چرا سفرهای خارجی ارزان تر از داخلی است؟

یکی از دلایل گرانی سفرهای داخلی نسبت به سفرهای خارجی، اعطای بسته های حمایتی و تخصیص انواع یارانه به ارکان سفر در کشورهای خارجی گردشگرپذیر است.

طی یکی دو هفته گذشته و پیش از استعفای رئیس پیشین صدا و سیما، مسعود سلطانی فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاونانش برای پاره ای از گفت و گوها با محمد سرافراز و معاونانش دیداری داشت و خلاصه آن نشست را همان روز در کانال اختصاصی خود منتشر کرد. مسلما اهمیت ذاتی چنین نشست هایی را نمی توان منکر شد، چرا که گردشگری و میراث فرهنگی نیازمند فرهنگ سازی، تبلیغات بیشتر و گسترش فضای جامعه برای توسعه گردشگری و نگهداری و شناخت میراث فرهنگی است و می توان این مهم را از وظایف شکلی و ماهوی رسانه ملی برشمرد. اما نکات قابل تاملی در این دیدار وجود داشت که سعی شده در این نوشتار به آن پرداخته شود.

صرف نظر از اینکه این نشست در روزگاری برگزار شد که شایعه برکناری رئیس سازمان صدا و سیما در اخبار و رسانه ها به طور جدی مطرح بود و نیز تجربه چند دهه گذشته نشان داده تغییر هر مدیر به جابه جایی معاونان و بالطبع تغییر سیاست ها و سلایق منجر می شود، با این همه توقع رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از رسانه ملی برای تبلیغ و ترویج جاذبه های ایران به جا بود؛ چه اینکه ایشان به صراحت از مشکلی با عنوان «تبلیغات برای جذب گردشگری خارجی به کشور» سخن گفتند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه رسانه ملی امروزه با حضور شبکه های اجتماعی و ماهواره ای، رسانه های اینترنتی و از همه مهم تر کم کاری و سیاست گذاری منفعل خود صدا و سیما در سنوات گذشته، دیگر پرمخاطب ترین رسانه فارسی زبان نیست، به نظر می رسد اشاره آقای سلطانی فر به انجام تبلیغات در شبکه های غیرفارسی زبان از جمله العالم، پرس تی وی و... بوده است؛ موضوعی که شاید به واسطه فضای رقابتی رسانه در دنیا کارآمدی آن اندکی محل بحث باشد.

در جریان این دیدار معاون خبر صدا و سیما با اشاره به گرانی برخی سفرهای داخلی نسبت به سفرهای خارجی، خواستار آن شده بود که نسبت به ارزان سازی سفر اقدام شود. مساله مطرح شده از سوی ایشان ابهامی است که برای همه مطرح است که در توضیح آن می توان گفت یکی از دلایل گرانی سفرهای داخلی نسبت به سفرهای خارجی، اعطای بسته های حمایتی و تخصیص انواع یارانه به ارکان سفر در کشورهای خارجی گردشگرپذیر است.

برای مثال کشور همسایه و مسلمان ترکیه که معمولا یکی از مقیاس های مسوولان برای تشریح رشد و توسعه گردشگری کشور در سنوات گذشته بوده، با مشورت بخش خصوصی به اعطای زمین های دولتی مناسب برای ایجاد مراکز اقامتی و گردشگری در دهه 80 میلادی و همچنین تخصیص وام های معادل 70 درصدحجم سرمایه گذاری پروژه بدون بهره و با بازپرداخت 30 ساله و تنفس طولانی مدت اقدام کرد.

آنها البته به این کار بسنده نکردند و از سال 1381 روی اتاق های مراکز اقامتی به هتلداران یارانه نقدی پرداخت کردند تا نرخ تمام شده به منظور جذب مشتری بیشتر، پایین بماند که این حمایت اخیر تا چندی پیش، یعنی سال 2013 برقرار بود.در همین حال، در سال 2014 میلادی که دولت این کشور خطر کاهش گردشگری را پیش بینی می کرد، با اقدام هوشمندانه دستگاه توریسم و به پیشنهاد بخش خصوصی، مابه التفاوت هزینه سوخت را به خط هوایی ترکیش ایرلاین به صورت بلاعوض به تمام پروازهای مسافری تجاری که از فرودگاه های ترکیه به مقاصد کشورهای روسیه و ایران فعالیت داشتند، پرداخت کرد.

علاوه بر این در مورد کشورهایی مثل امارات متحده عربی می توان از شهر دبی نام برد که با سیاست گذاری های دولتمردان این شهر کوچک و بدون سابقه تفریحی، تاریخی و تجاری، امروز فصل اوج سفر و غیر اوج سفر مفهومی ندارد و حتی برای فصل تابستان با رطوبت میانگین 59.8 درصد و دمای 41 درجه سلسیوس به عنوان مثال پیست اسکی سرپوشیده و انواع تفریحات آبی ایجاد کرده اند.

درباره سفر ایرانی ها به ترکیه با عنایت به ارکان پنج گانه سفر و در نظر گرفتن قیمت های تمام شده و اینکه بنگاه های اقتصادی بر اساس هزینه و فایده فعالیت می کنندو از این رو با کاهش قیمت های تمام شده ارکان سفر، چند سالی است بسته سفر به ترکیه در نوروز بسیار ارزان شده است.

علاوه بر این باید بدانیم، یکی از فصول اوج سفرهای داخلی در کشور ما، به واسطه تعطیلی مدارس و دانشگاه ها و همچنین تعطیلات تابستانی شرکت ها و کارخانه ها، تابستان است. یکی از مقاصد اصلی ایرانی ها در این زمان، شهرهای ترکیه است. همین ایام اوج سفر نیز با دو بخش موج اول و موج دوم سفر شناخته می شود. موج اول در استان های آنتالیا، ازمیر و موغلای ترکیه به فصل عرب ها و موج دوم به فصل روس ها و بریتانیایی ها مشهور است و به لحاظ اشتراک نسبی آب و هوایی ایران و ترکیه، این محدوده زمانی هر دو فصل اوج سفر تلقی می شوند.

اما در مورد سایر مقاصد سفر ایرانی ها نیز باید گفت مثلا در شهرهای گردشگرپذیر تایلند که فصل سفر از آبان ماه آغاز می شود و اردیبهشت ماه خاتمه می یابد، دو محدوده زمانی بسیار مهم برای شهروندان ایرانی وجود داشته که با این مقصد اشتراک دارند؛ تعطیلات هفته اول و دوم نوروز و تعطیلات زمستانی دانشگاه ها، کارخانه ها و اداره ها.