میزان بالای آزار و اذیت در وسایل حمل و نقل عمومی می تواند میل زنان به سفر و جا به جایی را محدود و انتخاب های آنها برای کسب درآمد و انتخاب شغل را کاهش دهد.
زمانی که شما از وسایل نقلیه عمومی استفاده می کنید، چه مترو باشد و چه اتوبوس، احتمالا به طور خودکار و ناخود آگاه در مورد تفاوت های جنسیتی فکر نمی کنید. اما تجربه های مردان و زنان از سیستم حمل و نقل با یکدیگر بسیار متفاوت است، به ویژه زمانی که مسئله به امنیت فیزیکی آنها بر می شود.
تحقیقات اخیر سطح بالایی از خشونت علیه زنان و دختران را در بسیاری از شهرهای مختلف در سرتاسر دنیا، در سیستم حمل و نقل عمومی و مکان های عمومی نشان می دهد. معمول ترین انواع این آزار و اذیت ها در وسایل نقلیه عمومی از چشم چرانی و ایستادن به نحوی که منجر به برخورد فیزیکی ناخواسته شود گرفته تا توهین های جنسیتی را در بر می گیرد. مانند جامعه جهانی که 8 مارس را به عنوان روز جهانی زن نام گذاری کرده است، بانک جهانی نیز تأکید خود را بیشتر بر پیشگیری از آزاری که زنان و دختران ممکن است در حین استفاده از وسایل نقلیه عمومی هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه با آن مواجه شوند، گذاشته است.
معضل امنیت زنان در وسایل حمل و نقل عمومی، از آنجایی نگران کننده تر می شود که این زنان هستند که بیشتر از مردان از سیستم حمل و نقل عمومی برای رفت و آمدهای خود استفاده می کنند. بنابراین، امنیت زنان تبدیل به یک اولویت برای سلسله برنامه های مربوط به حمل و نقل در بانک جهانی شده است که چیزی معادل یک پنجم از کل وام های بانک جهانی به آن تخصیص داده شده است. این سرمایه گذاری ها برای افزایش دسترسی به موقعیت های شغلی، خدمات درمانی و تحصیلات حیاتی هستند. برای افزایش امنیت زنان در وسایل حمل و نقل عمومی، بخش های مختلف بانک جهانی دست به دست هم داده اند تا راه حل هایی خلاقانه، عملی و به اثبات رسیده که امکان دسترسی ایمن زنان و دختران به خدمات، مراکز خرید و فرصت های شغلی را افزایش می دهد، شناسایی و فراهم کنند.
مداخله کلیت گرایانه
امروزه، تعداد روزافزونی از پروژه های بانک جهانی اعمال و رویه هایی را در بر می گیرد که از خشونت علیه زنان در وسایل نقلیه عمومی پیشگیری می کند. این دخالت کلیت گرایانه، تعدادی استراتژی چند بخشی را با یکدیگر ترکیب می کند تا به اثرگذاری عمیق تری دست یابد.
بعضی از این استراتژی ها عبارتند از:
- مشارکت جامعه در طراحی، اجرا و نظارت بر پروژه
- استفاده مبتکرانه از ICT (تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات) برای گزارش موارد آزار، تولید محتواهای مربوطه و بهبود دسترسی به اطلاعات یا سرویس هایی که می توانند به مشخص کردن محلی که آزار در آنجا اتفاق افتاده است، کمک کنند.
- آموزش دادن امنیت فیزیکی و موضوعات مرتبط با جنسیت به پرسنل بخش وسایل حمل و نقل و استفاده از کمپین ها برای افزایش آگاهی و تلاش برای تغییر هنجارها، عادات و رفتارهایی که منجر به خشونت علیه زنان و دختران می شود.
برنامه "سفر کردن در امنیت" در مکزیکو سیتی، برای مثال، با هدف جلوگیری، مشخص کردن متهم و جریمه برای خشونت علیه زنان و دختران در وسایل حمل و نقل عمومی راه اندازی شد. این برنامه توسعه یافت و به وسیله بعضی فدرال ها و آژانس های دولتی وابسته به شهرداری، از جمله inMujeres DF (نهادی در مکزیک برای کمک به زنان) و آژانس سیستم حمل و نقل عمومی کلان اجرا شد. طرح اولیه چهار عنصر اصلی را در بر می گرفت: تعبیه کیوسک های خدمات درون ایستگاه های مترو برای تقاضای کمک یا گزارش حادثه، آموزش کارمندان این سیستم حمل و نقل از جمله رانندگان و اپراتورها، توزیع اعلامیه های مربوط به این کمپین در وسایل حمل و نقل عمومی و ایستگاه ها و تخصیص واگن و قسمت مخصوص خانم ها در مترو و اتوبوس. 58 درصد از خطوط مترو و 100 درصد اتوبوس های بی آر تی، اکنون بخش مخصوص خانم ها را دارا هستند.
