28 مارس 2024 - 22:20

سازمان های بین المللی درباره معضل فقر چگونه می اندیشند و چگونه عمل می کنند؟

27 دسامبر 2015 - 08:00 dsfr.ir/pf69n

سازمان های بین المللی درباره معضل فقر چگونه می اندیشند و چگونه عمل می کنند؟
sustain.pata.org
گردشگری و کاهش فقر

فقر محصول دانش کم، نداشتن سلامت کافی، عدم دسترسی به حقوق انسانی و عدم مشارکت و نداشتن صدایی در سطوح برنامه ریزی و تصمیم گیری است. بنابراین مبارزه با فقر نیازمند ایجاد تغییرات اساسی و بنیادی برای حذف ریشه های آن است.

در حالی که بانک جهانی در بیش از 145 کشور دنیا برای از میان بردن فقر تلاش می کند، به دنبال راهی می گردد که توسعه اقتصادی را به طریقی پایدار در سراسر جهان بگستراند. نتیجه این تلاش ها در سال های اخیر کاهش محسوس نرخ فقر در مناطق مختلف در سراسر دنیا بوده است. تنها در کشورهای آسیای جنوبی نرخ فقر از 58 درصد در سال 1981 به 18 درصد در سال 2012 کاهش یافته است. همینطور کشورهای شرق آسیا بیشترین میزان کاهش فقر را تجربه کرده اند. نرخ فقر در این کشورها از 80 درصد در سال 1981 به 7 درصد رسیده است.

با این همه هنوز بیش از 850 میلیون نفر در دنیا با فقر شدید دست به گریبانند. اگرچه تلاش های بین المللی برای کاهش فقر، راه سخت و طاقت فرسایی را تا کنون پیموده و دستاوردهای چشمگیری نیز داشته است، اما هنوز راه زیادی تا پایان کار باقی است. در حالی که شرایط جهانی اشکالات جدیدی برای بهبود وضع معیشت مردم فقیر ایجاد می کند، هنوز چالش های بسیاری حل نشده باقی مانده اند. این شرایط حتی اوضاع را برای کمک به مردم فقیری که در نواحی دورافتاده و شکننده به سر می برند، دشوارتر نموده. دسترسی به آب آشامیدنی سالم، مراقبت های پزشکی، مدرسه و بسیاری دیگر از خدمات حیاتی برای ادامه زندگی هنوز دغدغه بسیاری از مردم در سراسر دنیا است. به علاوه برای آن هایی که بخت آن را داشته اند که به مدد کمک های بین المللی از چنگال فقر رهایی یابند، اوضاع همیشه خوب پیش نرفته است. خلاصی از شر فقر برای بسیاری از آن ها موقتی بوده است. نوسانات اقتصادی، عدم امنیت در کانال ها توزیع غذا و تغییرات اقلیمی معیشت آن ها را در خطر قرار داده و برخی از آن ها را دوباره در دام فقر گرفتار کرده است. با این تفاسیر یافتن راهی برای فائق آمدن بر این مشکلات بسیار حیاتی و اضطراری است.

یافتن چنین راهی نیازمند شناختی دقیق از عوامل ایجاد فقر در سراسر دنیا است. فقر معضلی چند علتی است و قدری ساده انگارانه است اگر تنها درآمد کم را عامل بوجود آورنده فقر بدانیم. فقر محصول دانش کم، نداشتن سلامت کافی، عدم دسترسی به حقوق انسانی و عدم مشارکت و نداشتن صدایی در سطوح برنامه ریزی و تصمیم گیری است. بنابراین مبارزه با فقر نیازمند ایجاد تغییرات اساسی و بنیادی برای حذف ریشه های آن است.

شاخه عمران و برنامه های توسعه سازمان ملل، به عنوان یکی از نهادهای فعال و موثر در زمینه کاهش فقر در دنیا، در درجه اول به دنبال آن است تا با ایجاد تغییراتی در سیاست های کلی کشورها، تحولی در شرایط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایجاد نماید. در حقیقت تلاش های شاخه عمران سازمان ملل برای کاهش فقر را می توان بر اساس رویکرد توسعه پایدار انسانی دانست. این سازمان معتقد است که رشد اقتصادی تا زمانی که برابری و عدالت ایجاد ننماید، نمی تواند تنها با ایجاد شغل و درآمد به از بین رفتن فقر کمک کند. بلکه از میان بردن فقر تنها با تمرکز بر احتیاجات و خواسته های انسانی اقشار فقیر ممکن است.

