2016 سال ایران است؛ برداشته شدن تحریم ها، ایران را به مقصدی وسوسه انگیز برای کشف گنجینه های تاریخی و اجتماع پیچیده آن مبدل ساخته است.
در هر توری و برای هر گردشگری که برای اولین بار از ایران دیدن می کند، بایدهایی برای بازدید وجود دارد: بقایای باستانی و کهن پرسپولیس، باغ های شیراز، کاخ ها و مساجد اصفهان، جواهرات سلطنتی در تهران و ... . در ایران، اما تقریبا در هر بستری، هنر در نگاهی ساده پنهان است: در فرش، خوشنویسی، سفال گری، نگارگری و خصوصا در کاشی کاری که به شکل گیج کننده و وهم آورری جادویی است.
به عبارتی ساده، ایران زیباترین کاشی کاری ها را در جهان دارد. در طول قرن ها، آجرها و کاشی های لعاب دار برای تزیین کاخ ها، مساجد، بناهای یادبود، آرامگاه ها، ساختمان های اداری، مدارس و مغازه ها به کار گرفته شده است.
"برای من و خانواده ام، هیچ شکلی از هنر مهمتر از این نبوده است". این سخنانی است که حسین مصدق زاده، ششمین نسل از خانواده ای کاشیکار در مغازه ای واقع در میدان نقش جهان، به هنگام بازدیدم از اصفهان با گروهی از گردشگران آمریکایی گفت. "منظورم این است که یک مسجد بدون کاشی هایش نمی تواند یک مسجد باشد."
اصفهان کاشی کاری هایش را به گونه ای وسوه انگیز و انبوه به رخ می کشد؛ اگر شما طولانی مدت به آن خیره شوید، احساس نعشگی می کنید. چرخش خوشنویسی و اشکال هندسی دقیق اغلب به طور غیر منتظره ای بانقوش گلدار شفاف و روشن جفت و ترکیب می شوند.
قوس ها در هشتی مسجد شیخ لطف الله با کاشی های ضخیم و طنابی شکل فیروزه ای روشن و با بخش های سفید خوشنویسی آیات قرآن در تیره ترین قسمت های آبی رنگ قاب گرفته شده است. کاشی های بدون لعاب و لعاب دار سقف گنبد اصلی در طول روز تغییر رنگ می دهد. اگر خوش شانس باشید، اشعه نور خورشید را که از مرکز گنبد رسوخ می کند و خود را به شکل دم طاووس هویدا می سازد، خواهید دید. یک دوست ایرانی که البته فردی مذهبی نیست، یکبار به من گفت :"اولین و تنها باری که این مکان را دیدم، حسی معنوی مرا فرا گرفت."
هنگامی که در یک صبح زمستانی و بارانی وارد مدرسه الهیات خان شیراز متعلق به قرن هفدهم شدم، آن را سرد و مرطوب یافتم. یک لامپ از سیم آن آویزان بود. دیوارهای سیمانی زوال یافته بودند. پیرمردی ساکت در حال خوردن نان بر روی یک صندلی رنگ و رو رفته نگهبانی می داد. سپس به بالا نگاه کردیم و دیدیم که نقوش سقف را زینت افزون بخشیده بودند. اشکال هندسی و حاشیه ها و عبارات قرآنی که به داخل کاشی ها رخنه می کردند، به نظر می رسید در حال رقص و حرکت اند.
در نزدیکی مسجد نصیرالملک – که با نام مسجد صورتی نیز شناخته می شود – کاشی هایی با گل های سرخ انبوه به رنگ صورتی و قرمز دیدیم. وقتی دقیق تر نگاه کردیم، کاشی هایی را پیدا کردیم که تداعی گر تزئینات کلیساهای اروپای شرقی بودند. انعکاسی از تاثیر معماری غربی بر هنرمندان ایرانی و نشانه ای از احترام برای مسیحیت.
احترام برای میراث تاریخ و فرهنگ پارسی در ایران، جهانی است. هر چه بیشتر نگاه می کنید، اسرار بیشتری کشف می کنید. یک الگوی هندسی پیچ و خم دار ممکن است به "سواستیکا" یا "چرخش خورشید" - نماد چرخش فصول - تبدیل شود. در برخی از مواقع نام امام علی (ع)، داماد پیامبر اسلام (ص) و نخستین امام شیعیان، به خط کوفی هندسی به شکل چرخیده و رمزگذاری شده، نوشته شده است.
در کلیسای مسیحیان ارمنی اصفهان، انتظار دیدن کاشی کاری را نداشتم اما حتی منار مخروطی زیر صلیب نیز از کاشی کاری های هندسی فیروزه ای و آبی کبالت پوشیده شده بود. در داخل بنا، راهنمای ما، محمد رضا شایسته به تعداد قابل توجهی کاشی با نقش پرنده ای اسرار امیز اشاره کرد. نقش این کاشی ها صلیبی در بین یک دارکوب و یک مرغ مگس خوار بود.
او گفت: "فکر می کردم که این نقش ساخته ی تخیل است. اما بعد از انکه این پرنده را در باغ پدرم با چشمان خود مشاهده کردم، شکه شدم."
یکی از روزها در اصفهان، من و دخترم دزدکی از گروه جدا شدیم و از یک مغازه آنتیک فروشی با قوری کهنه ای از جنس نقره در ویترین سر در آوردیم که بسیار گران قیمت بود.
سپس چیز دیگری توجه من را به خود جلب کرد. کاشی های نقاشی شده با دست. بر یکی از انها 10 فرمان به خط عبری و بر دیگری شمعدان نقش بسته بود. کاشی های او شاهدان تاریخ 2700 ساله حضور یهودی ها در ایران بودند.
هنگامی که مغازه اش را ترک می کردیم به ما گفت"برگردید"
نوشته شده توسط Elaine Sciolino
