زهرا احمدی پور، با حکم دو روز پیش رئیس جمهوری، به ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور منصوب شد و روز گذشته، نخستین روز کاری خود را در محل استقرار این سازمان تجربه کرد.
احمدی پور در حالی سکان این سازمان را به دست گرفته که طی یکی، دو هفته گذشته و به دنبال معرفی رئیس پیشین سازمات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تصدی وزارتخانه ورزش و جوانان، فعالان سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در قالب نامه هایی جداگانه، نظرات خود را در مورد ویژگی های شخصی که می تواند در رأس سازمان قرار بگیرد ارائه کرده، مطالبات شان را از این شخص بیان و همگی بر انتخاب فردی که بر سه حوزه اشراف نسبی داشته، از توان مدیریتی و سازماندهی بالایی برخوردار باشد، تاکید کردند.
انجمن علمی گردشگری کشور، 1184 تن از فعالان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین کارشناسان حوزه معماری و شهرسازی از جمله تشکل هایی بودند که در نامه هایی سرگشاده، با رئیس جمهوری از الزامات تخصصی و حرفه ای رئیس سازمان سخن گفتند.
در بخشی از نامه انجمن گردشگری کشور آمده بود: «شکی نیست منصب معاونت ریاست جمهوری لاجرم پستی سیاسی است اما به منظور اعتلاى کیان سازمانی ملی که تصدی میراث را به عهده دارد، تلاش حداکثرى مدیریت کلان کشور باید در مبرا کردن عملکرد آن از سیاست و در عین حال، ارتقاى نظام تخصصی آن باشد.» اعضای این انجمن در آن نامه تاکید کرده بودند: «مدیریت سازمان متصدی و متولی میراث فرهنگی، نقش بسزایى در رقم زدن آینده میراث فرهنگی خواهد داشت. طبیعی است انتصاب چهره ای که سابقه و تجربه کار و اندیشه ورزی در حوزه میراث فرهنگی داشته باشد، در تامین اهداف کلان سازمان موثر است و قاعدتا در مقام مشاورت و معاونت و در چارچوب کمیته های تخصصی، حضور متخصصانی با دانش پیشینی پالایش شده و تجربه فعالیت چندین و چندساله در زمینه میراث فرهنگی ضروری است.»
همچنین در نامه ای که 1184 فعال این سه حوزه آن را امضا کرده بودند، امضاکنندگان نگرانى عمیق خود را از حضور افراد سیاسى یا بیگانه با مسائل میراث فرهنگى بر مسند ریاست سازمان میراث فرهنگى، صنایع دستى و گردشگرى بیان داشته و اظهار امیدوارى کرده بودند که با تدبیر رئیس جمهورى، رشته بی ثباتی و آشفتگى سازمان میراث فرهنگى، صنایع دستى و گردشگرى قطع شود و از میان مدیران دلسوز، مجرب و آزموده کشور، فردى سکان هدایت این سازمان را به دست گیرد که از توان سازماندهى بالا برخوردار باشد و تشکیلات سازمان را براساس نیازها و اولویت های کشور، با تکیه بر مدیریت علمى به سامان آورد.
اما در نهایت و پس از تمامی تلاش هایی که گروه های مختلف و فعال در جهت تأثیرگذاری بر رای رئیس جمهوری در انتخاب رئیس سازمان میراث فرهنگی به کار گرفتند، رئیس قوه مجریه فردی را برای این سمت برگزید که رسانه ها و فعالان این حوزه را متعجب ساخت. خبر انتخاب احمدی پور به عنوان معاونت رئیس جمهوری و قرار گرفتن او در رأس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، به دلیل مطرح نبودن نام او در میان گزینه های احتمالی تصدی این مقام، با بر انگیختن شگفتی فعالان این حوزه، واکنش های انتقادی بسیاری را در همان ساعات اولیه انتشار خبر در رسانه ها به دنبال داشت که از دو منظر قابل تاملند. نخست نداشتن سابقه اجرایی و تحصیلاتی رئیس جدید در حوزه های سه گانه سازمان مذکور و پس از آن پرداختن به موضوع انتصاب یک زن در این سمت.
