حال ناخوش بناهای میراثی بابل، دوستداران میراث فرهنگی و مسوولان را به این جمع بندی رساند که برای نجات بناهای فاخر تاریخی و تمدنی این شهرستان که در آستانه تخریب و فروپاشی کامل قرار دارند با تشکیل مجمع خیرین، مرهمی شفابخش برای زخم های کهنه این بناهای فاخر باشند.
به گزارش «دنیای سفر» زخم های پیاپی بر بناهای فاخر تاریخی بابل که وضعیت نگران کننده ای را برای آنها رقم زد دوستداران این بناهای و مسوولان میراث فرهنگی را به این جمع بندی رساند که برای نجات این آثار از خیرین بابلی که در کشور از سرآمدان هستند کمک بگیرند. خیرین بابلی که در ۴۰ سال اخیر بیش از ۳۵۰ مدرسه در تمامی مناطق شهری و روستایی شهرستان احداث کردند حضور تعدادی از این خیرین در بخش مرمت آثار تاریخی موجی از رضایتمندی شهروندان را به همراه خواهد داشت.
خیرین بابلی که در حوزه های بهداشت و درمان، آموزش عالی و طرح های زیر ساختی غوغایی در شهرستان به پا کردند هنوز در بخش مرمت بناهای فاخر تاریخی ورود نکردند و به عبارت دیگر هنوز مسوولی از این خیرین کمک نخواست.
سخاوتمندان این شهر اعم از پیر و جوان که با تاسی از خدمات حیرت انگیز خیر شهیر کشور حاج حسین فلاح نوشیروانی تشنه اقدامات خیر خواهانه هستند تشکیل مجمع خیرین میراثی گام موثر برای نجات بناهای فاخر شهرستان بابل است که این امر مطالبه جدی دوستداران و مسوولان میراث فرهنگی بابل است.
در روزهای اخیر بحران نابسامانی در بناهای تاریخی بابل که به جاهای نگران کننده ای رسید، اگر هر چه زودتر برای مرمت آنها اقدام نشود مرگ آنها حتمی خواهد بود.
خبرهای نگران کننده از تخریب پل تاریخی محمد حسن خان، گنبد ۶۰۰ ساله آستانه امامزاده قاسم(ع)، ساختمان تجارت خانه روس و حمام تاریخی میرزا یوسف بخشی از بناهای تاریخی تخریبی بابل است که نیاز فوری به مرمت و باسازی دارد.
بدون تردید بازسازی همه این بناهای تاریخی در معرض فروپاشی با اعتبار دولتی امکان پذیر نیست و حضور خیرین بیش از هر زمان دیگر در این بخش احساس می شود.
گنبد ۶۰۰ ساله بابل
گنبد آستانه امامزاده قاسم (ع) بابل که روی مقبره این امامزاده واقع شده در وضعیتی قرار دارد که انجام اقدامات مرمتی برای آن ضروری است. بخش هایی از این گنبد آجری زیبا و قدیمی تخریب شده و نفوذ آب به بدنه گنبد نیز مشهود است.
انجام نشدن مرمت این بنا سبب شده که رطوبت به داخل گنبد نفوذ کرده و گیاهان مختلفی روی گنبد رشد کند در نتیجه نیز تعدادی از شیشه کاری های داخل گنبد و کاشی های ستون های این اثر جدا شده و فرو ریخته است.
گنبد آستانه ی امامزاده قاسم(ع) ۲ قوسی است که از بیرون هرمی شکل با قاعده هشت ضلعی ساخته شده و از داخل گرد و نیم کره است که با فاصله در لایه ی زیرین گنبد هرمی شکل ساخته شد و در کنج گنبد نیز مقرنس ایجاد شده است. در هر ضلع از بدنه هشت ضلعی یک قاب با سرقوسی جناقی در داخل یک قاب مستطیل قرار گرفته و در بالای آن یک قاب مستطیلی کوچک و خوابیده قرار دارد. ارتفاع بنا حدود ۲۲ متر است که سید علی ابن سید کمال الدین در سال ۸۷۰ هجری قمری آن را ساخته است. این بنای تاریخی با شماره ۴۳۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد و به عنوان یکی از قدیمی ترین بناهای بابل در محله آستانه سر قرار دارد.
پل ۳۰۰ ساله بابل
پل محمد حسن خان این پُل تاریخی که از گذشته های دور شهر بابل را به جنوب این شهرستان در بخش بندپی شرقی، بندپی غربی و گتاب متصل می کرد و در یک مقطعی از تاریخ عبور احشام از روی این پُل انجام می شد، این روزها حال و روز خوبی ندارد و به خاطر تردد خودرو در زیر این پل بخشی از طاق آن هم فرو ریخت.
تاریخ نویسان هزینه ساخت این پل را که تا سال ۱۳۴۳ تنها راه ارتباطی بابل به بندپی، آمل، تهران و روستاهای جنوب و جنوب غربی شهرستان بود، ۱۲۰ هزار ریال ذکر کرده اند. پُل محمدحسن خان با ۱۴۰ متر طول و ۶ متر عرض، دارای ۶ چشمه یا طاق اصلی و ۲ چشمه فرعی است و ارتفاع آن از بستر رودخانه ۱۱ متر است.