زمانی که مردان و زنان از آزادی و فرصت های برابر برخوردار باشند، رشد اقتصادی شتاب می یابد و فقر با سرعت بیشتری از میان می رود. بنابراین شاخه عمران سازمان ملل در صدد ان است که به کشورهای در حال توسعه کمک نماید تا آن ها تبعیض را از میان بردارند و در سیاست ها و  برنامه های توسعه خود مشارکت را جایگزین تفکر تک صدایی نمایند. بر همین اساس این سازمان در کامبوجیا با تمرکز بر روی توان افزایی اقتصادی زنان از طریق برنامه های اموزشی، کوشید تا تبعیض جنسیتی را از میان بردارد.

این سازمان در 177 منطقه و کشور در حال توسعه به دنبال ایجاد تغییر است و برای این منظور می کوشد تا منابعی را که افراد برای ایجاد این تغییرات بدان احتیاج دارند در اختیار شان قرار دهد. برای مثال این سازمان سالانه یک میلیارد دلار برای مبارزه با فقر سرمایه گذاری می نماید.

از سوی دیگر سازمان جهانی گردشگری، صنعت گردشگری را برای حل معضل فقر کارا و اثربخش می داند. سازمان جهانی گردشگری بر این باور است که گردشگری برای بسیاری از نواحی دورافتاده، با فرهنگی غنی و اقتصادی فقیر، تنها شانس ایجاد شغل و کسب درآمد است. علاوه بر آن با ورود مفاهیمی همچون توسعه پایدار می توان امیدوار بود که همانطور که سازمان ملل گفته است، گردشگری بتواند از طریق ایجاد بستری برای توسعه پایدار انسانی به کاهش فقر کمک نماید.

سازمان جهانی گردشگری تا کنون کتاب ها و مقالات بسیاری با حمایت مادی و معنوی خود در این رابطه منتشر نموده است. این اقدام به نوبه خود سهم موثری در گسترش دانش علمی و عملی برای مبارزه با فقر از طریق توسعه گردشگری داشته است. به علاوه این سازمان تا کنون پروژه های بسیاری برای آموزش به جامعه محلی، با هدف مشارکت بیشتر آ ن ها در صنعت گردشگری و نزدیک شدن به تحقق اهداف گردشگری برای کاهش فقر به انجام رسانیده است.

در پایان سال 2005 مجموعه ای از پروژه های توسعه جهت کاهش فقر با نام ST-EP Projects از کشور کامرون در آفریقا اغاز گردید. این پروژه با هدف تعلیم و تربیت راهنماهای محلی شروع به کار کرد. اما خیلی زود مورد استقبال قرار گرفت و  با همکاری سازمان های دیگر مانند سازمان توسعه SNV در هلند، دولت ایتالیا و دولت کره جنوبی گسترش یافت. هم اکنون آنچه تحت عنوان پروژه ST-EP در کشورهای گوناگون انجام می پذیرد بسیار فراتر از آموزش به راهنمایان محلی است. برای مثال تعلیم افراد برای کار در هتل ها یا تسهیل مشارکت افراد بومی در توسعه گردشگری در مناطق نزدیک به سایت های تاریخی و طبیعی بخشی از برنامه های این پروژه هستند. این پروژه در سطح محلی تلاش می کند تا میان کسب و کارهای گردشگری و تولیدکنندگان فقیر و کم درآمد ارتباط ایجاد نماید. در سطح ملی به دنبال آن است تا برای کسب و کارهای متوسط و کوچک مقیاس جامعه محور کمک های فنی و مالی فراهم کند و در سطح منطقه در تلاش است تا بستری برای بازاریابی مشترک همه کسب و کارهای جامعه محور فعال در یک منطقه ایجاد نماید.

سازمان جهانی گردشگری به عنوان هماهنگ کننده، برای اجرای این پروژه ها به دولت محلی و سایرنهادهای علاقمند مانند سمن ها و سازمان های غیر دولتی مشاوره می دهد. همچنین برای هدایت این پروژه ها در مسیری درست، کمیته ای ایجاد کرده است که برنامه کامل و جامعی را درباره نحوه پیشبرد این پروژه تدوین نموده است. سازمان جهانی جهانگردی از این کمیته حمایت می کند و درهر کجا که لازم باشد نماینده ای از این سازمان در این کمیته حضور خواهد داشت. این اقدام تا کنون نتایج مثبت بسیاری داشته است. پروژه ST-EP تا کنون در 107 کشور دنیا از جمله 54 کشور آفریقایی، 31 کشور در قاره آمریکا، 18 کشور در آسیا، 2 کشور در اروپا و دو کشور در خاورمیانه به انجام رسیده است.

سازمان های بین المللی که خود را متعهد می دانند تا برای حل مشکل فقر در دنیا چاره ای بیندیشند، همانگونه که بانک جهانی در ماموریت خودبیان کرده است یک رویا در سر دارند، رویای دنیایی عاری از فقر.

1