اهمیت آب های زیر زمینی در مناطق کارستیک فراوان است، چه وقتی که در غار آب، جاری باشد و چه زمانی که غارهایی با حوضچه ها و دریاچه های آب راکد یافت شود.
«بدن انسان مانند لباس و ابزارش مملو از باکتری ها و قارچ های مختلف است، برای همین در استخرهای تفریحی شهری شاهد موازین دقیق رفع آلودگی مداوم هستیم. حالا در نظر بگیرید یک گروه پانزده بیست نفره با لباس ها و ابزار غارنوردی وارد چنین استخری شوند که مردم بومی از آب آن استفاده میکنند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟»
به گزارش ایسنا، سومین همایش «حفاظت از غارها»، جمعه 31 اردیبهشت ماه در استان البرز برگزار می شود تا آخرین یافته ها دربارهی حفاظت از غارها و همچنین نحوه پیمایش صحیح آن ها با اهداف مختلف را ارائه دهد.
جواد نظامدوست عضو انجمن غار و غارشناسی ایران در بخشی از این همایش قرار است به موضوع «آشنایی با آب های زیر زمینی در کارست و اهمیت آن در غار» بپردازد. به اعتقاد او، اهمیت آب های زیر زمینی در مناطق کارستیک فراوان است، چه وقتی که در غار آب، جاری باشد و چه زمانی که غارهایی با حوضچه ها و دریاچه های آب راکد یافت شود.
نظامدوست میگوید: آب در مناطق کارستیک در مسیرهای غارمانند کوچک و بزرگ، راه خود را به بیرون می یابد که باید درنظر گرفت حالت لوله شکل این مسیرها و همچنین شیب زیاد تسریع دهنده جریان آبی، توانایی تصفیه آب از آلودگی های آن را ندارد.
او به مطالعاتی استناد می کند که براساس آن گفته شده است؛ هر حفره ای بزرگ تر از انگشت کوچک دست انسان، آلودگی آب را از خود عبور می دهد و سپس اظهار می کند: با توجه به این مطالعات، پس هر گونه فعالیت انسانی در غارها مستقیما موجب آلودگی آب مورد استفاده انسان های بومی خواهد شد و نباید آب شیرین مردم بومی را فدای یک برنامه غارنوردی غیر ضروری و تفریحی ورزشی کرد.
نظامدوست در ادامه به آلودگیvهای به جای مانده در غارها که برای سال های متمادی بر آب شیرین زیرزمینی تاثیر منفی مداوم خواهد داشت، اشاره می کند و در ادامه می گوید: اما درباره آبهای راکد در حوضچه ها و دریاچه های داخل غارها، باید گفت که به دلیل فرایند شکل گیری آنها، متاسفانه هر نوع آلودگی چه در داخل آب یا در قسمت های بالایی دریاچه به درون آن منتقل خواهد شد.
وی توضیح می دهد: تجمع آب داخل غارها، متوقف شدن این آب توسط لایه های سنگ بستر که در مقابل انحلال مقاومتر از سنگ منطقه کارستیک است، دریاچه های غاری را پدید می آورد. به همین خاطر بر خلاف غارهای دارای آب جاری، در این محیط ها آلودگی از غار خارج نمی شود و توسط آب های داخلی به سمت دریاچه ها منتقل خواهد شد. در واقع هر گونه آلودگی در غار و دریاچه، داخل این قسمت باقی خواهد ماند.
او سپس به علاقهمندی بازدیدکنندگان حرفهای یا غیرحرفهای برای حضور در محیطهای آبی غارها، اشاره میکند و میگوید: مساله چگونگی حضور و فعالیت انسان در این آبها امری بسیار حیاتی است، به طوری که در کشورهای دارای سابقهی مفید غارشناسی، این نوع غارها برای ورود انسان پس از مطالعات مورد نظر، مسدود میشود.
نظامدوست یکی از دلایل اعمال چنین محدودیت هایی را دشواری تصفیه آب های دورن غارها و محافظت از کارست ها می داند و اظهار می کند: صرف نظر از اینکه آب در دسترس انسان همواره با شیوه های گران تصفیه می شود، باید توجه کرد که در غار هیچ سیستم محافظتی وجود ندارد، با این حال افراد با همان وضع کثیف و گلی به آب می زنند. این بلایی است که بر سر بیشتر غارهای دارای آب جاری و راکد در ایران آمده است و سال ها است با افتخار ادامه دارد.
در همایش «حفاظت از غارها» علاوه بر بررسی وضعیت آب های زیرزمینی در غارها، قرار است کارگاه «چگونگی بازدید از غارها با کمترین آسیب»، به مناسبت روز پاسداشت محیط زیست برگزار شود که موضوعاتی چون غارنوردی مسئولانه، آشنایی با نقشه برداری غار، آشنایی با عکاسی غار و مدیریت اکتشافات غارها، با تاکید بر فاکتور "کمترین آسیب"، آموزش داده خواهد شد.
همچنین موضوعاتی چون «آشنایی با حساسیت ها و اهمیت های غارها»، «آشنایی با غار نهشته های رسوبی و میکرو ارگانیسم های غارزی»، «آشنایی با غارزیان و حساسیت حیات در غار»، «آشنایی با خفاش های غار زی»، «آشنایی با پدیده های باستانی و دیرینه در غارها»، «آشنایی با غارهای استثنایی» و «آشنایی با کاربردهای غارها برای انسان» بررسی می شود.
این همایش یک روزه به همت انجمن غار و غارشناسی ایران با همکاری و حمایت اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز، کارگروه غار شناسی کشور و به میزبانی دفتر نمایندگی انجمن غار و غارشناسی و غارنوردان استان، از ساعت 8 تا 18 روز جمعه ٣١ اردیبهشت در سالن اداره محیط زیست شهر کرج برگزار میشود.