معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درآمد هشت میلیارد دلاری ارزی و کسب جایگاه 39 صنعت گردشگری جهان را مهم ترین دستاوردهای دولت تدبیر و امید در این بخش عنوان کرد.
در یادداشت معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمده است: محورهای تبیین دستاوردهای گردشگری در دولت تدبیر و امید در گزارش هفته دولت؛
الف. تحلیل کلی شرایط گردشگری در آغاز دولت
- رویکرد سیاسی نسبت به گردشگری (نگاه سیاسی و امنیتی و تهدید محور به ورود گردشگران خارجی، علاوه بر پیامد عدم استقبال گردشگران به سفر به کشور، به لحاظ وضع مقررات و صدور مجوز ورود و ... موجب بازدارندگی در توسعه گردشگری بود).
- افت گردشگری ورودی و عدم تعادل مناسب در تعاملات کشور در عرصه بین المللی صنعت گردشگری (پیامد شرایط و سیاست های موجود، کاهش ورود گردشگران، تقویت احساس ناامنی برای گردشگران در ایران، کاهش سهم کشور از درآمد گردشگری جهان، قرار گرفتن در رتبه هفتاد و کاهش همکاری ها و ...).
- نابسامانی ساختاری و منابع انسانی / بی انگیزگی کارکنان (سیاست های بخش، تغییرات غیر کارشناسی تشکیلات موجب درهم ریختگی ساختار سازمانی و همچنین برنامه هایی مانند دورکاری و ... باعث کاهش انگیزه در نیروی انسانی گردیده بود).
- واگرایی بخش خصوصی و ...، (رویکرد کاملا دولتی در برنامه ریزی و تصمیم گیری، تضعیف موقعیت بازار گردشگری ایران در بعد بین المللی و منجر به واگرایی و کاهش تعاملات با بخش خصوصی، تشکل ها و نهادهای غیردولتی گردیده بود).
ب. دستاوردها در دولت تدبیر و امید
1. نگرش کلی
تقویت رویکرد فرهنگی و اقتصادی به گردشگری در دولت تدبیر و امید، با توجه به دیپلماسی تعامل گرا، و توسعه روابط بین المللی و اصلاح نگرش جهانی به سیاست های کشور؛ همچنین بهره گیری از سایر ظرفیت های اقتصادی و اجتماعی و کاهش وابستگی به محصول استراتژیک نفت، و وفاق جمعی به صنعت گردشگری به عنوان بهترین گزینه برای پر کردن این خلاء، نگرش فرهنگی و اجتماعی جایگزین رویکرد قبل شد و این صنعت به عنوان یکی از پایه های اصلی اقتصاد کشور و نیز بستر توسعه صلح و تعامل و همگرایی در عرصه بین المللی مد نظر قرار گرفت. بارزترین نکته در این خصوص تاکید رهبری انقلاب به برنامه ریزی و اتخاذ راهکارهایی برای پنج برابر شدن تعداد گردشگران ورودی به کشور طی برنامه ششم در قالب سیاست های ابلاغی برای تدوین برنامه است.
2. نگرش بین المللی
تعامل و توسعه/ دیپلماسی گردشگری/ کسب جایگاه شایسته در صنعت در جهان/ اصلاح دیدگاه جهانی/ شناساندن واقعیت ها و ظرفیت ها/ امنیت گردشگران خارجی/ حضور در مجامع بین المللی گردشگری (امضای تفاهم نامه، حضور دبیرکل در برنامه های ایران و همکاری گسترده و نزدیک با سازمان جهانی گردشگری؛ امضای 10 سند تفاهم نامه بین المللی با کشورهای هدف گردشگری ایران؛ آمد و شد متعدد و مستمر هیات های گردشگری وسیاسی کشورهای مختلف در جهت توسعه تبادلات و همکاری های در ا ین بخش، ارتقای رتبه ایران در صنعت گردشگری به 39 جهانی، رشد میانگین 10 درصدی گردشگران ورودی در دولت تدبیر و امید؛ تغییر رویکرد جهانی به صنعت گردشگری ایران و معرفی ایران به عنوان سومین مقصد گردشگری در سال 2016 از سوی سازمان جهانی و محافل و نشریات تاثیر گذار فعال در صنعت گردشگریو همچنین تصویب برگزاری 17مین کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری در ایران در سال 2017 (بهمن 1395)؛ استقبال فزاینده و تصاعدی شرکت کنندگان در نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع وابسته در تهران؛ نشست های B2B با کشورهای هدف گردشگری ایران؛ و ... در مجموع کشورهای فعال در صنعت گردشگری با رویکرد جدید، همکاری با ایران را به عنوان یک فرصت ارزشمند تلقی می کنند).
