سفرهای تهاجمی در ایام تعطیلات خاص دست خواهیم کشید که بتوانیم سفر را در ایام مختلف سال داشته باشیم. این موضوع علاوه بر آنکه رونق خدمات و کسب و کارهای گردشگری را در تمام ایام سال به دنبال دارد، منجر به ارزان شدن سفر نیز خواهد شد.
« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
