28 مارس 2024 - 11:45

طرح آماری آفریقای جنوبی برای گردشگری

23 اکتبر 2016 - 11:00 dsfr.ir/9c47t

طرح آماری آفریقای جنوبی برای گردشگری
sepehrgasht.com
آفریقای جنوبی

در کشورهای جهان سوم مساله تهیه آمار همواره یکی از مهم ترین دغدغه ها بوده و در برخی موارد فقدان یک مرکز آماری مناسب برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و در برخی موارد نقص و ضعف در این حوزه موجب شده است

"امیر شاملویی"

دستیابی به آمار و اطلاعات برای موارد مختلفی از جمله برنامه ریزی نهادهای گوناگون حکومتی و اجتماعی از گذشته مورد توجه قرار داشته و تلاش های زیادی در این حوزه صورت گرفته است. امروزه نیز نقش آمار با توجه به رشد جهانی و گسترده شدن اقتصاد جهانی و ارتباطات افزایش یافته است.

در کشورهای جهان سوم مساله تهیه آمار همواره یکی از مهم ترین دغدغه ها بوده و در برخی موارد فقدان یک مرکز آماری مناسب برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و در برخی موارد نقص و ضعف در این حوزه موجب شده است تا بخش های مختلف اقتصادی مربوطه کارآیی بالقوه خود را نداشته باشند.

از جمله بخش هایی که تهیه آمار می تواند کمک زیادی به بهبود و توسعه آن کند و در حال حاضر در برخی کشورها سامانه جامعی برای جمع آوری آمار مربوط به آن وجود ندارد، صنعت گردشگری است. در واقع از آنجا که آمار روشنی از گردشگران و اهداف آنان از سفر به کشور مقصد وجود ندارد، انجام تحقیقات جامع، برنامه ریزی برای ایجاد کسب وکارها و سرمایه گذاری در مقاصد گردشگری با مشکلاتی روبه رو می شود.

یکی از کارهایی که بسیاری از کشورها برای رفع نقص های موجود در تهیه اطلاعات مورد نیاز خود در بخش گردشگری، دست به آن زده اند، ایجاد مراکزی برای تهیه حساب های اقماری گردشگری (TSA) بوده است. این حساب ها با تسهیل برنامه ریزی موجب می شوند کشورها راحت تر بتوانند بر اهداف خود در زمینه جذب درآمدهای ارزی و جذب گردشگران و حتی بازارهای هدف خود تمرکز کنند.

تهیه چنین آماری می تواند در سیاست گذاری و برنامه ریزی ایران برای دستیابی به هدف خود که جذب حدود 20 میلیون گردشگر خارجی تا سال 1404 عنوان می شود، نقش مهمی ایفا کند و متعاقب آن بر توسعه گردشگری کشور نیز تاثیر مهمی بگذارد. بسیاری از کشورهای خارجی سال ها است که از این نظام آماری در صنعت گردشگری خود بهره می گیرند و تجارب قابل توجهی در این زمینه کسب کرده اند. آفریقای جنوبی یکی از این کشورها است که به اهمیت حساب های اقماری گردشگری وقوف یافته است، اما پیش از اینکه نگاهی به تجربه این کشور در TSA داشته باشیم، نگاهی گذرا به ماهیت این نظام آماری خواهیم داشت.

چرا حساب های اقماری مهم است؟

حساب اقماری گردشگری (TSA) یک چارچوب حسابداری است که از سوی سازمان ملل متحد اتخاذ و برای اندازه گیری کالاها و خدمات مرتبط با گردشگری، استانداردها، مفاهیم، طبقه بندی و تعاریف بین المللی طراحی شده است. این سامانه برای ذی نفعان آن (دولت ها، کارآفرینان و شهروندان) اطلاعاتی تهیه می کند که به آنان در طراحی سیاست های عمومی و استراتژی های کسب و کار برای گردشگری و ارزیابی کارآمدی آنها کمک می کند. توسعه چارچوب حساب های اقماری گردشگری با هدف دستیابی به موارد متعددی دنبال می شود.