توسعه زیر بنا و خدمات حمل و نقلی، بر مبنای تاریخ و از زمان گذشته، به دلیل اینکه نقش های جنسیتی و تفاوت های مردان و زنان در استفاده از سیستم حمل و نقل تعریف نشده بوده و مفهومی نداشتند، با چشم پوشی از مفهوم جنسیت صورت گرفته است.
نقش های متفاوت زنان و مردان، تصمیمات آنها برای جا به جایی و نیازهای آنها برای حمل و نقل را مشخص می کند. الگوی جا به جایی برای زنان و مردان متفاوت است. الگوهای جا به جایی زنان معمولا پیچیده تر و ناهمگون تر از مردان است، به ویژه در کشورهای با درآمد کم یا متوسط. به دلیل اینکه آنها باید از فرزندان خود یا والدین سالخورده خود نیز مراقبت و نگهداری کنند، نیاز دارند تا جابه جایی های خود را هم از نظر زمانی و هم مکانی به کوتاه ترین شکل ممکن انجام دهند. به همین دلیل هم علاقه دارند تا همه ی جا به جایی های خود را یکجا کرده و با هم ترکیب کنند و با وسایل نقلیه سطح پایین تر و با بار بیشتری در دست، نسبت به مردان جا به جا می شوند.
میزان بالای آزار و اذیت در وسایل حمل و نقل عمومی می تواند میل زنان به سفر و جا به جایی را محدود و انتخاب های آنها برای کسب درآمد و انتخاب شغل را کاهش دهد. زنان حتی نسبت به افراد بیگانه به میزان بالاتری در معرض خشونت هم در وسایل حمل و نقل عمومی و هم در زمانی که پیاده این مسیرها را طی می کنند قرار دارند. بنابراین، تضمین دسترسی به یک حمل و نقل ایمن، با کیفیت، مقرون به صرفه و قابل اطمینان برای زنان ضروری است تا بتوانند در وقت های آزاد خود به فعالیت هایی بپردازند که دسترسی آنها به تحصیلات، خدمات درمانی، فروشگاه ها و مشاغل را بهبود بخشد.
به عنوان ارزیابی تأثیرات اجتماعی و محیطی هر پروژه ای در حوزه ی حمل و نقل، بسیار مهم و حیاتی است که این ارزیابی ها به خوبی ریسک هایی که زنان و دختران در معرض آن قرار دارند را مستند کند.
این ریسک ها شهر به شهر و کشور به کشور متفاوت هستند، بنابراین این مسئله بسیار مهم است که اشراف بیشتری بر آنچه این ریسک های بزرگ و مسائل مربوط به آن داشته باشیم و بعد از آن مطمئن شویم که ما سیستمی را طراحی کردیم که این ریسک ها را بازتاب می دهد و آنها را ترجیحا پیشگیرانه دنبال کنیم. انجام فعالیت های پیش گیرانه نیازمند مشارکت انجمن های محلی در طول طراحی، اجرا و نظارت بر یک پروژه مربوط به حمل و نقل است.
اگر شما واقعا می خواهید که تأثیری بر نوع رفتاری که با زنان و دختران در وسایل حمل و نقل عمومی می شود داشته باشید، باید بدانید که این مسئله هم هنجارهای اجتماعی را در بر می گیرد وهم ابعادی محلی دارد که قابل انکار نیست. و بنابراین بسیار حیاتی است که قبل از شروع پروژه و در طراحی این نوع دخالت ها و در هنگام اجرا و بعد از آن هنگام پیگیری برنامه، افراد ذینفع (زنان و دختران) را نیز درگیر کار کنیم. بنابراین اجرای پروژه منوط به در کنار هم داشتن بعضی عوامل است: تکنولوژی می تواند به اندازه طراحی سیستم زیربنایی و خدمات نقش مهمی را بازی کند، اما مشارکت دادن کردن زنان و دختران در کار یک کلید است و در ابعاد وسیع تر، مشارکت دادن جامعه و در پی آن طراحی سیستمی که می تواند هدایت گری برای تغییر در رفتار باشد، چرا که خود بخشی از مسئله است.
