15 دسامبر 2024 - 03:38

بوتان؛ روایت موفق تعامل محیط زیست، فرهنگ و گردشگری

18 ژانویه 2016 - 11:00 dsfr.ir/gg7w9

بوتان؛ روایت موفق تعامل محیط زیست، فرهنگ و گردشگری
bhutantour.bt
گردشگران در بوتان بر روی مسیرهای مشخصی در کوهستان گام برمی دارند

چشم انداز کنونی گردشگری بوتان پرورش یک گردشگری پویا به عنوان عاملی مثبت در حفاظت از محیط زیست و تقویت میراث فرهنگی است.

گردشگری در بوتان و باز شدن درهای این کشور به روی خارجی ها در سال 1974 زمانی که دولت این کشور در تلاش برای بالا بردن درامد و ترویج فرهنگ  وسنت منحصر به فرد بود، آغاز شد. در این سال حدود 287 گردشگر به بوتان سفر کردند و در ادامه با افزایش تعداد گردشگران رقم آنها  در سال 1992 به حدود 2850 و در سال 1999 به 7158 نفر رسید. یک دهه بعد و در سال 2009 23480 نفر از از بوتان دیدن کردند. همچنین رقم درآمدی گردشگران با یک جهش بزرگ از دو میلیون دلار به 42 میلیون دلار در سال 2009 ارتقا پیدا کرد.

با وجود باز بودن درهای بوتان به روی خارجی ها دولت این کشور به شدت نگران اثرات گردشگران بر محیط زیست و فرهنگ و چشم انداز منحصر به فردی است که این کشور  وجود دارد. بنابراین مقامات ترجیح دادند از همان آغاز فعالیت خود در این صنعت را به گردشگری باکیفیت متمرکز کنند. تا سال 1991 شرکت گردشگری بوتان (BTC) یک نهاد شبه مستقل بود که اجرای سیاست گردشگری دولت را به عهده داشت اما دولت از این سال تصمیم گرفت با تسهیل سرمایه گذاری بخش خصوصی آنها را نیز وارد این حوزه نماید، در نتیجه این تصمیم گیری امروز بیش از 75 شرکت گردشگری مجوز فعالیت در این کشور را دارند.

سازو کار ورود به بوتان برای گردشگران

برای سفر به بوتان گردشگران به صورت فردی یا گروهی آنها باید برنامه ریزی پیش از سفر، پیش پرداخت و تور بسته سفر یا طراحی تور را داشته باشند. اغلب خارجی ها ها به صورت مستقل نمی توانند به این کشور پادشاهی سفر کنند بلکه برنامه سفر آنها باید توسط یک توراپراتور رسمی داخلی و یا یک کارگزار خارجی صورت گرفته باشد.

مهم ترین جاذبه های گردشگری بوتان

یکی از مهمترین مراکز مهم گردشگری معبد پایتخت بوتان بوده که در غرب شهر پارو واقع شده است. آشیانه ببر به عنوان معبدی بیش از هزار ساله به دره پارو نیز مشرف است یکی از جذاب ترین جاذبه های گردشگری این کشور محسوب می شود. به گفته اهالی Buddhist Deity  به منظور گسترش آیین بودایی و مقابله با شیطان در این دره، 90 روز را در غاری که در این معبد وجود دارد به روزه گذارنده بود  از این روست که این معبد برای بوداییان از تقدس ویژه ای برخوردار است.  معبد در طول عمر هزار ساله خود دو بار دچار آتش سوزی شده که هر بار تعمیر و به شکل سابق خود بازگشته است.

 

سیاست گردشگری کنترل شده در بوتان

به حداکثر رساندن منافع اقتصادی در حالی که اثرات منفی گردشگری بر منابع طبیعی و فرهنگ را به حداقل برسانیم یکی از اهداف نهایی اغلب مقاصد گردشگری است. تاثیری که گردشگری انبوه بر روی بر محیط زیست و فرهنگ نپال همسایه بوتان داشت مثال خوبی از شکست در گردشگری بدون برنامه بود. با در نظر گرفتن این پیامدها بوتان از زمانی که درهای خود را با احتیاط گشود استراتژی ارزش بالا و کم حجم را برگزید تا اطمینان حاصل کند گردشگری در حالی که رشد اقتصادی را برای کاهش فقر دنبال می کند تهدیدی برای منابع طبیعی و فرهنگ این کشور نباشد.

چشم انداز کنونی گردشگری بوتان پرورش یک گردشگری پویا به عنوان عاملی مثبت در حفاظت از محیط زیست و تقویت میراث فرهنگی است. تعرفه 200 دلار به ازای هر گردشگری که شامل ویزا،اقامت، غذا، حمل و نقل و راهنمای تور می شود سازو کاری است که تعداد ورودی ها به این کشور را محدود و گردشگران کم درآمد و گردشگران کوله پشتی را برای آمدن به این کشور دلسرد می کند در عوض این گروه ها نپال را به عنوان کشوری با جاذبه های گردشگری مشابه بوتان و مخارج اندک برمی گزینند.

