28 مارس 2024 - 07:14

مقصد بعدی استارت آپ ها: گردشگری

dsfr.ir/169oj

مقصد بعدی استارت آپ ها: گردشگری
میثم رودکی / دنیای سفر
استارت آپ ویکند گردشگری تهران

ما در حوزه #گردشگری و رونق کسب و کارهای خلاقانه بسیار دیر شروع کرده ایم.

"سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی تهران"

گردشگری در جهان امروز صرفا مقوله ای تفریحی، شخصی یا خانوادگی نیست، بلکه، صنعتی بزرگ و گسترده محسوب می شود که تمایزهای رقابتی ویژه ای نیز دارد. از جمله اینکه از آن با نام اقتصاد سبز یاد می شود؛ یعنی اقتصادی که کمترین آلودگی زیست محیطی را به همراه دارد و همواره از ارزش افزوده بالایی برخوردار است.

کشورهایی مانند آمریکا، فرانسه، انگلیس، چین و ... هنگام بستن بودجه سالانه شان سهم ویژه ای را برای درآمدزایی حاصل از گردشگری در نظر می گیرند. حدود 20 سال است که مقوله اقتصاد گردشگری در ایران جدی شده و اقدامات زیادی هم صورت گرفته است. مسئولان این حوزه سهمی بیش از 5 درصد از تولید ناخالص ملی را برای گردشگری قائل هستند.

حتی اقتصاد گردشگری کشور را از مهم ترین جایگزین های احتمالی اقتصاد نفتی معرفی می کنند. از طرفی ایران با 21 اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو در بین کشورهای مهم دنیا از این نظر قرار دارد. همچنین در سال های اخیر همواره جزو 20 کشور جذاب اول دنیا از منظر برخورداری میراث فرهنگی و گردشگری قرار داشته است.

براساس آمار سالانه بیش از 5 میلیون گردشگر خارجی چه به عنوان مسافران زیارتی و چه به عنوان گردشگران واقعی وارد کشور می شوند که جزو هر دسته ای که باشند به نیازها و خدماتی احتیاج دارند. همه این موارد موجب شده تا صنعت توریسم از ظرفیت های گسترده ای برای راه اندازی کسب و کار برخوردار باشد؛ کسب و کارهایی که می توانند در قامت استارت آپ راه اندازی شده و دروازه جدیدی از کسب و کار ها را به روی اکوسیستم استارت آپی ایران بگشایند؛ اکوسیستمی که شاید به تکرار خودش روی آورده و کسب و کار های مشابه بسیاری را به خود می بیند اما در این گزارش و در گفت وگو با مسئولان، تورگردانان و کارشناسان به ترسیم افق های پیش روی علاقه مندان به راه اندازی استارت آپ در حوزه گردشگری می پردازیم.

بیش از 100 متقاضی کسب و کار آنلاین در حوزه گردشگری

علی رفیعی، سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی تهران در گفت و گو با «شنبه» از ایجاد زمینه های مساعد برای را ه اندازی چنین کسب و کارهایی می گوید: «زمینه سازی و سیاستگذاری اداره کل سازمان میراث فرهنگی تهران مبنی بر این اساس است که مجوزهای قانونی لازم را در کوتاه ترین زمان ممکن برای علاقه مندان این حوزه صادر کند. حتی از طرح های برتر نیز حمایت هایی صورت می گیرد. به این صورت که حتی اگر به عنوان شرکت هم ثبت نشده باشند، مجوزهای قانونی را در اختیارشان می گذاریم تا بدون کوچک ترین مانعی بتوانند به کسب و کارشان بپردازند. وی در ادامه اضافه می کند: «در حال حاضر بیش از 100 متقاضی در حوزه عرضه و فروش محصولات و خدمات گردشگری یا بازاریابی و تبلیغات و معرفی جاذبه های گردشگری به ما رجوع کرده اند.»

