بنا بر اعلام اتحادیه صنایع دستی از یک ماه گذشته این مرکز اجازه اعطای جواز کسب برای 13 رسته صنایع دستی را نداشته است که این مطلب تهدیدی برای عنوان شهر جهانی صنایع دستی است.
با توجه به قدمت دیرینه انواع صنایع دستی در اصفهان، مهرماه سال جاری اصفهان، از سوی شورای جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی صنایع دستی انتخاب شده است اما کارشناسان حوزه صنایع دستی این روزها از خارج شدن تعدادی از رشته های مهم صنایع دستی از نظارت اتحادیه مربوطه توسط سازمان سازمان صنعت، معدن و تجارت گلایه دارند.
فریدون الله یاری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار مهر، بیان داشت که رسته هایی که به سازمان صنعت، معدن و تجارت سپرده شده است جزو صنایع دستی شاخص اصفهان نیست.
وی با بیان اینکه این اقدام در تمامی استان های کشور در حال انجام است، گفت: معاونت صنایع دستی، میراث فرهنگی کشور با وزارت صنعت در تعامل هستند تا در این زمینه اقداماتی انجام شود. نمی توان گفت که این صنایع بلوکه شده اند اما روابط و نظارت آن ها قرار است ذیل رشته های دیگر و اتحادیه های خارج از صنایع دستی تعریف شود.
الله یاری ابراز داشت: ماهیت این رشته ها در سطح بازار تجاری است و رویکرد حمایت از هنرهای دستی و صنعتی شامل آن نمی شود و با توجه به این امر ممکن است کیفیت و استاندارد هنر مورد تهدید قرار گیرد. بر این اساس با توجه به اینکه این امر موجب تهدید اقتدار و جامعیت اتحادیه صنایع دستی نیز هست با سپردن این صنایع به دیگر اتحادیه ها قرار است کیفیت این صنایع نیز ذیل اتحادیه صنعت، معدن و تجارت تخصصی تر شود.
وی همچنین معتقد است که ماهیت رشته هایی که قرار است نظارت بر فعالیت و اعطای جواز کسب آن ها واگذار شود با ماهیت و عنوان صنایع دستی جور نیست.
این صحبت الله یاری در حالی است که با توجه به عدم اطلاع رسانی رسمی صنایعی که از نظارت اتحادیه صنایع دستی خارج شده است به نظر می رسد مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان اطلاع دقیقی از رسته های مورد نظر نداشته است.
وی با توجه به تاکید کارشناسان این حوزه در ارتباط با قرار داشتن رشته های مهم صنایع دستی ماند مینا، منبت کاری و دیگر رشته های مهم در میان این رسته ها تنها به ابراز این نکته بسنده کرد که تصور نمی کند این رشته ها جزو مواردی باشد که توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت بلوکه و از نظارت اتحادیه صنایع دستی خارج شده است.
اما عباس شیردل رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان، با اعلام اسامی رسته های مورد نظر بیان داشت که رشته هایی مانند میناکاری، قلم زنی، نقره کاری و نقره سازی نیز از جمله رسته هایی است که قرار است ارائه جواز کسب آن ها از نظارت اتحادیه صنایع دستی اصفهان خارج شود که بدین ترتیب حدود 500 کارگاه مربوط به این رشته ها از نظارت اتحادیه خارج و موجب افت پتانسیل اتحادیه صنایع دستی خواهد شد.
گرچه به واقع برخی رسته های موجود در این لیست را نمی توان در شمار صنایع دستی اصفهان به شمار آورد و به نظر می رسد می توان آن ها را جزو صنایعی زیر نظر اتحادیه اصناف و موارد منظور کرد اما به راستی صنایعی همانند میناکاری، قلم زنی، نقره سازی، معرق کاری، منبت کاری، خاتم کاری و غیره را نمی توان زیرمجموعه هیچ اتحادیه ای به جز صنایع دستی تصور کرد.
این نکته حائز اهمیت است که هر چه تعداد رسته های یک اتحادیه بیشتر باشد امتیازاتی برای آن در پی دارد و بر این اساس اما به نظر می رسد برای واگذار شدن این تعداد رسته به دیگر اتحادیه ها بی دقتی عجیبی انجام شده است.