3. در عرصه اجرایی
- گردشگری ورودی، افزایش ورود گردشگران، نرخ رشد، درآمد ارزی، جایگاه جهانی در سال 94 تعداد گردشگران ورودی به حدود پنج میلیون و 200 هزار نفر رسید. رشد متناسب با میانگین نرم جهانی، درآمد ارزی از صنعت گردشگری به حدود 8 میلیارد دلار؛ و جایگاه ایران در صنعت گردشگری بین 150 کشور به رتبه 39 ارتقا یافت.
- تعاملات، تفاهم نامه با UNWOT و سازمان های جهانی
- نمایشگاه های بین المللی، اجلاس های بین المللی (سازمان ملل، جاده ابریشم، ACD)،
- جاده راه ابریشم/ دفاتر اطلاع رسانی
- گردشگری داخلی - فرهنگ سازی: همگانی کردن - همه زمانی کردن سفر/ توزیع درآمد صنعت توجه جدی به امر آموزش در دو بخش شاغلان و فعالان صنعت گردشگری و ارتقای مهارت ها به منظور ارایه خدمات بهینه به گردشگران؛ و نیز به عموم مردم در جهت توجه به اصول و مبانی سفر و رعایت مولفه های توسعه پایدار و حفظ محیط زیست و بهره وری و بهره برداری صحیح از ظرفیت های گردشگری؛ تلاش در شناسان ظرفیت های تمام نقاط کشور برگزاری رویدادهای گردشگری استان ها؛ توزیع سفر در سطح کشور؛ برنامه ریزی برای تعطیلات نوروزی و تابستانه و سایر ایام با هدف ایجاد توازن و همه زمانی کردن سفر و کمک به توسعه متوازن مناطق مختلف.
- تقویت هماهنگی و مدیریت یکپارچه گردشگری، دستگاه ها و ستاد هماهنگی خدمات سفر، اطلاع رسانی و سایت ها، تشکیل شوراهای راهبری گردشگری در بخش سیاست گذاری، برنامه ریزی؛ سلامت؛ آموزش و ... همچنین تعامل جدی با دستگاه های مرتبط در قالب امضای تفاهم نامه ها و توافقات کلی برای لحاظ نظرات و ایجاد وفاق و هماهنگی اهداف مشترک؛ تشکیل ستاد هماهنگی خدمات سفر با حضور و عضویت 18 دستگاه اجرایی مرتبط و ... باعث شده تا علاوه بر هماهنگی و روان شدن فرآیند پیشبرد سیاست ها، عزم ملی و توجه عمومی به مساله گردشگری به عنوان فرصتی اولی برای توسعه کشور و بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی مد نظر قرار گیرد.
- سرمایه گذاری و جلب دیدگاه ها و جذب منابع تسهیلاتی (در چارچوب هماهنگی و توافق با صندوق کارآفرینی امید و ... بستر اعطای تسهیلات به پروژه های گردشگری با نگاه صنعت و نیز در قالب بخش های برخوردار از تسهیلات ارزان و آسان و ...
- توسعه پایدار گردشگری، ظرفیت های روستایی و بوم گردی و طبیعی و ... . حوزه گردشگری روستایی و عشایری و ظرفیت های اجتماعی فراوان در بخش بوم گردی که ناشناخته مانده بود در این دولت مورد توجه قرار گرفت. بوم گردی ظرفیت مهم با راندمان بالای درآمد سازی و تولید ثروت است که علاوه بر بحث اشتغال و درآمد، مهم ترین نکته آن حفظ محیط زیست و هماهنگی کامل آن با توسعه پایدار است. 300طرح بوم گردی در حال اجراست که 84 طرح از 50 میلیارد ریال تسهیلات برخوردار شده اند. این بخش به دلیل نو و بکر بودن و جذابیت خاص آن، استقبال مناسبی را از سوی گردشگران خارجی و داخلی داشته است. بعلاوه تاثیر مناسبی برای به کارگیری تحصیل کردگان مرتبط در منطقه سکونتی خود و جلوگیری از مهاجرت بی برنامه به شهرها و کمک به مهاجرت معکوس داشته است.
