رئیس جامعه تورگردانان معتقد است برای رونق گردشگری راه ابریشم باید بر افزایش مدت زمان اقامت گردشگران در کشور تمرکز کرد.
به گفته ابراهیم پورفرج، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی این صنعت در کشور، موظف به ایجاد بسترهای مورد نیاز برای تقویت زیرساخت ها در شهرهایی است که این جاده از آن ها می گذرد. احیای جاده ابریشم با هدف گسترش ارتباطات فرهنگی و به تبع آن ایجاد بسترهای لازم برای تقویت صلح و دوستی میان ملل منطقه، توسعه گردشگری و تقویت جوامع محلی، ایجاد اشتغال و درآمدزایی پایدار، چند سالی است که مورد توجه کشورهای واقع در مسیر راه ابریشم قرار گرفته است.
برنامه «راه ابریشم» همچنین در دستور کار سازمان جهانی گردشگری قرار گرفته و هر سال نشستی با هدف بررسی موضوعات پیرامون این راه، برگزار می شود؛ نشستی که ششمین دور آن در ایران و در شهر ارومیه برگزار شد تا علاوه بر نشان دادن عزم ایران برای احیای این راه، محملی برای تبادل نظر کشورهای عضو و تعیین راهبردهای آتی برای تحقق اهداف مورد اجماع کشورها در بازتعریف این کریدور مهم و جهانی باشد.
رئیس جامعه تورگردانان در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه چندسالی است که راه ابریشم مورد توجه قرار گرفته، می گوید: «ما نیز در مسیر بهره برداری از این پتانسیل عظیم گردشگری، تورهایی را با هدف معرفی این مسیر و جذابیت های آن تعریف کرده ایم.» پورفرج به برگزاری مسابقات دوچرخه سواری و موتورسواری در امتداد این مسیر اشاره و اظهار می کند: «نقش ایران در رونق این مسیر گردشگری غیرقابل انکار است؛ چرا که ایران در میانه این مسیر قرار گرفته و احیای این مسیر بدون شرکت و حضور ایران در طرح های مربوط به بازتعریف این جاده امکان پذیر نیست.» وی ادامه می دهد: «برگزاری نشست های مربوط به جاده ابریشم، همکاری های میان کشورهای واقع شده در این مسیر را امکان پذیر ساخته و منجر به ارائه تعریفی جدید از کاربرد و کارکرد این جاده و احیای کاروانسراها و دیگر امکانات موجود در این مسیر خواهد شد.»
پورفرج با تاکید بر لزوم اهتمام متولیان گردشگری کشور بر توجه به پتانسیل های جاده ابریشم در جهت توسعه صنعت گردشگری و رونق کسب و کارهای مرتبط با آن، معتقد است که دستیابی به اهداف برنامه پنجم توسعه برای جذب حداکثر تعداد گردشگر و نیاز کشور برای تعریف فعالیت های پایدار اقتصادی که کشور را از رکود خارج کند و به توانمندی جوامع محلی و محروم منجر شود، می تواند از طریق بهره گیری از پتانسیل های این مسیر نیز صورت گیرد. او تاکید می کند: «کشورهایی در این حوزه موفق خواهند بود که با ایجاد انگیزه های لازم برای گردشگران مدت زمان اقامت را در سرزمین شان افزایش دهند.»
این فعال گردشگری خاطرنشان می کند: «در واقع گسترش و پیشرفت این مسیر گردشگری تنها در گرو فعالیت های یک کشور نیست و همه کشورها به واسطه منافع مشترکی که از رونق این مسیر می تواند عایدشان شود، در احیای آن نقش خواهند داشت. از این رو تفاوت در میزان بهر ه گیری از منافع این مسیر و استفاده از این ظرفیت بستگی به تلاش کشورها در طولانی تر کردن زمان اقامت گردشگرانی دارد که از این مسیر بازدید و طی آن از سرزمین آن ها نیز عبور خواهند کرد.»
الزامات توسعه مسیر گردشگری ابریشم
این فعال بخش خصوصی یادآور می شود: «در بسیاری از این شهرهای مسیر ابریشم، امکانات پذیرایی از گردشگران وجود دارد؛ اما آنچه در این میان مهم است، نحوه ارائه این خدمات است.» پورفرج در توضیح بیشتر می گوید: «وجود بازارهای قدیمی و سنتی و همچنین کاروانسراها، ازجمله زیرساخت ها و جاذبه هایی هستند که در صورت بازنگری در نحوه بهره برداری از آنها می توان گردشگران زیادی را برای بیشتر ماندن در کشور راغب کرد.» وی احیای کاروانسراها و دیگر اماکن قدیمی در این مسیر را از جمله اقدامات مهمی می داند که با واگذاری به بخش خصوصی می تواند سهم بسزایی در جذب گردشگران داشته باشد.