وی در این ارتباط اظهار داشت: حدود 13 رسته از صنایع دستی اصفهان توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت و اتاق اصناف اصفهان بلوکه شده است و اتحادیه صنایع دستی اصفهان از یک ماه گذشته تاکنون نمی تواند درباره این صنایع جواز کسب صادر کند. اینکه اصفهان به عنوان شهر جهانی صنایع دستی و شهر خلاق انتخاب شده است به دلیل تعداد زیاد افراد شاغل در این رسته ها بوده که نام این افراد در جدولی به شورای عالی جهانی صنایع دستی ارائه شده است.
رئیس اتحادیه صنایع دستی تاکید کرد: این اقدام اشتباه می تواند دو نشان شهر جهانی صنایع دستی و شهر خلاق را از اصفهان سلب کند و براین اساس نیازمند چاره جویی جدی هستیم. هفته گذشته با نامور مطلق معاون صنایع دستی کشور جلسه ای در ارتباط با این مشکل مهم داشتیم و قول هایی داده شده که امیدواریم به زودی این مشکل که تهدیدی برای صنایع دستی اصفهان است رفع شود.
شیردل در ارتباط با رسته هایی که مجوز آن ها از اختیار اتحادیه صنایع دستی اصفهان خارج شده است، ابراز داشت: 13 رسته مورد نظر شامل خرده فروشی مصنوعات معرق کاری، منبت کاری و مینا کاری، خاتم کاری و لوازم جانبی آن، نقره کاری و نقره سازی، مخراج کاری (سوار کردن نگین بر روی طلا)، تولید کاشی و سرامیک، صباغی و رنگرزی و گل زنی نخ و پارچه، عمده فروشی اشیای قدیمی، فراوری ابریشم، خراطی و تولید ابزار چوبی، امانت فروشی اشیای قدیمی و عتیقه، حوله و ملحفه دوزی، خرده فروشی ظروف و لوازم سنگی و سرامیک و سفالی است.
وی ادامه داد: همان طور که مشاهده می شود نام صنایعی که به محض نام بردن از آنها اسم صنایع دستی در ذهن متبادر می شود در میان این 13 رسته مشاهده می شود و مشخص نیست به چه دلیل این صنایع جزو رسته هایی قرار گرفته که باید به اتحادیه دیگری واگذار شود. اعتقاد دارم که هر نوع تصمیمی در حوزه صنایع دستی باید با حضور کارشناسانی از معاونت صنایع دستی، دانشگاه هنر، سازمان صنعت و معدن و اتاق اصناف و با نظرات کارشناسی انجام شود موضوعی که در برخی جلسات تصمیم گیری انجام نشده است.
شاید بخش زیادی از کسب عنوان هایی مانند پایتخت فرهنگی جهان اسلام، شهر جهانی صنایع دستی، شهر خلاق و اعلام پایتخت فرهنگی گردشگری در سال 2017 مرهون ذوق سرشار و قریحه نازک دلانه هنرمندانی باشد که دست های توانمند و هنرمندشان از پینه های کسب تجربه سرشار است و سال های سال بدون چشم داشت از خمیرمایه جان خود مایه گذاشتند تا صنایع دستی اصفهان جایگاه ویژه ای خود را پیدا کند.
اکنون قرار گرفتن صنایع دستی چشم نواز اصفهان مانند میناکاری، خاتم کاری، معرق کاری و منبت کاری، نقره سازی و غیره که شنیدن نام آن ها تنها و تنها صنایع دستی را در ذهن زنده می کند زیر نظر اتحادیه ای به جز صنایع دستی می تواند تهدیدی جدی برای افتخارات اصفهان همچون نام شهر جهانی صنایع دستی باشد و به نظر می رسد لازم است مسئولان میراث فرهنگی با توجه به ارتباط خوب با سازمان صنعت، معدن هرچه سریع تر و پیش از آنکه این تهدید چهره نام فرهنگی شهر اصفهان را مخدوش کند در این زمینه چاره اندیشی کنند.
