29 مارس 2024 - 06:02

بایدهای قانونی احداث و بهره برداری از فرودگاه ها

16 نوامبر 2016 - 13:00 dsfr.ir/j98j8

بایدهای قانونی احداث و بهره برداری از فرودگاه ها
hamedan.airport.ir
فرودگاه همدان

هر فرودگاه متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن باید دارای تجهیزات هوانوردی و فرودگاهی، سامانه ها و تسهیلات لازم باشد.

پرواضح است که شرکت های هواپیمایی، توانایی فعالیت و بهره برداری از هواپیماهای خود را ندارند مگر در مکان مخصوصی با نام فرودگاه و از نظر دولت ها، فرودگاه ها باید در امنیت کامل فعالیت کنند که این امر نیز سازوکار ویژه و منحصر به فرد خود را می طلبد. با این همه قانون هواپیمایی کشوری در این باره اظهار نظر دقیقی نکرده و توضیحات را به آیین نامه های دولتی واگذار کرده است. در این خصوص مهم ترین و اصلی ترین متن حقوقی، آیین نامه احداث، توسعه، بهره برداری و مدیریت فرودگاه های غیرنظامی مصوب 1392 هیات دولت است. در این آیین نامه از تقسیم بندی تعریف فرودگاه ها تا چگونگی مدیریت آن سخن به میان آمده است.

دانستن اطلاعات حقوقی در این خصوص نه تنها به شرکت ها و فعالان حوزه هواپیمایی کشور کمک شایانی می کند بلکه می تواند مسافران و گردشگران را نیز با نحوه عملکرد فرودگاه ها آشنا کند و باعث شناختن حقوق آنها در این زمینه شود. در این آیین نامه که از ضمیمه شماره 14 کنوانسیون، حاوی استانداردها و توصیه های ایکائو در زمینه فرودگاه، برای نگارش آن بهره بسیار برده شده، تعریفی از فرودگاه ارائه می دهد. به این شرح که فرودگاه، منطقه ای مشخص روی زمین یا آب شامل ساختمان ها، تاسیسات و تجهیزات نصب شده است که از کل یا بخشی از آن حسب مورد، جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده و حمل و نقل هوایی بار، مسافر و محموله های پستی استفاده می شود.

تقسیم بندی فرودگاه ها بر حسب کاربری

از منظر آیین نامه، فرودگاه داخلی، فرودگاهی است که در شرایط عادی صرفا برای انجام پروازهای داخلی تعیین شده و فرودگاه بین المللی فرودگاهی است که دارای الـزامات، تجـهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی برای پروازهای بین المللی است، بنابراین به راحتی می توان فهمید فرودگاهی که در آن اداره گمرک وجود ندارد، حق پرواز بین المللی را هم ندارد. همچنین قانون موارد دیگری را هم مشخص کرده است:

  • فرودگاه مرز هوایی: فرودگاهی داخلی که حسب مورد با تامین الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی ازجمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی، برای پروازهای بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد.
  • فرودگاه ویژه: فرودگاهی که صرفا برای کاربری های خاص از جمله آموزشی، تفریحی، ورزشی، آزمایش های پروازی وسایل پرنده و خدمات هوایی کشاورزی از آن استفاده می شود.
  • فرودگاه مشترک: فرودگاهی که هواپیماهای نظامی و غیر نظامی براساس ضوابط و مقررات مربوط، مجاز به عملیات در آن هستند.
  • فرودگاه بالگرد: سطح یا منطقه ای مشخص روی زمین یا سازه که کل یا بخشی از آن برای نشست، برخاست و حرکت زمینی بالگرد استفاده می شود.

هر فرودگاه بسته به نوع و بزرگ یا کوچک بودنش، حریم ویژه خود را می طلبد؛ بنابراین ضوابط حفظ حریم فرودگاه ها کاملا مشخص و تعیین شده، هستند. افرادی که زمین های زراعی یا مسکونی آنها در کنار فرودگاه ها است، می توانند با مراجعه به آیین نامه مذکور آن را مطالعه کنند. طبق آیین نامه، هر فرودگاه علاوه بر موارد ایمنی و ضوابط فنی خود باید تسهیلاتی را برای مسافران تدارک دیده باشد. تسهیلاتی که آیین نامه از آن با عنوان تسهیلات فرودگاهی اسم می برد.

تسهیلات فرودگاهی

طبق ماده هفتم آیین نامه، هر فرودگاه باید متناسب با نوع کاربری و طبقه بندی آن دارای تجهیزات هوانوردی و فرودگاهی، سامانه ها و تسهیلات لازم به شرح زیر باشد:

الف. تجهیزات هوانوردی شامل تجهیزات ارتباطی، کمک ناوبری، نظارتی و هواشناسی.

ب. تجهیزات فرودگاهی شامل تجهیزات پشتیبانی زمینی فرودگاهی (هندلینگ)، اطلاعات پرواز، روشنایی و علائم کمک بصری، محوطه جابه جایی، برف روبی و یخ زدایی، بازرسی بار و مسافر، سوخت رسانی، دفع پرندگان و حیات وحش، پشتیبانی نجات و آتش نشانی فرودگاهی، چراغ ها و حصارهای حفاظتی و علائم راهنمایی حمل و نقل هوایی بار و مسافر.

ج. سامانه ها شامل سامانه مدیریت ایمنی، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه فرودگاهی و مدیریت تنظیم جریان ترافیک هوایی.

د. تسهیلات فرودگاهی شامل خدمات مراقبت پرواز، پشتیبانی زمینی (هندلینگ)، خدمات نجات و آتش نشانی، هواشناسی، گمرک، گذرنامه، قرنطینه، مسیر دسترسی در محوطه حرکت و ترمینالی مسافران. تمامی این مسوولیت ها به طور ویژه به عهده مدیر فرودگاه است. مطابق با دستورالعمل فنی مجوز شرکت های بهره بردار فرودگاهی، مدیر فرودگاه علاوه بر اینکه صلاحیت های علمی، عملی و حرفه ای خاصی را نیاز دارد، وظایفی نیز بر عهده او گذارده شده که مدیریت فرودگاه، نظارت بر شرکت های هواپیمایی و سایر شرکت های مستقر در ترمینال فرودگاه، هماهنگی امور تسهیلات فرودگاهی با ارگان های مستقر در فرودگاه، تهیه آمار هوانوردی شامل بار، مسافر و پرواز، نظارت بر تاخیرات پروازی و هماهنگی برای انجام عملیات مستمر تسهیلات و تاسیسات امور ترمینالی از آن جمله اند. اما در مقام نظارت هم باید گفت که هرگونه نظارت که می تواند شامل تمدید یا لغو مجوز شرکت بهره بردار فرودگاه باشد، برعهده سازمان هواپیمایی کشوری است.

1