- توسعه تعاملات با بخش های غیردولتی و رویکرد همکاری و همدلی (تشکل های صنعت گردشگری، سازمان های مردم نهاد، محققان و پژوهشگران، اهل فن، دانشگاهیان، شاغلان غیردولتی صنعت گردشگری و پیشکسوتان، رسانه ها و ... در چارچوب شوراها، کمیته ها و نشست ها و ... در تمام مراحل تصمیم سازی و سیاستگذاری، تعیین خط مشی و اولویت های گردشگری و ... و ارایه به دولت حضور داشته اند و تعامل مثبت و بسیار گسترده ای در این دولت میان بخش دولتی و غیر دولتی جاری است).
زیر ساخت ها
- اصلاح ساختار اداری، آموزش و تربیت نیروی انسانی، ارتقای مهارت دست اندرکاران. ساختار تشکیلاتی متناسب با سیاست ها و هداف و ضرورت های صنعت بازنگری و ساماندهی شده است. در راستای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، افزایش مهارت نیروی انسانی و تقویت بخش خصوصی برای ارایه آموزش و تربیت نیروی قنی مورد نیاز عملیاتی گردید. 104 آموزشگاه بخش خصوصی مجاز به ارایه آموزش و تربیت نیرو شدند. سامانه جامع آموزش، برگزاری هماهنگ و فراگیر آزمون ها، بازنگری دستور العمل های آموزشی و ... همچنین ارتقاء دانش دست اندرکاران و... از جمله اموری است که در این راستا به طور هدفمند و جدی توجه شده است.
- اصلاح آیین نامه ها، قوانین ها و مبانی حقوقی/ ارتقاء استانداردها/ تغییر رویکرد مبتنی بر کیفیت (22 آیین نامه و دستور العمل در زمین های مختلف فعالیت تاسیسات و موسسات گردشگری، بازنگری و اصلاح و به روز گردید. حذف قوانین بازدارنده و دست و پاگیر، تسهیل فرآیند فعالیت و خدمات دهی و ... ارزیابی خدمات، استانداردسازی تاسیسات خدمات گردشگری، تربیت نیرو، ساختارسازی و نهادسازی و توانمندکردن شرکت هایی از بخش خصوصی در این مورد و... از جمله برنامه های اساسی بوده که با هدف توانمند کردن بخش خصوصی انجام شده است).
- واگذاری امور غیر حاکمیتی در بخش غیردولتی به مردم (با توجه به سیاست دولت یازدهم مبنی بر واگذاری امور به مردم، گام های جدی در راستای اصلاح مقررات و قوانین و زمینه سازی واگذاری امور از قبیل آموزش، استانداردسازی، نظارت بر روند خدمات دهی، تعیین نرخ ها، شکل گیری مجامع تخصصی و تشکل ها، مدیریت پروزه های گردشگری مانند پارک ها و تفرجگاه ها و آثار باستانی و تاریخی و ... در حال انجام است.
- تهیه اسناد فرا دستی، توسعه تشکل ها و سازمان های مردم نهاد (سند برنامه جامع گردشگری کشور، به روزرسانی سند ملی طبیعت گردی، گردشگری سلامت، سند توسعه گردشگری راه ابریشم و ... همچنین سند توسعه گردشگری استان ها و ... از جمله اسناد فرادستی در حال تهیه است.
توسعه و تقویت تشکل ها و سازمان های مردم نهاد در صنعت گردشگری و فراهم کردن امکان تبادل تجارب فنی و تخصصی و تعامل در راستای تقویت بنیان های سرمایه گذاری و حضور قدرتمند در صنعت گردشگری جهان از برنامه های پی گیری شده در این سال هاست.