این مقام مسئول در ادامه و در مورد اینکه چه اطلاعاتی را حاضر هستند در اختیار صاحبان ایده های استارت آپی قرار دهند، می گوید: «در حوزه گردشگری و رونق کسب و کارهای خلاقانه بسیار دیر شروع کرده ایم اما امیدوار هستیم که با شروع به کار در این حوزه بتوانیم گردشگران زیادی را جذب کرده و خدمات بهینه ای به آنها ارائه کنیم. برای رسیدن به این هدف هم روی ایده های استارت آپی جوانان حساب ویژه ای باز کرده ایم و می دانیم که در صورت انجام کار اصولی موفق هم خواهند شد.» وی می افزاید: «سالانه بیش از یک میلیون و 500 هزار گردشگر خارجی وارد تهران می شوند و حتی خود تهران هم اینقدر جاذبه دارد که بتوان براساس خواسته های این گردشگران کسب و کارهایی را راه اندازی کرد و حتی اگر در محدوده کوچکی هم فعالیت کنند، می توانند درآمدزایی خود را داشته باشند.» رفیعی می افزاید: «حتی من از زاویه دیگری هم به مسئله نگاه می کنم و آن خدمتی است که استارت آپ ها می توانند به صنعت گردشگری بکنند. چون هر چه بیشتر به سمت طراحی و راه اندازی نرم افزارها و سایت هایی برای معرفی جاذبه های محیطی حرکت کنیم و خدمات بهتری به گردشگران ارائه کنیم، زمینه های حضور مجددشان در کشورمان را فراهم کرده ایم.»

محتوای بین المللی تولید کنیم

آرش نورآقایی، دبیر انجمن راهنمایان گردشگری ایران نیز که خود از جهانگردان ایرانی نیز محسوب می شود، حوزه گردشگری را از ظرفیت های بالایی برای راه اندازی استارت آپ برخوردار می داند. وی که در استارت آپ ویکندها هم حضور فعالی داشته سخنانش را این گونه آغاز می کند: «در ابتدا باید معترف باشیم که هنوز از حوزه گردشگری برای درآمدزایی استفاده بهینه و صددرصدی را نکرده ایم.

هر چند استارت آپ هایی شکل گرفته اند و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حال فعالیت هستند اما من همیشه معتقدم که ایده های نو می توانند تحولی را در صنعت گردشگری ایجاد کنند. بنابراین در گام نخست باید به سمت حمایت از این افراد برویم و به دنبال دستیابی به فرایند نهایی یعنی افزایش ورود گردشگر و درآمدزایی باشیم. بنابراین تنها برگزاری رویدادهای استارت آپ ویکند در زمینه گردشگری راهگشا نیست و باید به سمت عملیاتی کردن ایده های نو و خلاق برویم.»

وی در ادامه و در مورد بخش های مختلف گردشگری برای راه اندازی استارت آپ می گوید: «گردشگری 5 بخش اساسی دارد اعم از حمل ونقل، اقامت، خدمات تفریحی و رفاهی، راهنمایان تورها و... که در همه این بخش ها می توان استارت آپ راه اندازی کرد. این نکته را باید اضافه کنم که حمل و نقل محدود به رزرو بلیت قطار و هواپیما نیست بلکه استارت آپ هایی می توانند شکل بگیرند که مثلا در مناطق مختلف اتومبیل در اختیار گردشگران قرار دهند. چنین نیازی وجود دارد و اگر کسی روی این زمینه سرمایه گذاری کند، می تواند در محل زندگی خود به درآمدزایی بپردازد.»

دبیر انجمن راهنمایان گردشگری ایران همچنین اشاره ای دارد به حوزه صنایع دستی و می گوید: «حوزه بسیار گسترده و قابل توجه دیگری که در صنعت گردشگری به طور کلی وجود دارد و می تواند زمینه ساز کسب و کار های پردرآمدی هم باشد، صنایع دستی است. کما اینکه استارت آپ های زیادی هم در این حوزه شکل گرفته اند و به ویژه بحث فروش این صنایع در وب رونق خوبی دارد. حتی فروشگاه بزرگی مانند دیجی کالا نیز بخشی را به فروش این آثار هنری اختصاص داده است.»

نورآقایی در ادامه توضیح می دهد که مهم ترین مسئله ای که در حال حاضر باید به آن بپردازیم، تولید محتوای بین المللی به زبان های مختلف است. وی اضافه می کند: «در حال حاضر براساس تقسیم بندی های موجود بیش از 250 نوع گردشگری در سطح جهان داریم و همگی می توانند زمینه ساز ایجاد کسب و کار های خلاقانه باشد. حتی روی ارتباط هر کدام از انواع گردشگری با موسیقی، فیلم، صنایع دستی و ... نیز می توان استارت آپ راه اندازی کرد. همه این راهکارها به نوعی ارائه خدماتی هستند که تاکنون کمتر به گردشگران ارائه کرده ایم ولی می توانند زمینه ساز ارزش افزوده باشند. حتی تولید محتوای بین المللی زمینه ساز ایجاد تصویری امن از ایران در مجامع جهانی و در بین مردم کشورهای مختلف جهان باشد.

