13 اکتبر 2024 - 20:10

نقش «تعطیلات» در گردشگری داخلی سوئد

10 سپتامبر 2016 - 10:00 dsfr.ir/eu7ol

نقش «تعطیلات» در گردشگری داخلی سوئد
نامشخص
سوئد به عنوان یکی از قطب های گردشگری اروپایی به حساب می آید.

با نگاهی به تجربه سوئد در امر گردشگری، می توان سه درس را برای گردشگری ایران استخراج کرد.

سوئد کشوری بزرگ در شمال اروپا در شبه جزیره اسکاندیناوی است که با مساحت 450 هزار کیلومتر مربع چهارمین کشور بزرگ در قاره اروپا به شمار می رود و در عین حال از تراکم جمعیتی پایینی برخوردار است. بیش از نیمی از مساحت این کشور پوشیده از جنگل و باقی مانده آن را کوه ها و دریاچه ها دربر می گیرد. رشد اقتصادی در سوئد پس از جنگ جهانی دوم شتاب بیشتری به خود گرفت و باعث شکوفایی اقتصاد در این کشور شد.

سوئد به عنوان یکی از بزرگ ترین بازارهای گردشگری در اروپای شمالی، از طبیعت بکر و منحصربه فردی برخوردار است و وجود زیرساخت های مناسب، خطوط هوایی ارزان قیمت و پروازهای منظم باعث تقویت گردشگری در این کشور شده است. با این همه گردشگری در اقتصاد کشور سوئد از اهمیت کمتری برخوردار است. سهم تولید ناخالص داخلی صنعت گردشگری و سفر بین سال های 1995 تا 2011 بین 2.7 تا 3.1 درصد در نوسان بوده که حاکی از آن است که سهم صنعت گردشگری و سفر در قیاس با اقتصاد کل نسبتا ثابت مانده است. با این حال، گردشگری داخلی در این کشور یکی از روبه رشدترین ها در اروپای شمالی به شمار می رود. از سوی دیگر سوئد یکی از عمده ترین کشورهای گردشگرفرست در دنیا است.

تاسیس آژانس گردشگری سوئد در سال 1885 از سوی گروهی از دانشجویان در اوپسالا نقطه عطفی در توسعه گردشگری این کشور عنوان می شود. یکی از وظایف اصلی این نهاد، تسهیل دسترسی دانشجویان به مناطق کوهستانی این کشور بود. توسعه سیستم حمل و نقل ریلی نیز باعث توسعه گردشگری داخلی در این کشور شد. در سال 1963 قانونی در این کشور تصویب شد که به موجب آن تمامی شهروندان از 5 هفته تعطیلات برخوردار شدند؛ امری که بر توسعه گردشگری به ویژه گردشگری خروجی در این کشور تاثیر گذاشت و باعث تراز منفی گردشگری در این کشور شد. برای کاهش این تراز و همچنین حمایت از صنعت درآمدزا و اشتغال زای گردشگری، برای اولین بار در سال 1984 گردشگری در اهداف اقتصادی برنامه های سیاست گذاری کلان این کشور گنجانده شد. پارادایم توسعه گردشگری در سوئد، از اوقات فراغت سالم به سمت صنعت گردشگری موفق بین المللی بوده است.

ساختار گردشگری سوئد

ساختار گردشگری در این کشور که در 20 سال اخیر دستخوش تغییرات اساسی بوده، متشکل از مشاغل گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی، سازمان های صنعتی و تعاونی های مرتبط با گردشگری است. از نقاط بارز این ساختار وجود تعاونی هایی هستند که بر اساس موقعیت مکانی و جغرافیایی در سطوح محلی، منطقه ای و ملی تعریف و کسب و کارهای گوناگونی تحت این هسته برای عرضه خدمات گردشگری در مقصد با هم همکاری می کنند. این شیوه سازماندهی گردشگری به صورت افقی در سطوح مختلف حاکی از سلسله مراتب اداری با همکاری این تعاونی ها است. در سطح ملی، آژانس گردشگری سوئد متولی اصلی برنامه ریزی و سیاست گذاری گردشگری در سوئد به شمار می رود و به دنبال تامین منافع ذی نفعان گردشگری در تصمیم گیری کلان در سطوح مختلف است و در راستای پیوند و تقویت همکاری بخش خصوصی و دولتی عمل می کند. در همین حال، رقابت پذیری گردشگری سوئد یکی دیگر از ماموریت های این آژانس به شمار می رود. از سال 2008 با ادغام این نهاد با سازمان منطقه ای و اقتصادی سوئد، فرصتی برای ادغام سیاست گذاری گردشگری در برنامه ریزی های منطقه ای فراهم شده است.

در سطح ملی، VisitSweden که زیر چتر وزارت کسب و کار، انرژی و ارتباطات دولتی و Svensk Turism - دفتر توسعه گردشگری سوئد - فعالیت می کند، وظیفه بازاریابی و توسعه گردشگری با تاکید بر 13 بازار هدف خارجی را بر عهده دارد. نروژ، آلمان، دانمارک، بریتانیا، هلند و فنلاند بازارهای اصلی گردشگری ورودی این کشور را تشکیل می دهند که «میز» مخصوص هر کشور در VisitSweden تشکیل شده است.

علاوه بر این، در سطح محلی سازمان های غیرانتفاعی متعددی در جهت کمک به نگهداری، احیا و شناساندن تاریخ و فرهنگ محلی به وجود آمده اند. در سطح منطقه ای، 24 سازمان منطقه ای گردشگری با ماموریت اولیه بازاریابی و هماهنگی صنعت محلی و منطقه ای به فعالیت مشغولند که بودجه آنها توسط شهرداری ها، شورای شهر و سازمان های خصوصی تامین می شود. همچنین در سطح محلی، بسیاری از شهرداری ها دارای دفتر محلی گردشگری هستند که اطلاع رسانی و ارائه خدمات به بازدیدکنندگان را بر عهده دارند و بودجه آنها تا حد زیادی از طریق درآمد حاصله از وصول مالیات تامین می شود.

برنامه ریزی گردشگری در سوئد همسو با ساختارهای سیاسی سنتی صورت می گیرد. نه تنها سازمان های ملی بلکه سازمان های منطقه ای در تمامی مناطق سیاسی وجود دارند. روند توسعه سیاسی در سوئد، ایجاد مناطق سیاسی بزرگ تر و سازمان های گردشگری بزرگ تر است. طی بیش از نیم قرن اخیر توسعه گردشگری در سوئد، پروژه توسعه اجتماعی با هدف فراهم کردن تعطیلات و اوقات فراغت برای شهروندان متوسط بوده و تبدیل به یک ارزش شده که همواره سرلوحه و مورد تاکید سیاست گذاران در این کشور قرار داشته است.

با نگاهی به تجربه سوئد در امر گردشگری، می توان سه درس را برای گردشگری ایران استخراج کرد:

  1. تقویت گردشگری داخلی با وضع قوانینی برای مشروعیت بخشیدن به «تعطیلات» برای شهروندان.
  2. ایجاد میزهایی مختص کشورهای هدف اصلی در دفتر بازاریابی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور.
  3. تشکیل سازمان های غیرانتفاعی و مردم نهاد در سطوح محلی و منطقه ای جهت کمک به نگهداری، احیا و شناساندن منابع گردشگری به بازدیدکنندگان.

نویسندگان

سیامک سیفی/ دانشجوی دکترای گردشگری دانشگاه پانتئون سوربن فرانسه
مهدی طباطبایی/ کارشناس ارشد بازاریابی گردشگری

« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1