18 آوریل 2024 - 20:55

شناسایی تمامی پایه های کاخ جهان نما و نخستین حوض دوران صفوی

27 ژوئن 2015 - 10:20 dsfr.ir/f50j9

ادامه کاوش های باستان شناسی، خیابان چهارباغ و دروازه دولت اصفهان به شناسایی تمامی پایه های کاخ جهان نما که در کارگاه کاوش واقع شده بودند و حوض دوران صفوی منجر شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی شجاعی اصفهانی سرپرست هیأت کاوش "امروز شنبه" با اعلام این خبر افزود: به این ترتیب می توان با اطمینان از ابعاد کاخ و چگونگی ساخت آن صحبت کرد.

او تصریح کرد: در جنوب کاخ نیز نخستین حوض خیابان چهارباغ از دوره صفویه نمایان شد و در شمال کاخ بخش هایی از دیواری به دست آمد که می توان آن را مرتبط با ورودی دولتخانه صفوی "راه بسته شاهی" دانست. در میراث مکتوب اعم از متون تاریخی و نقشه های قدیمی از چنین آثاری صحبت شده بود که یافته های جدید توانست محل دقیق و جزییات مهمی از آن ها را برای ما آشکار کند.

به گفته شجاعی، شواهد به دست آمده امکان تصحیح گفته های پیشین در رابطه با این آثار را فراهم کرده و در شناخت دقیق تر و تخمین دیگر آثار دولت خانه و خیابان چهارباغ کمک شایانی به اصفهان شناسان و صفوی شناسان خواهد داشت. گرچه تخریب های صورت گرفته توسط ظل السلطان در دوره قاجار و بی توجهی های که پس از آن به این محوطه ارزشمند شده صدمات جبران ناپذیری بر آثار وارد آورده است اما خوشبختانه همچنان می توان فهم خوبی از آثار صفوی به دست آورد.

این باستان شناس گفت: طبق شواهد به دست آمده طول شمالی-جنوبی کاخ جهان نما 17.5 متر بوده و بخش هایی از محدوده شرقی-غربی کاخ همچنان در زیر آسفالت دو طرف خیابان باقی مانده است.

شجاعی با اشاره به  مشخص شدن پایه های کاخ افزود: تیم کاوش شواهدی از آثار قبل از دوره صفوی، اعم از منقول و غیرمنقول، را نیز به دست آورد که در مشخص کردن وضعیت شهر اصفهان در بیرون از دیوارهای شهر دارای اهمیت است. لازم به یادآوری است با گسترش شهر در دوره صفویه کاخ جهان نما و خیابان چهارباغ در خارج از شهر قدیم ساخته شده اند. با کاوش های صورت گرفته در قسمت شمالی کاخ جهان نما دیواری مورب و هم زاویه با خیابان باغ گلدسته نمایان شد که می تواند بخشی از دیوار مربوط به راه بسته شاهی بوده و یا شواهدی را از باروی شهر اصفهان در قبل از دوره صفوی برای ما آشکار کند. البته فهم دقیق این اثر نیاز به مطالعه بیشتر و گسترش محوطه کاوش دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان و سرپرست هیأت کاوش در محدوده دروازه دولت و چهارباغ اصفهان گفت: حوض به دست آمده در جنوب کاخ نیز یکی از 7 و یا 8 حوضی است که در سرتا سر خیابان، از جهان نما تا سی و سه پل، توسط شاه عباس صفوی ساخته شده بود. آب جاری در نهر میان چهارباغ پس از ورود به این حوض از طریق کانالی که از زیر بخش هایی از کاخ عبور می کرد به خارج از خیابان چهارباغ منتقل می شده است.

این باستان شناس خاطر نشان ساخت که، بنا بر مستندات تاریخی باروی قدیم شهر، مربوط به دوره دیلمی، در راستای خیابان باغ گلدسته امروز ساخته شده بود که در دوره صفوی نیز یکی از مسیرهای ورود به دولت خانه در کنار آن بوده است.

سرپرست هیأت کاوش درباره ادامه مطالعات افزود: بر اساس توافقات صورت گرفته قرار است که کاوش ها گسترش یابد و تمامی بخش های کاخ از زیر خاک خارج شود.

1