مدیرعامل گروه هتل های ایرانگردی و جهانگردی در یادداشتی ضمن تاکید بر ضرورت توجه به کودکان به عنوان یک گروه عمده از گردشگران و مسافران هتل ها و دیگر مراکز اقامتی، از سیاست های سازمان میراث فرهنگی در این زمینه انتقاد کرد.
مهرداد تاوتلی در این یادداشت متذکر شد:
صنعت گردشگری به عنوان یکی از صنایع بزرگ در جهان امروز، طیف وسیعی از مخاطبان را شامل می شود؛ امروزه هتل ها روز به روز در حال توسعه و همگون شدن با نیازهای انسانی هستند و راهی جز تخصصی تر شدن در ارائه امکانات ندارند. بخشی از این تخصص گرایی به این معناست که بتواند در ارائه امکانات به تمامی مخاطبان خود متفاوت عمل کنند.
سفرهای خانوادگی معمولا با تعطیلی مدارس همراه است؛ سفرهایی که گاه کودکان در شکل گیری آن نقش مهمی دارند. به طور معمول میزان رضایت یک کودک از یک سفر گروهی می تواند سرنوشت سفر را برای مابقی اعضا گروه خوب یا بد تعریف کند. این موضوع در شرایط فرزندسالاری امروز، برای همه مشهود است.
سفر نوعی مکاشفه است برای همه افراد حتی اگر به مقصدی چندین بار سفر کنیم. در سفر تغییر اتفاق می افتد و تغییر می تواند فرصت های خوبی را برای کشف تجربیات جدید و یا شکل گیری احساسات جدید در اختیار گردشگر قرار دهد.
برای کودکان، این مکاشفه سطحی تر اما تاثیر گذارتر است چرا که بسیاری از موارد برای بار نخست تجربه می شود و تجربه هر اتفاقی برای بار نخست می تواند سرنوشت گرایش و تمایل به آن رخداد را گاه تا آخر عمر برای کودک رقم بزند.
کودکان در جمع خانواده مشتری های خاص هتل های امروزند؛ مجموعه ای از گردشگران که البته به اتفاق پدران و مادران خود وارد هتل می شوند اما نیازها و خواسته های متفاوت آن ها در سایه نیازها و خواسته های بزرگترها رنگ می بازد و به ناچار تسلیم خدماتی می شوند که دست اندرکاران هتل ها برای بزرگترها تعریف کرده اند.
کودکان با توجه به روحیه خاص خو مبنی بر کنجکاوی، شگفتی در درک تجربه های جدید و البته بی قراری و دلزدگی زود هنگام از هر چیز که به بزرگتر تعلق دارد و برای نیازهای آنها تدارک دیده است است، نیازمند خدمات ویژه ای هستند. وجود امکانات متناسب برای کودکان در مجموعه یک هتل می تواند فرصت بهتری را برای بزرگترها فراهم کند تا به راحتی به فعالیت های مرتبط با سفر خود بپردازند.
از طرفی وجود امکانات تخصصی کودکان می تواند بر میزان زمان اقامت در یک هتل نیز تاثیرگذار باشد و این زمان را برای بزرگترها افزایش دهد که فواید آن به طور مستقیم با مجموعه هتل مرتبط است.
امکاناتی که کودکان در هتل به آن ها نیاز دارند را می توان به گروه های مختلفی تقسیم کرد:
امکانات مرتبط با زمان استراحت مسافران در اتاق که می تواند شامل کتاب قصه، اسباب بازی های پیشنهادی، کتاب های آموزشی، ارائه سرویس های خاص در اتاق برای کودکان و ارائه وسایل و لوزام مصرفی مورد نیاز در اندازه های متناسب با سن کودکان باشد که یا به صورت امانت و یا به شکل تبلیغاتی و با هماهنگی موسسات تولیدی در اختیار کودک قرار می گیرد.
امکانات دیگری نیز در فضای خارج از اتاق، در لابی و رستوران و ... قابل تعریف است؛ وجود اتاق اسباب بازی و اتاق فیلم برای کودکان که کودک بتواند زمان خاصی را در آن به بازی و تفریح بپردازد و فرصت مناسبی را برای بزرگترها فراهم آورد که به امورات خود بپردازند و از امکانات هتل استفاده نمایند. در رستوران نیز وضع به همین منوال است.
ارائه سرویس های خدماتی خاص کودکان، وسایل و لوازم متناسب با سن کودک، استفاده از ظروف رنگی، دستمال های عروسکی، منوی پیشنهادی خاص کودکان، ارائه پیش غذای خاص برای کودکان در بدو ورود به رستوران هتل و ... او را سرگرم کرده، زمان انتظار را هر چه بیشتر برای او کوتاه می کند و در نهایت از بی قراری های احتمالی او می کاهد.
در کشورهایی که صنعت هتلداری پیشرفته ای دارند، ارائه خدمات به کودکان اگر چه سلیقه ایست اما در سطح کلان از اصول زیر ساختی و زیربنایی برای شناخت دنیای کودکان و ارائه سرویس بر اساس سلیقه آنان می باشد؛ خدمات کودکان در همه زمینه ها طراحی می گردد و فقط مختص خدمات ورزشی - تفریحی مانند زمین بازی یا استخر نیست. در کشورهای پیشرفته به این امر واقف می باشند که به هر حال جمعیت قابل توجهی از گردشگران کودکان هستند و نمی توان آنان را نادیده گرفت.
دیزنی لندها از پرطرفدارترین پارک های جهان هستند که کودکان و نوجوانان مهم ترین مشتریان آنها به شمار می آیند. سالانه جمعیت زیادی به کشورهایی که این دیزلی لندها در آنها احداث شده است سفر می کنند، کشورهایی چون آمریکا، فرانسه، ژاپن و چین که اتفاقا جمعیت زیادی از گردشگران را در سال به خود اختصاص می دهند و قطعا آمار قابل توجه گردشگران دیزلی لند ها هم به آن اضافه می شود.
در ایران هم مجموعه های سرگرمی مثل شهربازی و پارک های تفریحی برای کودکان و نوجوانان طراحی شده است اما قدمت زیاد وسایل های بازی برخی از این مجموعه ها و همچنین خلاق نبودن و در نظر نگرفتن شرایط ایمنی کافی مختص کودکان در این مجموعه ها در برابر دیزلی لندها قابل مقایسه نیست.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تا به حال چندین طرح و برنامه در دستور و اجرا داشته تا نشان دهد کودک "گردشگر مهمی است" اما هیچ یک از این برنامه ها جز زنگ مدارس که در روز جهانگردی زده می شود، ماندگار و مستمر نبوده است.
با توجه به ضرورت امر که دست اندرکاران گردشگری و حتی سیاست گذاران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره ضرورت آموزش درباره گردشگری پایدار و درست سفر کردن در مدارس از دوره ی کودکی سخن گفته اند، هیچ طرح و برنامه ی جامع و مستمری در این باره وجود ندارد.
