اداره کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا موسوم به اوفک به مؤسسه های مالی غیرآمریکایی از جمله شرکت های وابسته به مراکز مالی آمریکایی که در خارج از این کشور ثبت شده اند اجازه داد با ایران معاملات دلاری داشته باشند.
در تازه ترین واکنش، حسین یعقوبی، مدیرکل امور بین الملل بانک مرکزی گفت: با این گزارش تبدیل ارزهای غیردلاری به یورو برای کشورمان با سهولت بیشتری انجام می شود و تبدیل ارزهای غیردلاری و دریافت بدهی های ایران با گزارش خزانه داری آمریکا تسهیل شد. در روزی که این مجوز صادر شد، علی طیب نیا از عدم همکاری بانک های بین المللی با ایران سخن گفت. وزیر اقتصاد همچنین تاکید کرد که معاون صدراعظم آلمان نیز به موانع آمریکا سر راه روابط بانکی اشاره کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، اوفک روز جمعه در آخرین به روزرسانی پرسش و پاسخ های مرتبط با لغو تحریم های مشخص آمریکا در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در پاسخ به این سؤال که پس از روز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (26 دی 1394، 16 ژانویه 2016) آیا مؤسسه های مالی خارجی (غیرآمریکایی) از جمله مؤسسه مالی وابسته به مراکز مالی آمریکا که در خارج از این کشور ثبت شده اند، می توانند معاملات دلاری دولت ایران یا اشخاص تابع این کشور مانند شرکت ملی نفت ایران یا بانک مرکزی ایران را انجام دهند یا برای آنها حساب های دلاری داشته باشند؟ اعلام کرد: بله، مؤسسه های مالی خارجی از جمله مؤسسه های مالی وابسته به مراکز مالی آمریکایی که در خارج از این کشور به ثبت رسیده اند، می توانند معاملات دلاری انجام دهند یا حساب های دلاری نگهداری کنند که مرتبط با ایران یا اشخاصی است که معمولا در ایران ساکن هستند.
اوفک تاکید کرد: به شرطی این مجوز داده شده که معاملات یا حساب های بانکی به طور مستقیم و غیرمستقیم وارد سیستم مالی آمریکا یا حساب آمریکایی ها نشود و همچنین مرتبط با افراد مشخص شده در فهرست اتباع خاص که دارایی هایشان مسدود شده و معامله با آن ها برای آمریکایی ها ممنوع است، نباشد.
در پاسخ جدیدی که اداره کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا به پرسش ها داده، تاکید شده است: حتی پس از روز اجرا نیز مؤسسه های مالی خارجی از جمله مؤسسه های وابسته به نهادهای مالی آمریکایی که در خارج از این کشور ثبت شده اند باید همچنان اطمینان یابند که معاملات مرتبط با ایران را از طریق سیستم مالی آمریکا (یا به عبارت دیگر از طریق مؤسسه های مالی آمریکا و شعب خارجی آنها) انجام نمی دهند، زیرا صادر کردن کالا و خدمات (از جمله خدمات مالی) یا فناوری به طور مستقیم یا غیرمستقیم به ایران توسط آمریکایی ها ممنوع است به جز معاملاتی که از طریق مجوزهای عام یا خاص معاف یا مجاز شناخته شده اند. بر اساس اعلام اوفک، آمریکایی ها همچنان مجاز به انجام معاملات مرتبط با ایران نیستند و این شامل معاملات غیردلاری نیز می شود، به استثنای معاملاتی که اوفک آن ها را معاف یا مجاز شناخته است.
واکنش بانک مرکزی
حسین یعقوبی مدیرکل امور بین الملل بانک مرکزی در واکنش به این اقدام اوفک می گوید: پیش از این نیز توافق ضمنی برای رفع بخشی از تحریم های دلاری برای ایران انجام شده بود اما با گزارش اوفک به صورت رسمی اعلان شد. برای اینکه بتوان ارزی چون «وون» کره جنوبی یا «یوان» چین و حتی «ین» ژاپن را به ارز مورد نظر خود مانند یورو تبدیل کرد، نیاز است که ابتدا این ارزها با نرخ برابری دلار سنجیده و بعد به ارز موردنظر تبدیل شوند.
مدیرکل امور بین الملل بانک مرکزی گفت: در گذشته به دلیل تحریم دلاری ایران، حتی برای یک لحظه انجام این تبدیل میسر نبود اما اکنون با گزارش خزانه داری آمریکا این امکان فراهم شده است. یعقوبی افزود: هرچند در گذشته توافق ضمنی برای رفع این محدودیت انجام شده بود اما بانک ها به طور موردی مجوز آن را صادر می کردند. با این گزارش می توان با سهولت بیشتری مراودات ارزی را انجام داد و ارزهای غیردلای را به دلار و سپس آن را به ارز مورد نظر خود که اغلب یورو است، تبدیل کرد. وی گفت: این گزارش همچنین راه را برای دریافت طلب های خود از سایر کشورها تسهیل می کند.
پیامدهای در انتظار اقتصاد ایران
بهاء الدین حسینی هاشمی، از مدیران اسبق شبکه بانکی کشور می گوید: با این مجوز به ایران اجازه داده می شود به هر ترتیب مبادلات خود را با ارزهای مختلف به دلار آمریکا تبدیل کند و اساس این مجوز تسهیل فرایند تسویه حساب صادرات استراتژیک ایران شامل نفت، محصولات پتروشیمی، گاز و مواد معدنی است که مبنای معاملات در بازارهای جهانی بر مبنای دلار آمریکا صورت می گیرد. وی توضیح می دهد که با مجوز صادر شده می توانیم با هر کشوری با هر ارزی تجارت و دادوستد داشته باشیم و بر مبنای دلار آمریکا، ارز مورد نظر را تبدیل به ارزی کنیم که خودمان می خواهیم.
این کارشناس ارشد بانکی مجوز وزارت خزانه داری آمریکا را مانند باز شدن قفل بزرگ در مبادلات تجاری و مراودات اقتصادی ایران با دیگر کشورها می داند و می افزاید: با باز شدن این قفل، راه وصول مطالبات ایران در دیگر کشورها و شرکت های خارجی تسهیل خواهد شد و می توانیم نسبت به نقل و انتقال ارز و مطالبات خود اقدام کنیم و دیگر محدودیتی متوجه ما نخواهد بود. حسینی هاشمی با اشاره به تأخیر 8 ماهه وزارت خزانه داری آمریکا پس از اجرای برجام در باز کردن راه مبادلات تجاری ایران بر مبنای دلار در بانک ها و مؤسسات مالی غیرآمریکایی می گوید: گشایش دیگری که رخ می دهد این است که ایران می تواند از مطالبات ارزی خود در کشوری خاص برای خرید و مراودات تجاری در همه دنیا استفاده کند و محدودیت هزینه کردن ارزهای ایران در کشوری خاص برداشته خواهد شد و عملا وضعیت به حالت عادی بر می گردد.