29 مارس 2024 - 14:31

کار داوطلبانه فعالیتی محتوم به شکست است؟

6 ژانویه 2016 - 14:20 dsfr.ir/vq2ia

کار داوطلبانه فعالیتی محتوم به شکست است؟
projects-abroad.co.uk
کار داوطلبانه

تجربه جهانی هم نشان می دهد فعالیت هایی که با نیت منفعت عمومی شروع به کار کرده تنها در نسل اول هم به خوبی پیش رفته است اما به مرور زمان و زمانی که رهبر گروه مشغول فعالیت دیگری شده مجموعه نیز دچار گسست شده است.

آیا یک فعالیت داوطلبانه در عرصه های مختلف می تواند دوام داشته باشد؟ چرا اغلب انجمن ها پروژه محور عمل می کنند تا بتوانند با رفع نیازهای اقتصادی افراد را در کنار هم نگه دارند( اگر انجمن ها را در سه دسته کلی انجمن های پروژه محور، کاملا داوطلب و دارای فعالیت اقتصادی با هدف توسعه اجتماعی دسته بندی کنیم)؟ نقش مسئولیت اجتماعی شرکت ها در پایداری انجمن ها چگونه است و آیا باید یک داوطلب بدون چشمداشت مالی فعالیت کند؟  پرسش هایی از این قبیل نه تنها در ایران بلکه به گفته پژوهشگر ارشد دانشگاه سازمان ملل (َUNU MERIT) در شهر «ماستريخت» هلند هر جا که داوطلبان فارغ از ملیت برای بهبود اجتماع خود در سطوح محلی، ملی و فراملی فعالیت می کنند وجود دارد.

در همین رابطه در  دومین نشست شورای همیاری توسعه محلی بار دیگر این موضوع با پرسش یکی از شرکت کنندگان به بحث گذاشته شد؟ همچنین در کنار این پرسش این دغدغه مورد بررسی قرار گرفت که  آیا باید کپی رایت برای ایده های مرتبط با نفع اجتماعی در نظر داشت و آیا ما می توانیم الگوهایی که دیگران به کار گرفته اند را بدون اجازه و با دستکاری در سایر مناطق به کار گیریم؟

صدر قاضی در این نشست با بیان اینکه تاکنون به قانونی مبنی بر کپی رایت درباره الگوهایی که با نفع اجتماعی مرتبط هستند برنخورده است، گفت: طبق تعریفی که از نفع عمومی داریم چنانچه الگویی موفق باشد پخش شدن آن می تواند منافع عمومی را در سطح گسترده تری دنبال کند.

وی افزود: در کنار این مسئله مجموعه ای از بحث های حقوقی  درباره کسانی که هم می خواهند نفع اقتصادی داشته و در کنار آن منافع عمومی را در نظر بگیرند وجود دارد. در این حالت بیشینه کردن سود در اولویت این افراد قرار ندارد بلکه آنها نفع اجتماعی در خط مقدم قرار می دهند. به این ترتیب این سازمان ها در یک حالت بینابینی  و منطقه خاکستری قرار می گیرندو در این منطقه شاید بتوان درباره حق مولف سخن گفت.

این متخصص مديريت نوآوري در ادامه با بیان اینکه نمی توان انتظار داشت افراد به طور مداوم به صورت داوطلبانه و تنها بر مبنای یک رضایت درونی فعالیت هایشان را انجام دهند اظهار کرد: بنابراین علاوه بر رضای درونی مشوق هایی نیز باید در کار وارد شود. تجربه جهانی هم نشان می دهد فعالیت هایی که با نیت منفعت عمومی شروع به کار کرده تنها در نسل اول هم به خوبی پیش رفته است اما به مرور زمان و زمانی که رهبر گروه مشغول فعالیت دیگری شده مجموعه نیز دچار گسست شده است.

این استاد دانشگاه سازمان ملل ادامه داد: ما باید به دنبال پاسخی برای این دغدغه ها که به طور جدی در ادبیات این عرصه ورود پیدا کرده باشیم و تعادلی میان اثر اجتماعی و نفع اقتصادی برای افراد ذینفع گروه ایجاد کنیم. در همین رابطه کتابی با عنوان «more than good intentions» منتشر شده که به ارائه مثال هایی در همین رابطه پرداخته است.

وی درباره دلایل ترجیح خیرین به انجام کارهایی نظیر اطعام به جای اشتغال فقرا تصریح کرد: ما باید از نگاه خیرین به مساله نگاه کنیم زیرا آنها قصد دارند نتیجه عمل خیر خود را ببینند. یکی از چالش های فعالیت اجتماعی مدیریت نشان دادن اثر به کسانی است که وارد این فرآیند می شوند.

صدرقاضی در همین رابطه به مثالی از تجربه خود در هند اشاره کرد و گفت: در این کشور  بیشترین تعداد گاوها به واسطه مقدس بودن آنها وجود داشته در عین اینکه بدترین مدل تغذیه را نیز دارند. برای رفع این چالش پروژه ای از سوی سازمان ملل در برخی روستاهای این کشور انجام شد که همراه با علوفه، قرص ویتامین نیز به گاوها داده شود. با این حال بسیاری از روستاییان در نیمه راه پروژه از آن خارج می شدند زیرا در کوتاه مدت شاهد نتیجه فعالیت خود بر میزان شیر یا سلامت گاوهایشان نبودند و تغییری در زندگی آنها حاصل نمی شد.

وی ادامه داد: برای رفع این مشکل بازدید از گاوداری هایی که برای مدت بیشتری دارو را مصرف کرده بودند مدنظر درست اندرکاران پروژه قرار گرفت. بنابراین این مدل می تواند از سوی دیگران نیز دنبال شود که برای ثابت قدم مانده خیرین هر چند ماه یکبار برای مشاهده نتایج عمل خیر خود گزارشات مستند دریافت کرده یا از پروژه بازدید داشته باشند؛  موضوعی که در ایران چندان جدی گرفته نمی شود.

حمیدی استاد دانشگاه شریف نیز در این نشست به مساله مقوله کار داوطلبانه پرداخت و اظهار کرد: پیچیدگی های کارهای اجتماعی در این است که برخی انجمن ها قصد دارند با هدف فقرزدایی در یک منطقه کار اقتصادی با یک فعالیت داوطلبانه انجام دهند.

وی با بیان اینکه انجمن ها باید یک جامعه برای خود داشته باشند، تصریح کرد: زمانی که انجمن ها به صورت انفرادی فعالیت می کنند در اجتماع جدی گرفته نمی شوند اما با تبدیل شدن به جامعه از توان تاثیرگذاری بالاتری برخوردار خواهند بود.

این استاد اقتصاد دانشگاه شریف ارائه مدل ها و الگوهای گوناگون توسعه محلی و نقد و بررسی را یکی از راهکارهای این امر دانست و افزود: برگزاری نشست های مشترک با سازمان های بین المللی و  تلاش برای تشکیل این جامعه می تواند منافع عمومی را به همراه داشته باشد.

1