این تورگردان تاکید می کند: «بسیج همه استان هایی که در مسیر جاده ابریشم قرار می گیرند، گام ابتدایی سازمان گردشگری برای ورود به این بازار است.» به اعتقاد پورفرج، نهاد متولی گردشگری کشور تنها با برگزاری جلسات استانی و تشکیل ستادهای استانی با ریاست استانداران و فرمانداران و مشارکت همه ارگان های درگیر در امر گردشگری، خواهد توانست از این فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرد و صنعت گردشگری کشور را از رهگذر این امکان متحول کند.
اهتمام عملی دولت به احیا جاده ابریشم
جاده ابریشم زمینه ساز تحولاتی گسترده در مسیر عبوری خود بوده و حالا هم به نظر می رسد که همچنان تحولات دیگری را رقم می زند. این جاده با اتصال شرق به غرب، تعاملات فرهنگی و تجاری میان ملل را توسعه داده و تا یکی دو قرن اخیر، نقش مهمی در پیوند میان قومیت ها و زایایی و تحولات فرهنگی داشته است. گرچه این مسیر در ابتدا با هدف تسهیل مراودات تجاری و بازرگانی شکل گرفته بود؛ اما در نهایت مناسبات فرهنگی و انسانی را نیز به شدت متاثر ساخت؛ تا آنجا که در بررسی تاریخ این منطقه، نادیده انگاشتن نقش این جاده اشتباهی فاحش است. امروز این جاده، با وجود آنکه دیگر در مسیر ارتباطی میان کشورها شکل و مفهوم گذشته خود را ندارد، اما از منظری دیگر مورد توجه کشورهای منطقه قرار گرفته است. گردشگری یکی از عمده کاربردهایی است که امروزه این راه را در اختیار کشورها قرار می دهد.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در پیامی به ششمین نشست اعضای برنامه راه ابریشم سازمان جهانی گردشگری یادآور شد که کشورهای مسیر کمربند جاده ابریشم، ظرفیت بالقوه عظیمی دارند که در صورت همگرایی و همکاری دولت ها و ایجاد سازه های ژئوپلیتیکی منطقه ای با یکدیگر، مبادلات اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی جهان امروز را تغییر خواهند داد. به اعتقاد مسعود سلطانی فر برای بسیاری از کشورهای راه ابریشم، راه جهانی شدن با راه ابریشم پیوند خورده است؛ به طوری که سیاست و برنامه های دولت ها به سرمایه گذاری و باز آفرینی این راه معطوف شده است. وی در ادامه تصریح کرد که با این رویکرد ما با نگاهی کاملا مثبت، در پی تعامل گسترده با کشورهای ذی نفع برای احیای جایگاه اقتصادی و فرهنگی جاده ابریشم و به طور خاص مصمم به بازآفرینی تمام ظرفیت هایی هستیم که به نوعی می تواند موجب رشد و توسعه گردشگری در ایران و منطقه شود.
حالا قرار است در پایان نشست مذکور جدیدترین نسخه راه ابریشم تدوین و در دستورکار کشورهای عضو قرار بگیرد. چنانچه در پنجمین دور این نشست، که سال گذشته در شیان چین برگزار شد، بر سه محور تبلیغات و بازاریابی جاده ابریشم برای جذب توریست، احیای کاروانسراها و ابنیه قدیمی برای جذب گردشگر در حاشیه جاده ابریشم و تسهیل در خطوط جاده ای، ریلی و هوایی تاکید شد.
فعالیت های مرتبط با احیای مسیر ابریشم و رونق گردشگری که نتایجی فراتر از رونق اقتصادی برای کشورها و منطقه به همراه خواهد داشت، از دو جنبه قابل تامل است. نخست رایزنی و همکاری کشورهایی که در این مسیر قرار گرفته اند برای تعریف یک برند برای این جاده و دوم، فعالیت ها و برنامه های هر کشور باهدف افزایش مدت زمان اقامت گردشگران این مسیر در آن سرزمین و ایجاد احساس خوب در آنها برای تکرار سفر خود به آن کشور و بازدید از دیگر جاذبه های گردشگری آن منطقه؛ نکته ای که در این برهه باید مورد توجه مسوولان گردشگری کشور قرار گیرد و فعالیت آن ها را بیش از پیش به مراحل اجرایی نزدیک کند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