گرچه اظهار نظر عده ای در مورد عدم صلاحیت رئیس جدید به استناد غیرمرتبط بودن سوابق حرفه ای و دانشگاهی او با حوزه های تحت اختیار سازمان میراث فرهنگی در نگاه نخست منطقی به نظر می رسد، اما باید توجه کرد که به همان اندازه و درست به دلیل نداشتن سابقه اجرایی در حوزه های سه گانه سازمان مذکور، اظهار نظر در مورد درستی یا نادرستی این انتصاب دشوار است. از سوی دیگر به اعتقاد کارشناسان از آنجا که با نگاهی به ظرفیت های انسانی موجود، امکان یافتن فردی که در هر سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از تبحر و تخصص کافی برخوردار باشد و در عین حال توان مدیریتی کافی برای گرداندن امور مربوط به این سه حیطه را داشته باشد نزدیک به صفر است، انتخاب شخصی که از قابلیت های مدیریتی کافی برخوردار باشد و بتواند با دستگاه های دیگر، ارتباطی نظام مند و سازنده برقرار کند، عقلایی ترین تصمیم در مقطع کنونی است. مدیری که در زیر چتر مدیریتی خود، از دانش و تجربه مشاوران قدر و کار کشته بهره گرفته، مشکلات و نیازهای هر یک از سه حوزه را احصا و با به کارگیری کارشناسان، راه حل های مناسب را اتخاذ کند. اما آیا رئیس تازه منصوب از چنین قابلیت هایی برخوردار است؟
زهرا احمدی پور کیست؟
زهرا احمدی پور که تا پیش از این سمت، به عنوان مدیر کل تقسیمات کشوری وزارت کشور در کابینه حضور داشت، دارای درجه دکترای جغرافیای سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس و البته دانشیار این دانشگاه است. او پیش از این و در دوره اصلاحات، مشاور معاون سیاسی وزارت کشور، عضو کمیته داخلی تدوین برنامه پنج ساله سوم، معاون ورزش بانوان سازمان تربیت بدنی و سرپرست دفتر ارتقای امور هیات علمی دانشکده علوم انسانی بوده است و حال او که هیچ گونه فعالیتی در حوزه های تحت اختیار و مدیریت سازمان میراث فرهنگی در سابقه کاری و تحصیلاتی اش به چشم نمی خورد، از سوی رئیس جمهوری به عنوان سکاندار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزیده شده است. انتصابی شگفتی آفرین که با نظر به حضور چند ساله زهرا احمدی پور در عرصه های سیاسی و برنامه ریزی کشور، اشراف بر اصول تشکیلاتی دولت و همچنین تسلط بر جزئیات برنامه های توسعه، شاید غرابت آن تا حدی تعدیل شود.
انتصاب یک زن به معاونت؛ تدبیر یا مصلحت سیاسی؟
نظر به اینکه بخش قابل توجهی از مشاغل دو حوزه گردشگری و صنایع دستی در اختیار زنان قرار دارد، می توان انتصاب زهرا احمدی پور به این سمت را به فال نیک گرفت. چرا که حضور یک زن در رأس سازمان متولی این دو حوزه در صورتی که درک درستی از سهم زنان در این دو صنعت وجود داشته باشد، به ورود نگرشی پیشرو در مجموعه سازمان میراث فرهنگی منجر خواهد شد. تمرکز صنایع دستی در جوامع کوچک، سنتی و محلی و همچنین تلاش برای توسعه اشکالی از گردشگری که بر سفر به مناطق روستایی و کمتر دیده شده تاکید دارد، نشان از میزان حضور زنان در مشاغل مربوط به صنایع دستی و گردشگری داشته و طبیعتا توجه به این موضوع با حضور یک زن به عنوان شخص اول سازمان متولی دو حوزه مذکور بیشتر خواهد بود.
در کنار این نکات اما باید دید که تا چه اندازه این انتخاب، در واقعیت تحت تاثیر چنین ملاحظات و حساسیت هایی بوده یا اینکه تا چه میزان می تواند یک انتخاب صرفا سیاسی تلقی شود؛ آن هم در شرایطی که کمی بیش از 6 ماه به انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باقی است؛ شائبه ای که با بررسی پیشینه کاری رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی بدون داشتن کمترین تجربه و تحصیلاتی در سه حوزه این سازمان، قوت می گیرد. در واقع، رئیس جمهوری، در شرایطی یک زن را برای سرپرستی این سمت به مجموعه تحت مدیریت سازمان میراث فرهنگی معرفی کرده که در مقاطع مختلف، بر توازن جنسیتی در تصدی امور کشوری تاکید داشته است. تا آنجا که در مورد اخیر و به دلیل نابرابری جنسیتی در سهمیه استخدامی دستگاه های دولتی، برگزاری آزمون پذیرش آن را به حالت تعلیق درآورد.