افزایش و بهبود دانش مربوط به اهمیت گردشگری در رابطه با فعالیت کل اقتصاد در یک کشور خاص؛ تهیه مجموعه حساب های اقماری گردشگری معتبر و جامعی که می تواند به صورت بین المللی در کشورها مقایسه شوند؛ توسعه روش هایی برای برآوردهای کمی ارزش افزوده گردشگری و بنابراین تحلیل اهمیت گردشگری در اقتصاد آن کشور؛ تهیه ابزاری برای طراحی سیاست های کارآمدتر در حیطه گردشگری و جنبه های اشتغال آن؛ تعیین میزان خلق شغل در صنایع مربوط به گردشگری و نقشی که گردشگری در این اشتغال زایی برای بخش های مختلف نیروی کار ایفا می کند؛ ایجاد آگاهی در میان نقش آفرینان که به طور مستقیم و غیرمستقیم درگیر گردشگری و فعالیت های مرتبط با آن هستند و در نهایت گسترش نقش گردشگری در تمام صنایع درگیر تولید کالاها و خدماتی که مورد تقاضای بازدیدکنندگان است، بخشی از این اهداف هستند.

حساب های اقماری گردشگری جنبه های متنوع توریسم را با ایجاد یک بعد گردشگری در چارچوب سیستم حساب های ملی لحاظ می کنند. این کار موجب می شود امکان جدا و بررسی کردن طرف تقاضا و عرضه گردشگری در یک سیستم یکپارچه مهیا شود که به نوبه خود جنبه های تولید و تقاضای کل اقتصاد را تحت پوشش قرار می دهد.

سیستم حساب های ملی، توسعه حساب های اقماری گردشگری را برای اندازه گیری پدیده های اقتصادی که صریحا در هسته مجموعه حساب های ملی مورد محاسبه قرار نگرفته اند، توصیه می کند. در واقع حساب های اقماری گردشگری یک ابزار آماری است که برای اندازه گیری میزان مشارکت بخش گردشگری در اقتصاد بر اساس استانداردهای بین المللی مفاهیم، طبقه بندی و تعاریفی که اجازه مقایسه های معتبر با سایر صنایع و در نهایت بین تک تک کشورها و گروه کشورها، مورد استفاده قرار می گیرد.

این مجموعه می تواند برای تحلیل تمام جنبه های تقاضا برای کالاها و خدماتی که به اقتصاد گردشگری مربوط هستند، استفاده شود تا در مورد انجام عملیات در حوزه عرضه کالاها و خدمات مربوط به اقتصاد گردشگری و توصیف اینکه چگونه این عرضه با سایر فعالیت های اقتصادی تعامل پیدا می کند، به سیاست گذاران و سایر فعالان در حوزه گردشگری کمک کند.

اساس ساختار حساب اقماری گردشگری بر مبنای ارتباط کلی موجود در یک اقتصاد بین تقاضا برای کالاها و خدمات ایجادشده توسط بخش گردشگری از یکسو و عرضه آنها از سوی دیگر است و به این ترتیب چارچوبی برای تحلیل مشکلات مربوط به اقتصاد گردشگری فراهم می آورد و مدلی برای تحلیل رشد گردشگری و معیارهای بهره وری ایجاد می کند.

نتایج TSA در آفریقای جنوبی

در آفریقای جنوبی حساب های اقماری گردشگری معیاری برای سنجش میزان اهمیت این صنعت بر اساس تولید ناخالص داخلی، مخارج و اشتغال زایی به شکلی که با سایر معیارهای مشابه در حساب های ملی در کل اقتصاد این کشور قابل مقایسه باشد، فراهم می کند.

