بوم گردی در خانه ها روستاییان این روزها در حالی در مناطق مختلف کرمان رواج پیدا کرده که این نوع اسکان زمینه آشنایی گردشگران با بوم زیست ها و خرده فرهنگ های استان کرمان را فراهم می کند.
استان کرمان گسترده ترین استان کشور با دومین جمعیت بزرگ روستایی در کشور است این در حالی است که این گستردگی بالای جمعیتی خرده فرهنگ های متعددی را در پهنه گسترده این استان ایجاد کرده است.
هرچند شهر کرمان رکورددار ثبت ملی آثار تاریخی در کشور است و بیش ترین آثار تاریخی شهرستان کرمان نیز در شهر کرمان متمرکز شده است اما بسیاری از بناهای تاریخی و طبیعی ناب استان نیز در مناطق مختلف پراکنده است به همین دلیل امکان ایجاد زیرساخت های گردشگری در بسیاری از این مکان ها که گاه صدها کیلومتر با هم فاصله دارند به صورت مجزا وجود ندارد و یا مقرون به صرفه نیست.
از سوی دیگر عدم اجرای طرح های احداث هتل و اقامتگاه های گردشگری در برخی از اماکن گردشگری استان کرمان برای مسئولان چاره ای نگذاشته است جز اینکه حداقل در کوتاه مدت به سمت بوم گردی و استفاده از ظرفیت های محلی هر منطقه بروند.
راهی برای جبران کمبود اقامتگاه در کرمان
در حال حاضر مسئولان کرمان با انتخاب شعار "کرمان مهمانخانه بزرگ" سعی دارند فرهنگ گردشگری پذیری و استفاده از ظرفیت های محلی را برای جبران کمبودهای زیرساختی در صنعت گردشگری، حداقل در زمان پیک مسافرت به استان کرمان را در دستور کار قرار داده اند.
در این روش اقامت، روستاییان و ساکنان شهرهای کوچک بخشی از خانه های خود را برای پذیرایی از مسافران در نظر می گیرند و نکته قابل توجه اینکه این نوع اسکان به شدت موردتوجه گردشگران خارجی نیز قرارگرفته است.
قطب های بوم گردی در کرمان
بیش ترین نمود این گونه گردشگری را در این روزها می توان در دو قطب اصلی گردشگری کرمان دید که در فاصله دوری از شهر قرار گرفته اند، نخست در منطقه شهداد که کویرنوردی و رصد آسمان شب و کلوت های شهداد گرم ترین نقطه زمین نیز محسوب می شود و پرونده ثبت جهانی این منطقه نیز در دست بررسی است. بیش ترین میزان سفر گردشگران خارجی به خصوص اروپایی ها نیز در همین منطقه است. در مرتبه بعد روستای صخره ای میمند است که با سابقه چندین هزار ساله اش یکی از نخستین سکونتگاه های بشری در ایران محسوب می شود. در این روستا نیز مردم هنوز سبک زندگی قدیمی و حتی زبان پهلوی که یکی از قدیمی ترین ریشه های زبان فارسی است را تکلم می کنند.
بسیاری از گردشگران ترجیح می دهند از نزدیک با فرهنگ رسوم و آداب، طرز لباس پوشیدن و غذاهای محلی مردمان روستا آشنا شوند و از سوی دیگر مردم محلی نیز از صنعت گردشگری منتفع می شوند.
زهرا، زن مسنی است که در یکی از خانه های صخره ای روستای میمند در دل کوه زندگی می کند. اگر سری به خانه این زن روستایی بزنید تمام اتاق های خانه اش در دل کوه کنده شده و خانه اش همانند صدها خانه سنگی است که در میمند وجود دارد زیبا و مملو از اصالت است. زهرا نیز که همسرش فوت کرده و بچه هایش به شهر مهاجرت کرده است مانند ده ها زن دیگر روستایی خانه اش را به مهمانسرای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده و در زمان مصاحبه هم چندین گردشگر آلمانی در خانه اش سکونت کرده اند.
کنجکاوی و لذت از زندگی روستایی را به سادگی می توان در چشمان گردشگران دید و نحوه زندگی و حرکات زن روستایی را تحت نظر دارند و از راهنمایشان در خصوص زندگی و سنت های مردم محلی می پرسند و زهرا نیز با آن ها هم سخن شده است. وی در ظرفی که در زبان محلی به آن تغار می گویند تکه های بزرگ کشک را می سابد و در حال طبخ بزقرمه که یکی از غذاهای محلی کرمان است.
وی می گوید: هر ماه چندین گروه گردشگر ایرانی و یا خارجی در خانه ام برای چند شب سکونت می کنند و از نحوه زندگی ما که کاملا روستایی و بر مبنای رسوم و سنت های گذشته است لذت می برند اما متأسفانه بسیاری از فرزندان ما به شهرها مهاجرت کرده اند و کمتر به سکونت در میمند تن می دهند.