وقتی چنین تصویری ارائه شود، ورود گردشگر به ایران نیز بیشتر می شود که همین افزایش گردشگر ورودی در نهایت خوراک استارت آپ ها را تضمین می کند. این نکته را هم باید اضافه کنم که تهیه محتوای چندرسانه ای به چند زبان بین المللی می تواند مورد توجه راهنمایان گردشگری در کشورهای مختلف باشد. در کنوانسیون جهانی گردشگری که در ایران برگزار شد، 320 راهنمای گردشگری با 52 ملیت گوناگون به ایران آمدند و هر چه بهتر بتوانیم داشته های ایران را در اختیارشان قرار دهیم، می توانند گردشگران بیشتری را به ایران بیاورند.» وی در پایان فرهنگ سازی برپایه تولید محتوای حرفه ای و بین المللی را مهم ترین هدف فعلی در حوزه گردشگری معرفی کرده و می گوید: «اگر می خواهیم گردشگر به ایران بیاید، باید تصویری مثبت از ایران در رسانه های خارجی ارائه کرده تا زمینه های ورود گردشگران را به ایران فراهم کنیم.»

راهنمای گردشگری رزرو کنید

علی شادلو، مدیرعامل شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران نیز از دیگر کارشناسان این حوزه است که نگاه مثبتی به حوزه گردشگری برای راه اندازی کسب و کارهای جدید دارد؛ کسب و کارهایی عموما با ماهیت آنلاین که نیاز روز گردشگران داخلی و خارجی را فراهم می کنند. وی در این باره می گوید: «در نگاه نخست باید متوجه باشیم که با صنعتی مبتنی بر خدمات مواجه هستیم که ظرفیت های زیادی برای ایجاد اشتغال با سرمایه های اندک را دارد و فضای کسب و کار ش به لحاظ فرهنگی، تاریخی، اکولوژیکی و خلاقیت بسیار گسترده است.

حتی اگر کسی خلاقیت را هم چاشنی کارش نکند و تنها رهرو دیگران هم باشد، می تواند به کسب درآمد در این حوزه امیدوار باشد.» وی ادامه می دهد: «در این حوزه اشتباه بزرگ این است که روی کمک مالی دولتی حساب کنیم بلکه باید روی ظرفیت های سرزمینی و منطقه ای حساب باز کرد. چون گردشگری فرصت مناسبی است برای راه اندازی کسب و کارهایی است که دولت کوچک ترین دخالتی در آنها نداشته باشد. دولت تنها باید سیاست های کلی را تعیین کرده و زمینه های ورود توریست و گردشگری خارجی را به کشور فراهم کند.

اما حمایت مالی از دولت خواستن به معنای شکست کسب و کار هاست.» وی همچنین اشاره ای دارد به سخنان پروفسور راس پاکلی، رئیس انجمن تحقیقات و پژوهش اکوتوریسم دانشگاهی در استرالیا که در همایش سرمایه گذاری در ایران شرکت کرد و می گوید: «شما مردمانی هستید که در میراث جهان غوطه ورید اما چون غوطه ور هستید، قدرت دید کافی ندارید و نمی دانید که اندوخته های تاریخی- فرهنگی و میراثی در اختیار دارید که هر گوشه اش می تواند فرصتی برای راه اندازی کسب و کار  باشد.»

مدیرعامل شرکت آموزشی و گردشگری ارسباران در ادامه و در مورد فرصت های موجود برای راه اندازی استارت آپ های گردشگری می گوید: «کسانی که محتوای خوبی به صورت مکتوب، فیلم و عکس تولید کنند هم می توانند به عنوان زیرمجموعه شرکت های مختلف حوزه گردشگری فعالیت کنند و هم می توانند این محتوا را در قالب یک اپلیکیشن ارائه کنند. اپلیکیشن ها می تواند محتوای فروش محصول، ارائه خدمات و حتی آموزش را دربرداشته باشند. به عنوان مثال، در سطح جهانی سایتی وجود دارد که مخصوص انتخاب راهنمای گردشگری اختصاصی است. به این صورت که در هر کشوری که باشید و بخواهید مقصدتان را انتخاب کنید، می توانید راهنمای گردشگری ویژه خود را انتخاب کرده و او را رزرو کنید. حتی ما در شرکت خودمان این آمادگی را داریم که اگر کسی به این موضوع علاقه مند است، به ما رجوع کند تا از او حمایت کنیم و در این زمینه استارت آپ راه اندازی کند.

