کوهنورد ایرانی فاتح اورست با بیان اینکه جای خالی راهبری علمی در اکثر تشکیلات ورزشی به چشم می خورد، گفت: چه اشکالی دارد مسئولین ورزشی ما در دوره های آموزشی تخصصی همراه سایرین حضور مفید داشته باشند نه فقط حضور تکلیفی و محدود.
اگر کوهنورد حرفه ای باشید حتما نام «محمدحسن نجاریان» را شنیده اید و اگر هم آشنایی نداشته باشید با یک جستجوی ساده در گوگل می توانید از سابقه و تخصص وی در کوهنوردی مطلع شوید که شاخص ترین آن "اولین ایرانی فاتح اورست و هشت قله بالای هشت هزار متر و صاحب سبک فری سلو بر روی دیواره ها" است.
در سوابق محمدحسن نجاریان صعودهای برون مرزی متعدد بالای هشت هزاری، مربیگری کوهنوردی و سنگنوردی و یخنوردی، صعود انفرادی دیواره ها به صورت فری سلو (بدون تجهیزات سنگنوردی)، سرپرستی تیم های مختلف برای صعودهای برون مرزی، خبرنگاری و عکاسی، برگزاری نمایشگاه های متعدد عکس، مشارکت در امور خیر، تالیف دو کتاب «برودپیک؛ رویای صعود» و «بر فراز خورشید» به چشم می خورد.
وی برای تدریس دوره آموزشی «اصول سرپرستی» که به همت دو باشگاه کوهنوردی در رشت برگزار شد، به گیلان سفر کرده؛ یکی از معدود دوره های آموزشی بود که فراگیران بعد از 4 ساعت متوالی همچنان با شوق به محتوای مدرس توجه و در کلاس مشارکت می کردند که مصداق بارز "صاحب سخن مستمع را بر سر ذوق آورد" بود.
نزدیک ظهر وقتی زمان استراحت کوتاه فرا رسید، از وی فرصتی خواستم تا مصاحبه ای داشته باشیم که در ادامه می خوانید.
محمدحسن نجاریان در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در پاسخ به سوال «این عشق و علاقه شما در ارائه مباحث از کجا نشات گرفته؟» می گوید: کوه به عنوان دایه طبیعت در بالاترین نقطه قرار دارد که به فلق نزدیک است و صاحب آن دادار بزرگ هستی بوده، لذا کوهنوردی بیش از اینکه یک ورزش باشد یک زندگی است و به عنوان منبع حیات با روح و روان عجین شده، روح را پالایش می کند و پرورش می دهد؛ اگر فرد از ابتدا به درستی در این حرفه تربیت شود، لذت بردن از زمان حال را به خوبی فرا می گیرد و می تواند آن را به بقیه هم هدیه دهد.
وی افزود: من در خانه ای پرورش یافتم که پدرم در کار خیر و امانتداری همواره پیشگام بوده و مادری داشتم که صبورانه مرهم بوده؛ لذا سختکوشی پدر در کنار مهر مادر، اساتید و دوستانی که در این مسیر راهنمایم بودند و مجموع این موهبت ها عشق به کار را در من تقویت کرد.
نجاریان گفت: همیشه عاشق کار در حال انجام هستم، این را هم از پدرم آموختم که برای یک نماز دو رکعتی 15 دقیقه زمان صرف می کرد و اشک می ریخت، وقتی علتش را پرسیدم در جوابم گفت برای حال خوب سجده را طولانی می کنم، همین امر باعث شده در هر زمان و مکانی که باشم کارم را با علاقه انجام دهم. نباید به کاری که انجام می دهیم عادت کنیم. هر زمان توانستیم حال دل خود را خوب کنیم می توانیم حال اطرافیان و جامعه را خوب کنیم.
وی ادامه داد: چیزی را نمی توانیم یاد بدهیم مگر اینکه فضای آن را فراهم کنیم. من برای آن دسته از انسان هایی سخن می گویم که دنبال فراگیری اصولی و درست هستند.
این مربی کوهنوردی در پاسخ به این سوال «علاقه شما به انجام امور خیر چطور کلید خورد؟» تصریح کرد: پدرم نجار بود همواره در تکه تخته ای پشت سرش کلید منازل افرادی آویزان بود که سفر رفته و خانه را به پدرم برای بررسی و رسیدگی به امور می سپردند، از همان کودکی که همراه پدر می رفتم آموختم که چگونه در اجرای وظایفم مفید باشم؛ ما نیاز داریم در زندگی چنین باشیم و این مسئله ای نیست که در جایی به ما آموزش داده شود بلکه به دل خودمان مربوط است.
وی تاکید کرد: عجله در امور هیچ موقع هدف نهایی نیست اتفاقا هر چه عجله داشته باشیم زودتر چوب خط زندگی پر می شود پس آرام آرام برویم تا از لحظه ها لذت ببریم.
این مدرس کوهنوردی در پاسخ به این سوال که «چقدر جامعه کوهنوردی ما نیاز دارد تا علمی تر شود؟» گفت: جامعه کوهنوردی ما خیلی خیلی نیاز دارد تا تخصصی و علمی تر شود؛ باید تعهد و علم را با یکدیگر ایجاد کنیم تا بتوانیم به هدف درست برسیم، هر وقت تعهد را ایجاد کردیم هر مدرس یا مسئولی وظیفه خود می داند که تخصصی و مهارت محورتر عمل کند.