این پُل به سبک پُل های دوران صفوی و در اواخر دوران افشاریه ساخته شده است و از ویژگی های مهم آن استفاده از سفیده تخم مرغ و ساروج در ساختش است. پل تاریخی محمد حسن خان قاجار یک بار در زمان پهلوی اول ترمیم شد و در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۴۱۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. این پل ۳۰۰ ساله حدود نیم قرن پیش با ثبت نامش در فهرست آثار ملی به شماره ۱۴۱۴ به سن بازنشستگی رسیده بود، ولی به علت نبود پل جایگزین مناسب زیر بار ترافیک باقی ماند. عبور و مرور ماشین بر روی پل محمدحسن خان پس از بهره برداری از پُل سومی با همین نام در جوار آن در سال گذشته ممنوع شد.
حمام تاریخی میرزا یوسف بابل
حمام تاریخی میرزا یوسف بابل یکی دیگر از بناهای تاریخی بابل است که در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد این بنای میراثی که در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۷۸ با شماره ۲۴۷۵ در فهرست آثار ملی ثبت شد و با وجود ثبت این اثر تاریخی وقفی، اما این روزها بابلی ها شاهد فروپاشی کامل یکی از خاطره انگیزترین آثار تاریخی شهر خود هستند.
پنج دانگ از حمام تاریخی میرزا یوسف بابل وقفی و در تملک اداره اوقاف و امور خیریه بابل و یک دانگ آن ملکی است که نزدیک به ۱۰۰ سال در اجاره و تملک "محمد حسن ولی پور" و اجداد آن است. حال این بنای تاریخی که در عصر فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۱۶ قمری احداث شد، بعد از سال ها خاطره انگیزی برای بابلی ها به روزهای آخر عمر خود نزدیک شده است.
این حمام تاریخی در حال حاضر به یک زباله دادن و مخروبه ای تبدیل شد که در حال فروپاشی کامل قرار گرفت.
تجارتخانه روس بابل
بنای تاریخی سلمان بابل که در زمان پهلوی اول در بابل احداث شد در ۲۹ تیرماه ۱۳۷۸ به شماره ۲۳۵۲ به ثبت ملی رسید. بخشی از سقف آن فرو ریخته و سازه این بنا هم با کلنگ سارقین زخم های عمیقی دیده است.
این بنای تاریخی که در جنگ بین الملل دوم به عنوان تجارتخانه روس ها در بابل فعال بود، در زمان پهلوی دوم به عنوان مهد کودک مورد استفاده قرار می گرفت و به همین دلیل جزو املاک سازمان بهزیستی محسوب می شود.
بنای این ساختمان که در سال های اول آغاز حکومت پهلوی اول احداث شد، در دروازه ورودی جنوب بابل و حوالی پل تاریخی محمدحسن خان قرار دارد و جاده قدیم بابل به آمل هم از کنار این بنای تاریخی عبور می کند.
این بنای تاریخی که در مالکیت سازمان بهزیستی است سال ها بدون استفاده با وضعیت بسیار بد نگهداری می شود. سقف بخش جنوبی این بنا به مرور زمان فرو ریخته و سیلاب های سنگین مازندران امان این بنا را بریده و هر لحظه این بنا در آستانه فرو پاشی قرار دارد.
این بناهای تاریخی به همراه تعدای از تکیه ها و سقانفارهای تاریخی به فوریت نیازمند مرمت و باسازی هستند که نگاه خیر خواهانه خیرین به مرمت این آثار بیش از هر زمان دیگر احساس می شود.
مجمع خیرین شکل می گیرد؟
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: برای نجات بناهای تاریخی بابل که نیازمند مرمت فوری هستند باید از ظرفیت خیرین استفاده کنیم.
مهران فلاح اظهار داشت: با توجه به ظرفیت ممتاز خیرین بابل به دنبال تشکیل مجمع خیرین میراثی در این شهرستان هستم تا بخشی از بناهای فاخر را از تخریب کامل نجات دهیم.
وی با بیان این مطلب که در زمانی که موزه بابل در آستانه تخلیه قرار داشت تعدادی از خیرین با مراجعه به میراث فرهنگی آماده پرداخت اجاره بودند، تصریح کرد: بدون تردید در این شهرستان خیر پرور دلسوزانی هستند که برای نجات هویت تاریخی شهر خود هزینه کنند.
این مقام مسوول اظهار داشت: گنبد آستانه امامزاده قاسم(ع)، پل تاریخی محمد حسن خان، ساختمان تجارت خانه روس، حمام های تاریخی به همراه تکیه ها و سقا نفارهای این شهرستان نیازمند مرمت فوری هستند که در تلاش هستیم از ظرفیت خیرین با تشکیل مجمع بهره مند شویم.
شهرستان بابل دارای حدود ۲۰۰ آثار باستانی و تاریخی است که از این تعداد ۸۲ اثر دارای ثبت ملی و بقیه در حفاظت میراث فرهنگی قرار دارد.
