مدیرکل ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی از معرفی پرونده نخستین اختراع ایرانیان در سدسازی برای ثبت جهانی خبر داد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، فرهاد نظری گفت: برای سال های آینده پرونده دو سد «کریت» در طبس و «کُبار» قم را که نخستین سدهایی هستند که در ایران ساخته شده اند ارسال خواهیم کرد. متأسفانه به دلیل غفلت، وزارت نیرو پشت سد کریت طبس یک سد سیمانی ساخته که خوشبختانه هنوز آن را آبگیری نکرده است و اگر زودتر برای ثبت آن اقدام می کردیم قطعا وزارت نیرو این کار را انجام نمی داد.
او که در برنامه کارگاه آموزشی «میراث در برنامه های یونسکو» که سه شنبه (27 بهمن ماه) در دفتر یونسکو در تهران برگزار شد درباره مفاهیم و نحوه ثبت آثار فرهنگی بیان کرد: میراث فرهنگی براساس توضیحات یونسکو به ملموس (مادی)، ناملموس (معنوی)، طبیعی و جهانی تقسیم می شود. از نظر من میراث ناملموس که با عنوان معنوی در ایران ترجمه شده نادرست است، اما متأسفانه با این عنوان جا افتاده و باید اصلاح شود.
مدیرکل ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی ادامه داد: میراث ملموس (مادی) شامل دو دسته منقول و غیرمنقول می شود که اخیرا فهرستی از اشیاء منقول با عنوان فهرست "جام" طراحی شده، اما درج اطلاعات در این فهرست به مثابه ثبت یک اثر نیست؛ زیرا ثبت اثر فرایندی دارد که باید صورت بگیرد.
او ضمن ارائه توضیحاتی درباره آثار غیرمنقول بیان کرد: مرحوم نگهبان در سال 1338 شمشیری را به نام ایران و در این فهرست به ثبت رساند، در حالی که این قانون مربوط به سال 1309 است و پیش از آن کسی اقدام به ثبت اثری از ایران نکرده بود. متأسفانه بعد از آن سال هم هیچ ثبت دیگری در این حوزه نداشتیم تا در سال 93 حدود 10 اثر که پرونده آن ها قبلا تشکیل شده بودند برای ثبت ارسال شد. در حال حاضر 94 اثر در فهرست آثار غیرمنقول ثبت شده است.
نظری همچنین در رابطه با شبکه "جام" بیان کرد: اطلاعات 400 هزار اثر در این شبکه ثبت شده و این کار در درون سازمان انجام شده و اشیاء ثبت شده در آن همگی دارای شناسنامه هستند.
مدیرکل ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی همچنین درباره میراث طبیعی توضیحاتی داد و گفت: متأسفانه در این حوزه اثری از ایران ثبت نشده است. در حالی که به گفته یکی از دوستان، ایران یک موزه با مساحت یک میلیون و 605 کیلومتر مربع است. در حوزه میراث طبیعی بیابان لوت چند ویژگی خاص و منحصر به فرد دارد. همچنین در قشم غار نمکی و جنگل حرا از جمله آثار طبیعی کشور ما هستند. جنگل های ارسباران که مساحت آن یک پنج هزارم وسعت کشور است، 25 درصد تنوع گیاهی خاک فرانسه را دارد. دماوند نیز از عارضه های آتشفشانی منحصر به فردی برخوردار است.
او ادامه داد: پرونده بیابان لوت را برای ثبت جهانی ارسال کرده ایم تا به عنوان نخستین میراث طبیعی ایران ثبت شود.
نظری درباره میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) توضیحاتی داد و گفت: در حال حاضر ما 31 هزار و 420 اثر در فهرست میراث غیرمنقول، 94 اثر در فهرست آثار منقول، 283 اثر طبیعی و هزار و 209 اثر در فهرست آثار ناملموس در کارنامه سازمان میراث فرهنگی داریم که 19 اثر در فهرست میراث جهانی از ایران ثبت شده است.
مدیرکل ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی بیان کرد: امسال نیز دو پرونده نوروز و دانش و مهارت فرهنگ پخت نان های نازک را برای ثبت به یونسکو ارسال کرده ایم. پرونده نوروز برای دومین بار است که برای ثبت جهانی ارسال می شود و پیش از این نوروز به ریاست ایران و همراه با هفت کشور جهان که مدعی ثبت نوروز بودند به یونسکو ارسال و ثبت جهانی شده است؛ اما برخی کشورهای دیگر نیز درخواست کردند که اسم آنها هم به فهرست ثبتی نوروز اضافه شوند. اگرچه ما با این اتفاق مخالف بودیم، اما اگر نمی پذیرفتیم آن کشورها تصمیم داشتند پرونده نوروز را به صورت جداگانه به یونسکو ارائه دهند. اگر پرونده نوروز با 12 کشور مورد قبول یونسکو قرار نگیرد هیچ اتفاقی نمی افتد، زیرا ما پیش از این به ریاست ایران پرونده نوروز را ثبت جهانی کرده ایم.
نظری گفت: در حال حاضر ایران 80 اثر برای ثبت جهانی در لیست انتظار دارد. ایران 200 اثر تاریخی واجد ارزش جهانی و دست کم 50 اثر در میراث طبیعی دارد اما ناگزیریم به دلیل سهمیه ای که یونسکو مقرر کرده است این آثار را اولویت بندی کنیم.
