اقدامات انجام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای آماده سازی زیرساخت های مشهد به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی در سال 2017 تشریح شد.
به گزارش میراث آریا؛ حسین زارع صفت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی در نشست معاونان ستادی و مدیران کل استان های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که صبح روز چهارشنبه در تالار اجتماعات مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار شد اعلام کرد: انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017، یکی از مصوبات اجلاس سال 2010 آیسسکو در باکو بود.
وی افزود: در آن اجلاس اعضا برای تعیین پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال های 2015 تا 2024 تصمیم گیری کردند و به این ترتیب مقرر شد در سال 2017، مشهد عنوان دار پایتخت فرهنگی جهان اسلام در میان کشورهای آسیایی غیر عرب زبان شود، البته مشهد علاوه بر پایتختی فرهنگی جهان اسلام در این سال میزبان اجلاس جهانی آیسسکو نیز خواهد بود که این امر نیز فرصت مناسبی را برای مطرح شدن بیش از پیش مشهد در سطح جهان اسلام و ارائه فعالیت های فرهنگی فراهم می آورد.
زارع صفت افزود: بالاترین مرجع سیاست گذاری برای برگزاری بهتر این رویداد شورای عالی سیاستگذاری کشور است که به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شده است. به گفته وی شورای مذکور سیاست گذاری کلان و هماهنگی در مدیریت یکپارچه کلیه فعالیت های مرتبط، نظارت و هماهنگی در راستای ارتقای سطح کیفی و کمی فعالیت های مرتبط با پایتخت جهانی فرهنگ اسلامی را بر عهده دارد.
وی افزود: هدف اصلی از این تشکیل این شورا بازآرایی سیمای ذهنی و معرفی مشهد به جهانیان است. برجسته سازی ظرفیت های شهری، هویت پردازی و نشانه سازی، بازنمایی شهری و پایدارسازی مفهومی مهم ترین راهبردهای به کار گرفته شده در این پروژه به شمار می رود.
به گفته زارع صفت برخی از مهم ترین پروژه های طراحی شده برای میزبانی مشهد مقدس در سال 2017 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام عبارتند از:
- برگزاری کنگره بین المللی حکیم ابوالقاسم فردوسی و جایزه جهانی حکیم توس
- احیا و بازسازی فضای تاریخی مدفن منتسب به امام محمد غزالی و ساخت یادمان
- پیگیری و اجرایی نمودن مراحل ثبت جهانی توس
- تکمیل سایر فازهای موزه بزرگ خراسان و ایجاد تالار مفاخر و مشاهیر استان
- برگزاری همایش بین المللی راهنمایان گردشگری و روسای انجمن های دفاتر خدمات مسافرتی کشورهای جهان اسلام
- بازیابی گذر تاریخی حاج حسن خان منتهی به حرم (نماسازی و آجرفرش به سبک قدیم به طول 200 متر)
- راه اندازی موزه هنرهای سنتی و صنایع دستی کشورهای جهان اسلام (ملل اسلامی) در خانه ملک
به گفته گروه پژوهشی میراث فرهنگی مشهد 2017 برای بازپیرایی کالبد شهری پیشنهاداتی به این شرح ارایه داه است:
- بازیابی پیوندهای تاریخی، فرهنگی،کالبدی نیشابور-مرو-هرات.
- بازیابی گذر تاریخی باغ حسن خان
- احیا بخشی از محله کشمیری (خانه داروغه) ایجاد مجموعه خدماتی گردشگری
- بازسازی تاریخی بازار فرش و بازار سرشور
- ساماندهی منظر گذرهای تاریخی منتهی به حرم مطهر
- طراحی شهری خیابان ارگ مشهد با هدف پیاده مداری و احیای هویت تاربخی
- مستندنگاری دانش بنیان خانه ها، مدارس و مساجد تاریخی مشهد
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی برنامه ریزی به منظور ایجاد زیرساخت های شهر نمونه سوغات در مشهد مقدس صورت گرفته است.
همه ساله سه شهر که در آن ها در گذشته سعی و تلاش در جهت گسترش فرهنگ اسلامی انجام شده باشد، به صورت سمبولیک و برای یک سال پایتخت فرهنگی جهان اسلام عنوان می یابند. از سال 2005 و پس از مصوبه سازمان كنفرانس اسلامی، سازمان آیسسكو، پایتخت های فرهنگی جهان اسلام را تعیین می‌كند.
شهر مکه، به عنوان اولین پایتخت فرهنگی، جهان اسلام در سال 2005 انتخاب شد. از آن سال بعد یعنی از سال 2006 قرار شد که سه شهر از کشورهای آسیایی، آفریقایی و عربی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شوند. بنابراین آیسیسکو جدول کاملی از پایتخت های فرهنگی جهان اسلام از سال 2005 تا 2014 ارائه کرد تا کنون 31 شهر از جای جای جهان اسلام این عنوان را برای یک سال به خود اختصاص داده اند. از کشور ما تنها شهر اصفهان در سال 2006 این فرصت را به دست آورد تا به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی-ایرانی را به همه مسلمانان جهان ارائه کند. البته هرچند برنامه‌ها و فعالیت‌های متعددی به منظور بزرگداشت این مناسبت در اصفهان اجرا شد، اما برخی از کارشناسان ایرانی معتقدند از دوره میزبانی اصفهان به عنوان مرکز فرهنگی جهان اسلام استفاده خوبی نشد.
به گفته کارشناسان در یک سالی که اصفهان پایتخت فرهنگی بود، اگرچه 55 همایش ملی و بین المللی در این شهر برگزار شد، اما مسئولان این شهر نتوانستند از یک سال پایتختی جهان اسلام، موقعیت طلایی برای این شهر بسازند و این شهر را از لحاظ فرهنگی در سطح کشورهای اسلامی و جهان مطرح کنند و متاسفانه این کار فقط به برگزاری چند همایش محدود شد.