این سیاستگذاری گردشگری در بوتان، یک سطح از پایداری را برای این کشور کوچک به ارمغان آورده هر چند که این تعرفه برای گردشگران هندی که روابط و همکاری های طولانی با بوتان دارند صدق نمی کند و در نتیجه تعداد گردشگران هندی که به این کشور سفر می کنند گاه بیشتر از کل گردشگرانی است که از سایر مناطق برای مشاهده این کشور سفر کرده و تعرفه های بالا را می پردازند.

اثرهای مثبت گردشگری کنترل شده در بوتان

یافته های حاصل نشان می دهد که گردشگری کنترل شده توانسته است تاثیرات مثبتی را بر اقتصاد این کشور داشته باشد. درآمدی گردشگری یک منبع درآمدی مهم برای این کشور کوچک است  به گونه ای که 56 درصد مالیات آن در سال 2005 را تشکیل می داد. این صنعت همچنین خوداشتغالی و ایجاد منابع درآمدی مکمل را برای جامعه روستایی به همراه داشت که از طریق فروش محصولات محلی و صنایع دستی به گردشگران حاصل می شد. همچنین افزایش گردشگری در مناطق روستایی موجب شد آنها به عنوان راهنمایان محلی، خدمات باربری و اجراکنندگان آداب و رسوم محلی به کار گرفته شوند. در کنار همه اینها از 200 دلاری که گردشگر هر روزه می پردازد 65 دلار سهم دولت برای ارائه خدمات درمانی و آموزش رایگان به مردم است و بقیه آن به توراپراتورهای محلی که خدمات را به گردشگران ارائه می دهند، می رسد.

تاثیر مثبت گردشگری کنترل شده بر محیط زیست موضوع دیگری است که اغلب دست اندکاران این صنعت و هواداران محیط زیست به آن اذعان دارند. کشاورزان دره Phobjikha همواره در تقابل با ماهی خوار در معرض انقراضی بودند که هر ساله زمستان به این منطقه مهاجرت می کرد و به زمین آنها به عنوان تنها منبع درآمدی شان آسیب می رساند. اما جشنواره ای که با نامگذاری این پرنده به کمک یک انجمن محلی راه اندازی شد در نهایت تعادل و وفاقی را میان این پرنده و کشاورزان به وجود آورد. درآمد حاصله از ورود گردشگران در طول این جشنواره به همراه فروش محصولات و صنایع دستی توانست درآمد بیشتری را برای کشاورزان به ارمغان آورد؛ به این ترتیب این جشنواره در کاهش تعارض جامعه و حیات وحش با بهره گیری از ابزار گردشگری موثر واقع شد.

اثرهای منفی گردشگری کنترل شده بر بوتان

برخی محققان این بحث را مطرح می کنند که سیاست گردشگری کنترل شده اثرات منفی را بر این کشور داشته است. در امتداد مسیرهای کوهپیمایی گردشگران ، تخریب جنگل ها و قطع آرام درختان برای تامین هیزم اتفاق افتاده است. فرسایش خاک به واسطه بهره گیری از اسب و گاومیش برای کوهپیمایی گردشگران و همچنین زباله های غیرقابل تجدیدپذیر از دیگر اثرات منفی گردشگری بر بوتان هستند. همچنین نادیده گرفتن گردشگران هندی در سیاست کنترل گردشگران که باعث ورود آنها در تعداد بالا به بوتان شده تاثیراتی را بر محیط زیست و سنت های آنها وارد کرده است؛ به ویژه آنکه این گردشگران بدون توجه به قوانین و راهنمایان تور به بازدید این کشور می پردازند.

نتیجه گیری

مروری بر آنچه گفته شد نشان می دهد گرچه بسیاری از محققان معتقدند سیاست گردشگری کنترل شده در بوتان داستان موفقی از از افزایش درآمد و رشد اقتصادی در کنار جلوگیری از اثرات منفی گردشگری بر منابع طبیعی و فرهنگ این کشور است، نظرات مخالفی نیز وجود دارد. برخی محققان معتقدند این سیاست نتوانسته است حمایت از محیط زیست را در این کشور به ارمغان آورد و مثال آن تخریب جنگل ها، فرسایش خاک و مساله زباله در این کشور است.  نکته منفی دیگر این است که سیاست گردشگری کنترل شده تنها به غیرهندی ها محدود شده اما در مدیریت گروه بزرگتری از گردشگران که به صورت بالقوه توان تاثیرگذاری منفی بر منابع این غنی کشور را دارند، شکست خورده است.

با این حال از آنجا که مقالات علمی متعددی درباره این موضوع وجود ندارد این نیاز احساس می شود که درباره گردشگری کنترل شده در بوتان تحقیقات بیشتری صورت گرفته تا با بررسی های بیشتر بتوان از آن به عنوان یک الگو در سایر مناطق بهره گرفت.

1