نجاریان اضافه کرد: باید مدرسین را تشویق کنیم که بتوانند در دوره ها و کلاس های آموزشی تخصصی شرکت کنند زیرا هر چقدر مدرسین ما توانمندتر شوند مسلما جامعه ورزشی و یا کوهنوردی هم تخصصی تر عمل می کند و درصد خطا کاهش می یابد.
وی با بیان اینکه جای خالی راهبری علمی در تشکیلات ورزشی به چشم می خورد، گفت: چه اشکالی دارد مسئولین ورزشی ما در دوره های آموزشی تخصصی همراه سایرین حضور مفید داشته باشند نه فقط حضور تکلیفی و محدود، تا آموخته های خود را ارتقا دهند یا بروز کنند.
وی در خصوص اهمیت فراگیری اصول سرپرستی در برنامه های کوهنوردی گفت: در کوهنوردی اهمیت اصول سرپرستی به قیمت جان است، حوادثی که اکنون در جامعه کوهنوردی شاهد آن هستیم علت آنها عدم دانش و رعایت اصول سرپرستی و همچنین عدم انتخاب سرپرست درست توسط باشگاه های کوهنوردی است.
نجاریان بیان کرد: یک سرپرست آگاه باید دانش اصول سرپرستی را فرا گیرد و با مطالعه تخصصی و حتی حقوقی، در زمینه فعالیت مورد نظرش آگاهی خود را افزایش دهد و صرفا در حیطه حوزه کاری خود فعالیت کند.
وی با تاکید بر اینکه اهمیت اصول سرپرستی یکی از عوامل صعود درست است، اضافه کرد: بخش مهم دیگر شناخت توانایی همنوردان، آشنایی به منطقه صعود، برنامه ریزی دقیق، آگاهی از فصل صعود و شرابط جوی، هماهنگی با راهنمای محلی، فراهم کردن تجهیزات لازم که مجموع این موارد همان دانش صعود است. شاید این موارد به ظاهر سخت باشد اما قطعا سلامت جان همنوردان تضمین می شود و زمانی به چنین کیفیتی می رسیم که دنبال صعود به هر قیمتی یا صرفا تامین مالی نباشیم.
نجاریان در خصوص اهمیت محیط زیست گفت: باید این حساسیت را ایجاد کنیم که اگر آب تمام شود زندگی با چالش مواجه شده و چرخه حیات رو به نابودی می رود و این به آموزش و فرهنگ سازی بر می گردد، در کشوری مثل آفریقا افراد اجازه استفاده از بطری پلاستیکی برای نوشیدن آب ندارند یا حتی در آمریکا برای حفظ محیط زیست کوه به افراد پس از صعود در ازای بازگرداندن زباله وجه نقد پرداخت می کنند.
وی با اشاره به اینکه آب عنصر حیات است اگر آب باشد زمین و زندگی هم جریان دارد، تصریح کرد: وقتی خود مربی، راهنما یا سرپرست در صعودها از بطری پلاستیکی استفاده نکند یا نسبت به زباله حساس باشد و اصول تغذیه درست را رعایت کند، قطعا افراد هم می بینند و یاد می گیرند. باید دانش این کار را فرا گیریم و سپس سرپرستان برنامه ها علاوه بر بررسی تجهیزات، در انتخاب لیست غذایی هم به همونوردان کمک کنند تا کم ترین آثار انسانی و زباله در طبیعت بجا بماند.
فاتح اورست خاطرنشان کرد: شما در گیلان در سرسبزی ناب زندگی می کنید و از آب و هوای بکر برخوردارید و این موهبتی است که باید قدر آن را بدانید، برای ما مسافرینی که به این خطه از کشور سفر می کنیم و قدر این موهبت را نمی دانیم سبب می شود زباله را در طبیعت رها کنیم یا آفرودسواری نماییم و این باعث اشک و نفرین زمین می شود که در نهایت طبیعت رو به خشکسالی می رود وگرنه در این فصل وقتی به گیلان می آییم گردنه کوهین باید پوشیده از برف باشد؛ اگر خواستار زمین عوض شده این نتیجه خیانت بشر به محیط زیست است.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که «محمدحسن نجاریان به عنوان اولین ایرانی فاتح اورست که قله های هشت هزاری بسیاری را صعود کرده و به عنوان مدرس برجسته و عکاس حرفه ای در کشور مطرح است و علاوه بر اینکه با موسیقی مانوس بوده و در سنگنوردی هم مهارت دارد، حتی همیار در امور خیریه است، چه آرزو یا هدفی دارد؟» گفت: آرزو دارم همه انسان ها به نقطه ای برسند که وقتی چوب خط شان پر شد، حسرت لحظه ای را در زندگی به دل نداشته باشند؛ من از جمله افرادی هستم که با وجود شکست های مختلف در زندگی اما با عشق زندگی کردم و به اغلب آرزوهایم رسیدم اما هنوز آرزو دارم به قطب سفر و به پنگوئن ها نگاه کنم و بتوانم از نزدیک دنیای آتش فشان ها را ببینم. من هم شکست خوردم یا دلم می خواست وقتی وارد خانه می شوم نان گرم و آب خنکی باشد ولی با تمام وجود از جایگاهی که الان قرار دارم، راضی هستم.
وی تاکید کرد: کوه یک تقدس و پاکی و سخاوت دارد که فرد پس از صعود علی رغم مشقت های فراوان حس سبکبالی و سرخوشی دارد، لذا توصیه می کنم ضمن احترام به محیط زیست از بودن در کوهستان لذت ببرید که کوهنوردی همه خاطره است.