همچنین در همین ارتباط، پس از آنکه حسن روحانی در مسیر ترمیم کابینه اش، وزرای جدیدی را برای سه وزارتخانه به مجلس معرفی کرد، عده ای از نمایندگان مجلس در نامه ای از او خواستند تا اگر وزرای خود را از میان زنان برنمی گزیند، دست کم شرایط رابرای انتخاب زنان در سمت معاونت فراهم کند و حال که نمایندگان با دادن رای اعتماد به وزرای پیشنهادی روحانی، همراهی خود را با دولت به اثبات رسانده اند، شاید زمان مناسبی برای دادن پاسخ مثبت به درخواست عده ای از این نمایندگان باشد. آن هم برای سازمانی که همواره به عنوان حیاط خلوت دولت از آن نام برده شده و گردانندگان آن غالبا بنا بر مصالح سیاسی و ارتباطات درون کابینه ای انتخاب شده اند و نه بر مبنای تخصص و شایستگی حرفه ای.
اولین وعده های احمدی پور در سمت ریاست سازمان گردشگری:
بهبود معیشت با صنایع دستی و رفع موانع گردشگری
معاون رئیس جمهوری و رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دیروز در نخستین روز کاری خود در این سازمان با برخی معاونان و مدیران سازمان متبوعش دیدار کرد و در اولین اظهارنظرهای خود در این سمت وعده داد که پیگیر رفع موانع گردشگری داخلی و خارجی باشد. براساس گزارشی که پایگاه اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی منتشر کرده، زهرا احمدی پور در این نشست با اشاره به اینکه سرمایه های عظیمی در هر سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور وجود دارد، تصریح کرد: «باید تلاش کنیم تا مراقبان و محافظان امین و خوبی برای این سرمایه های ملی باشیم.» وی همچنین تاکید کرد: «زمینه ها و ظرفیت های بسیار مناسبی برای همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با سایر وزارتخانه ها و دستگاه ها وجود دارد.»
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صنایع دستی را ظرفیتی عظیم برای بهبود وضعیت معیشتی در جامعه عنوان کرد و این نوید را داد که صنایع دستی و هنرهای سنتی در ماه های آینده نقطه قوت دولت برای تحرک اقتصادی و پویایی جوامع محلی خواهد بود. احمدی پور به علاوه یادآور شد: «ایجاد اشتغال پایدار در حوزه صنایع دستی و تضمین خرید این آثار منجر به ازدیاد جمعیت روستاها و بهبود معیشت مردم در این مناطق می شود.» معاون رئیس جمهوری ضمن آنکه ابراز کرد پیگیری مسائل و رفع موانع گردشگری داخلی و خارجی از جمله اولویت های کاری وی خواهد بود، گفت: «بی تردید رشد و رونق گردشگری خارجی یکی از جدی ترین اثرات اجرایی شدن برجام است.» وی ادامه داد: «ظرفیت های بسیاری در حوزه گردشگری در کشور وجود دارد و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مسوولیت بالفعل کردن این پتانسیل را بر عهده دارد.»
احمدی پور با خاطرنشان کردن این موضوع که انقطاع به وجود آمده در چرخه تمدنی باید تکمیل و متصل شود، افزود: «هر کسی که در این سرزمین زندگی می کند با فرهنگ بیگانه نیست و ما باید عرصه های فرهنگی را بیش از پیش وارد زندگی مردم کنیم.» به گزارش «دنیای اقتصاد»، در اولین نشست زهرا احمدی پور در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تنها سمیع الله مکارم حسینی، معاون توسعه مدیریت، یدالله جعفری، مدیرکل حوزه ریاست و حمید ضیایی پرور، مدیر روابط عمومی این سازمان حضور داشته اند و به گزارش «ایسنا» ظاهرا معاونان میراث فرهنگی، صنایع دستی، گردشگری و سرمایه گذاری این سازمان در آن حضور نداشته اند. عدم حضور این معاونان در این دیدار به خاطر ورود سرزده و بدون اطلاع قبلی رئیس جدید بوده است.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