حمایت می کنیم؛ هم تسهیلات و هم جا و مکان

معاونت صنایع دستی کشور به تازگی نرم افزاری را رونمایی کرده که حاوی اطلاعات کاملی از بیش از 4 هزار کارگاه صنایع دستی کشور است. از آنجایی که صنایع دستی بخشی از میراث فرهنگی و گردشگری به شمار می رود، در این زمینه و خدماتی که از طریق این اپلیکیشن به گردشگران و هنرمندان داده می شود، حجت الله مرادخانی، مشاور معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور در این زمینه توضیحاتی به «شنبه» داده است: «زبردستان، ماهیتا اپلیکیشنی است که با تعامل و همکاری بخش خصوصی و دولتی ایجاد شده است. این نرم افزار حاوی اطلاعات کارگاه های تولید صنایع دستی سراسر کشور است. هر کارگاه تولیدی دارای اکانت اختصاصی خودش است و همه اطلاعاتش اعم از عکس، فیلم، تصویر محصولات و ... را در این نرم افزار بارگذاری می کند. تاکنون بیش از ۴هزار کارگاه از سراسر کشور روی این نرم افزار قرار گرفته اند.»

وی ادامه می دهد: «این کار به شناسایی، دسترسی و انتخاب خریداران کمک می کند. این مجموعه برای نخستین بار است که زنجیره ارتباطی منجسمی در فضای مجازی و در حوزه صنایع دستی ایجاد می کند. این نرم افزار لوکیشن بیس است و تمام کارگاه ها روی نقشه گوگل قرار گرفته اند. هر کسی می تواند این اپلیکیشن را روی تلفن همراهش نصب کرده و در هر شهری بتواند بهترین کارگاه های صنایع دستی را پیدا کند. به ویژه در فصل های گردشگری فرصت مناسبی را برای خرید صنایع دستی در اختیار گردشگران قرار می دهد. در واقع هدف معاونت صنایع دستی به عنوان بخشی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همین امر بوده که با فعال کردن بخش گسترده ای از میراث فرهنگی کشور، به جذب گردشگر، خریدار و رونق این حوزه کمک کند. بنابراین بهترین فضای ممکن را فضای مجازی و استفاده از ظرفیت های کسب و کار های آنلاین یافته است.»

وی همچنین اشاره ای دارد به راه اندازی فروشگاه های آنلاین صنایع دستی که در کنار فروش محصولات شان همواره محتوایی برای معرفی شهرها و مکان ها و مناطق مختلف نیز ارائه می کنند و اضافه می کند: «طبق اخباری که مدیر کل صادرات صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی عنوان کرده بیش از 170 سایت فروش صنایع دستی در کشور فعال هستند. البته این میزان به معنای اشباع بودن این حوزه نیست. چون فرهنگ خرید صنایع دستی و خدمات گردشگری در فضای وب ایجاد شده و الان فضا بسیار برای آغاز به کار مهیاست. بنابراین در حوزه گردشگری مسئله مثمر ثمر و حیاتی این است که معرفی امکانات و ایجاد جاذبه برای گردشگران خارجی و داخلی کوتاه ترین راهش فضای وب است. وقتی موقعیتی تاریخی، فرهنگی، حتی موقعیت های جذاب شهری در قامت فیلم و عکس و متن معرفی شوند، موجد انگیزه سفر خواهند بود. انگیزه سفر که ایجاد شد و گردشگر وارد کشور شد یا از شهری به شهر دیگر رفت، باز هم این فضای وب است که می تواند بهترین کمک را بکند؛ از تهیه ویزای الکترونیک گرفته تا ارائه پکیج تورهای مختلف در این فضا.»

مرادخانی در ادامه اشاره ای هم دارد به آمادگی معاونت صنایع دستی کشور برای ارائه خدمات لازم به علاقه مندان راه اندازی استارت آپ در این حوزه و می گوید: «معاونت صنایع دستی کشور آمادگی هر گونه کمک برای راه اندازی استارت آپ ها را دارد. حتی اطلاعات و دیتاهای پایه ای را هم می تواند در اختیار افراد علاقه مند قرار دهد.

همچنین سازمان میراث فرهنگی کشور با همکاری صندوق کارآفرینی امید برای کسانی که در زمینه صنایع دستی فعالیت می کنند، تسهیلاتی تا 100 میلیون تومان در نظر گرفته و حتی جا و مکانی را تا 6 ماه در اختیارشان قرار می دهد که این آمادگی را دارد که همین امکانات و تسهیلات را در اختیار بنیانگذاران استارت آپ های مرتبط با صنایع دستی نیز قرار دهد.»

« دنیای سفر » این نوشته را از « shanbemag.ir » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1