بافت تاریخی شهر یزد در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت و در ۱۸ تیرماه سال ۱۳۹۶ نیز از سوی یونسکو در فهرست میراث جهانی بشری به ثبت رسید و با این افتخار ماندگار از تاریخ و هنر غنی ایرانیان، دروازه ای دیگری به روی جهانیان گشوده شد.
به گزارش «دنیای سفر» بافت تاریخی شهر یزد در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت و در ۱۸ تیرماه سال ۱۳۹۶ نیز از سوی یونسکو در فهرست میراث جهانی بشری به ثبت رسید و با این افتخار ماندگار از تاریخ و هنر غنی ایرانیان، دروازه ای دیگری به روی جهانیان گشوده شد.
چراغ ثبت جهانی بافت تاریخی یزد در سال ۱۳۸۹ با بسته شدن قرارداد مشاوره ای در این زمینه روشن شد و در سال ۱۳۹۴ با ارسال پرونده به یونسکو، این مهم شکل جدی و رسمی به خود گرفت، محدوده بافت تاریخی شهر یزد با ۷۴۳ هکتار وسعت به عنوان نخستین بافت تاریخی زنده برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال شد تا به عنوان نخستین شهر تاریخی جهان توسط جمهوری اسلامی ایران به دنیا معرفی شود.
۱۸ تیرماه ۱۳۹۶ محدوده بافت تاریخی شهر یزد در چهل و یکمین اجلاس کمیته میراث بشری یونسکو با حمایت قاطع نمایندگان کشورهای جمهوری آذربایجان، کویت، ترکیه، ویتنام، تونس و لبنان و اجماع اعضای کمیته در فهرست سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) به ثبت رسید و به عنوان میراث مشترک بشری به جهانیان معرفی شد.
آنچه در این میان اهمیت دارد، توجه ویژه به حفظ این میراث و دستاوردهای قابل استفاده از ثبت جهانی آن است؛ باید متولیان امر به گونه ای عمل کنند که ثبت جهانی یزد دچار تزلزل نشود و با بی توجهی این افتخار از کشور سلب نشود، زیرا ثبت جهانی یزد مشروط است.
بررسی روند تحولات ۶ سالی که از ثبت جهانی یزد گذشته، امری مهم و ضروری است و بهره برداری از مزایای آن برای رونق صنعت گردشگری انتظاری است که مردم استان از مسئولان و متولیان این بخش دارند، چراکه افتخار کردن به ثبت جهانی یزد مزیتی برای این شهر و استان ایجاد نمی کند.
برخی رویکردها مانند ایجاد تاسیسات گردشگری و بومگردی ، رعایت حریم قنات های تاریخی، مدیریت امور فرهنگی، اجتماعی و امنیتی بافت تاریخی از جمله ملاحظاتی است که مسولان امر باید به آن توجه ویژه داشته باشند تا ثبت جهانی یزد به خطر نیفتد.
فراموش نکنیم که یکی از مهم ترین دلایل جهانی شدن بافت تاریخی یزد از سوی یونسکو، زنده بودن این بافت و سکونت در آن است و این در حالی است که برخی ساکنان این بافت مهاجرت کرده اند و در برخی از ساختمان های آن نیز اتباع بیگانه سکنا گزیده اند، بلاتکلیفی برخی بناهای فرسوده که مالک آنها شناسایی نشده، تخریب برخی بناها، انباشت زباله، نبود تاسیسات آتش نشانی و آمبولانس و فقدان رغبت در میان نسل جوان برای زندگی در خانه های این بافت از دیگر معضلاتی است که این گنجینه ارزشمند را تهدید می کند و اگر دیر بجنبیم شاید یونسکو را هم به واکنش وادارد.
یزد از غنی ترین شهرهای جهان است که شاهد آن معماری خشتی و گلی و سازگار با اقلیم گرم و خشک کویر، آثار منحصر به فردی مانند آب انبارها، مساجد، حمام ها، قنات ها و بادگیرها است که فرهنگ ها و ادیان مختلف را در دل خود جای داده است و در کنار هم زندگی مسالمت آمیز دارند.
یزد همچنین دارای ترکیبی از بناها از جمله خانه ها، مساجد، آتشکده ها، کنیسه ها، مقبره ها، برج خاموشان (دخمه زردتشیان)، حمام ها، آب انبارها، مدرسه ها، بازارها و صنایع دستی و جشن های سنتی است که هویت فرهنگی این شهر را از دیگر مناطق کشور متمایز می کند.
یزدی ها با استفاده از خاک، بناهایی را ساخته اند که الهام بخش معماری جدید در مواجهه با چالش های اقلیمی امروز است و این میراث گرانبها که جهان به احترامش کلاه از سر برداشته باید به بهترین نحو ممکن برای نسل های بعدی حفظ شود.
استان یزد در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران، مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است و استقبال گردشگران خارجی از این شهر تا پنج برابر افزایش داشته و همین امر گردشگری را محور توسعه استان قرار داده است.
این استان ۲۲۷۰ هکتار بافت تاریخی دارد و شهر یزد به عنوان نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان دارای بافت تاریخی به مساحت عرصه ۷۴۳ هکتار و مساحت حریم پنج هزار هکتار در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
یزد با عناوینی همچون شهر بادگیرها، شهر کار و کاریز و کاهگل، دارالعباده، دارالعلم و دارالعمل، حسینیه ایران، شهر دوچرخه ها، شیرینی، شهر قنات و قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب شناخته می شود.
فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در بافت تاریخی شهر یزد بیانگر زنده بودن و حیات اجتماعی این محوطه تاریخی است که اهالی آن با پایبندی به سنت ها و ارزش های گذشتگان روزگار می گذرانند.