این زن میمندی می گوید: از زمانی که میمند ثبت جهانی شده عده ای از جوانان بومی به روستا بازگشته اند و کسب کار خود را در قالب راهنمایی گردشگران و یا ایجاد سکونتگاه های محلی در خانه ها راه انداخته اند و این روند دارد رونق می گیرد و خدا رو شکر درآمد مطلوبی هم دارد.
مهیا سلطانی راد که راهنمای تور گردشگران است می گوید: تاریخ این روستا از هشت تا دوازده هزار سال تخمین زده می شود و در واقع خانه ها و ساختار این روستا نیز همین میزان قدمت دارد و سکونت در این روستا همچنان ادامه دارد و بسیاری از سنت های خود را حفظ کرده است. تمام ساختار این روستا از جمله کوچه ها تمام خانه ها و مسجد و حمام نیز ساختار سنگی و صخره ای دارند.
وی افزود: روستای میمند دارای 406 کیچه «خانه صخره ای» و 2560 اتاق است و این نشان از ابعاد گسترده روستا دارد و به گونه ای سازه ها ساخته شده اند که در تابستان خنک و در زمستان گرم هستند و روی هم رفته مهم ترین جاذبه ای که برای گردشگران اروپایی فراهم کرده است مشاهده فرهنگ غنی مردم این منطقه است.
گردشگران اروپایی شیفته زندگی روستاییان میمند هستند
وی گفت: گردشگران به شدت از آشنایی با نحوه زندگی مردم این منطقه لذت می برند و بسیاری از تورهای گردشگری خارجی برای حضور در این منطقه استقبال می کنند.
در شهداد هم مدت هاست مسئولان استان از راه اندازی کمپ کویری این منطقه کوتاهی کرده اند، مسئله ای که با نزدیک شدن به ایام نوروز برای مردم و گردشگران سؤال برانگیز شده است و در نهایت مسئولان هیچ چاره ای جز توسعه بوم گردی ندیده اند.
نکته قابل توجه اینکه به گفته معاون گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان، بیش ترین میزان استقبال از کویر کرمان به خصوص در منطقه شهداد از سوی اروپایی ها انجام می شود. محمد جهانشاهی می گوید: کمپ کویری به زودی به بخش خصوصی واگذار می شود اما متأسفانه در شرایط فعلی نمی توانیم از این امکان برای اسکان گردشگران استفاده کرد. سعی کردیم در شهداد و میمند از این قابلیت استفاده کنیم و در حال فرهنگ سازی برای توسعه این نوع اقامت در استان هستیم.
جهانشاهی افزود: ما هم اکنون ظرفیت بسیار بالایی در خصوص اقامت بوم گردی در شهداد داریم و از این بابت هیچ مشکلی وجود ندارد. 53 اقامتگاه بوم گردی در کرمان آماده است و 50 مورد هم در حال آماده سازی است که تا ایام نوروز آماده می شوند.
5 هزار نفر ظرفیت بوم گردی در کرمان
جهانشاهی تصریح کرد: ظرفیت ما در این بخش بسیار مطلوب است و پنج هزار نفر را می توانیم در این بخش اسکان دهیم. در سال جاری میزان ورود گردشگران خارجی به خصوص از اروپا در استان کرمان افزایش یافته است و شاهد حضور قطار گردشگری اروپا در کرمان بودیم.
وی از افزایش 20 درصدی حضور گردشگران خارجی در کرمان خبر داد و ابراز امیدواری کرد که در زمینهٔ جذب گردشگران داخلی نیز شاهد رشد باشیم. ما تمام نیازهای گردشگران را در کرمان پیش بینی کرده ایم و امیدواریم در سال جاری شاهد افزایش تعداد گردشگران در استان کرمان باشیم.
وی گفت: تنها در بخش تهیه اقلام گردشگری ما افزایش صددرصدی را شاهد هستیم و به همین نسبت سعی کردیم در زمینهٔ تأمین اقامتگاه ها نیز با استفاده از ظرفیت های موجود به خصوص در بخش مدارس، هتل ها و اقامتگاه ها نیازهای موجود را در ایام نوروز جوابگو باشیم.
وی بیان کرد: بوم گردی یکی از اهداف اصلی ما در خانه های تاریخی و روستاها است و سعی داریم که کرمان را به بزرگ ترین میهمان خانه ایران تبدیل کنیم و گردشگران را بافرهنگ محلی مردم در استان کرمان آشنا کنیم.
به نظر می رسد در سال جاری کرمان با توجه به توسعه زیرساخت های گردشگری در استان شاهد حضور گسترده مسافران باشد و این یکی از ناب ترین فرصت ها برای معرفی توانمندی های یکی از قدیمی ترین استان های کشور در زمینه فرهنگی و گردشگری است که باید به بهترین وجه مورد استفاده قرار گیرد.