حساب های اقماری گردشگری در این کشور چارچوبی جامع ایجاد کرده است که آمار اقتصادی مربوط به فعالیت های گردشگری در طرف عرضه و تقاضا را یکپارچه و تحلیل می کند. با این همه هرچند، اطلاعات و آمار در زمینه طبیعت، پیشرفت و پیامدهای گردشگری در آفریقای جنوبی عمدتا مبنی بر آمار ورود به کشور، اقامت های شبانه، اطلاعات مربوط به تراز پرداخت ها و پیمایش های مربوط به آمار گردشگری این کشور است، با این حال تمام پدیده های اقتصادی گردشگری را شرح نمی دهند. در نتیجه، دولت، کسب وکارها و شهروندان ممکن است اطلاعات دقیقی را که برای اجرای سیاست های عمومی موثر و عملیات تجاری کارآمد لازم است، نداشته باشند.

در این کشور برای محاسبه حساب های اقماری گردشگری از منابع مختلف اطلاعاتی استفاده می شود؛ از پیمایش های خانوار تا پیمایش های ماهانه، فصلی یا سالانه صنایع و نیز اطلاعات به دست آمده از منابعی مانند بانک مرکزی آفریقای جنوبی. در همین حال، گردشگری صنعتی محسوب می شود که به سرعت در جهان در حال رشد است و از سوی دولت آفریقای جنوبی برای نقشی که می تواند در رشد اقتصادی و کاهش فقر ایفا کند، موثر تشخیص داده شده است.

گردشگری نقش مهمی در اثرگذاری بر ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد، اشتغال، درآمد فردی و درآمد دولتی دارد. اهمیت این صنعت هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه، نیاز به اندازه گیری تاثیرات اقتصادی و اجتماعی آن را به وجود آورده است.

یکی از مواردی که در حساب های اقماری گردشگری در آفریقای جنوبی مورد محاسبه قرار گرفته، نسبت تولید گردشگری است. این نسبت از تقسیم مصرف گردشگری برای هر محصول بر عرضه کل به دست می آید و در واقع نسبت تولید یک محصول مورد استفاده را به وسیله بازدیدکنندگان نشان می دهد. در این راستا، حساب های اقماری گردشگری تمایزی بین سه نوع محصول مختلف قائل می شوند؛ محصولات ویژه گردشگری، محصولات مرتبط با گردشگری و محصولات غیرمرتبط با گردشگری. هدف اصلی ایجاد تمایز بین دسته بندی های محصولات، تحلیل وضعیت مصرف کالاها و خدمات مختلف است.

آینده توسعه حساب های اقماری

در تطابق با توصیه های صورت گرفته که از سال 2008 در آفریقای جنوبی به کار گرفته شده اند، حساب های اقماری گردشگری در این کشور دچار تحول و در سال های اخیر بهبودهایی در مجموعه اطلاعات گردشگری در سال های مالی مختلف حاصل شده است. از جمله بهبودهایی که اخیرا در این حوزه شکل گرفته و در برخی موارد نیز در حال تکامل بیشتر هستند، پیمایش گردشگری داخلی است. مرکز آمار آفریقای جنوبی اکنون مجموعه آماری از مخارج گردشگران بین المللی در روزهای مختلف سال فراهم می کند. پیش تر تهیه این مجموعه آمار با کاستی هایی روبه رو بود.

گزارش آینده نگر حساب های اقماری گردشگری آفریقای جنوبی نیز نشان می دهد که این نظام آماری در آینده، با بهبود روش های آماری و مجموعه آمارها همراه خواهد بود. با توجه به اهمیتی که فراهم آوردن این حساب ها در روند توسعه گردشگری دارد و نظر به اینکه مسوولان ایران رویکرد مثبتی به گردشگری اتخاذ کرده اند و می خواهند در این زمینه رشد قابل توجهی را رقم بزنند، برقراری نظام آماری TSA می تواند در برنامه ریزی و شناخت نقاط قوت و ضعف صنعت گردشگری در کشور بسیار موثر و نتیجه بخش باشد.

« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1