طبق اعلام IPPC جهان طی 30 سال گذشته با میانگین 0/85 درجه سیلسیوس افزایش دما مواجه بوده و این در حالی است که این میزان در ایران بین یک تا یک و نیم درجه تخمین زده شده است و همین موضوع اثرات منفی بر کشاورزی، سلامت، بهداشت، محیط زیست و سایر حوزه ها داشته است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به دعوت کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در این جلسه این کمیسیون حضور و با اعضای آن گفتگو کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه با اعضای کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به شرایط خاص محیط زیست کشور و مسئولیت ویژه تمامی قوا و مسئولان در این زمینه پس از ابلاغ سیاست های کلی محیط زیست نظام توسط مقام معظم رهبری، گفت: قوه مجریه مسئولیت اجرایی، قوه مقننه مسئولیت نظارت و قانون گذاری و قوه قضائیه مسئولیت بازنگری و اصلاح فرآیندهای قضایی مطروحه در منویات مقام معظم رهبری را بر عهده دارند.
معاون رئیس جمهور با یادآوری تاکید مقام معظم رهبری بر جرم انگاری محیط زیست در سیاست های کلی ابلاغ شده، همچنین دیدار 17 اسفندماه سال گذشته با مسئولان و فعالان حوزه محیط زیست، خاطرنشان کرد: از جمله مسئولیت های مهم قوه قضائیه برای عملیاتی شدن سیاست های کلی محیط زیست ابلاغی توسط مقام معظم رهبری، تمرکز بر همین موضوع است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اهمیت نقش و مشارکت مردم در حفظ محیط زیست از دیگر تاکیدات مقام معظم رهبری در سیاست های ابلاغی است.
وی اشاره ای هم به برنامه پیشنهادی در هیأت دولت برای چگونگی اجرایی شدن سیاست های کلی ابلاغ شده داشت و افزود: معاون اول رئیس جمهور به زودی تقسیم کار وزارتخانه ها در این زمینه را اعلام خواهد کرد.
ابتکار ادامه داد: در قوه قضائیه نیز کارگروه ویژه ای ذیل نظر رئیس قوه، جهت اجرایی کردن سیاست های ابلاغی محیط زیست توسط مقام معظم رهبری تشکیل شده است.
معاون رئیس جمهور ضمن یادآوری ساز و کارهای تعریف شده توسط دولت یازدهم در حوزه محیط زیست، گفت: بنابراین برای عملیاتی و اجرایی کردن منویات مقام معظم رهبری به لحاظ ساز و کاری با مشکل خاصی مواجه نیستیم ولی به دلیل محدودیت های اعتباری و مالی دولت که اثرات آن در بخش اعتبارات محیط زیست و سازمان حفاظت محیط زیست نیز قابل مشاهده است، اجرای بسیاری از برنامه ها را با مشکل مواجه کرده است.
سیاست های کلان محیط زیست در برنامه ششم و بودجه 95 دیده شود
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از نمایندگان خواست در آستانه تصویب برنامه ششم توسعه، همچنین بودجه سال 95 توجه ویژه ای به محیط زیست و اعتبارات سازمان حفاظت محیط زیست داشته باشند زیرا یکی از مهم ترین دغدغه های سازمان حفاظت محیط زیست، انعکاس ابلاغ سیاست های کلان محیط زیست نظام توسط مقام معظم رهبری در برنامه ششم و بودجه 95 است.
وی گفت: ابلاغ سیاست های کلان محیط زیست کشور توسط مقام معظم رهبری پشتوانه بسیار محکمی برای محیط زیست است زیرا اگر تا امروز برخی مسئولان همچنان نسبت به جایگاه و اهمیت محیط زیست تردید داشتند و به دلایل مختلف در مباحث بودجه ای و برنامه ای کشور از محیط زیست غفلت می کردند، پس از ابلاغ سیاست های کلان توسط مقام معظم رهبری و تاکیدات ایشان در اسفندماه سال گذشته، تکلیف و خط مشی روشن و واضحی در حوزه محیط زیست برای کلیه مسئولان ایجاد شده است.
ابتکار با بیان اینکه ماهیت مسائل محیط زیست به گونه ای است که برنامه ریزی برای رفع چالش های این حوزه، همچنین نتیجه گیری از اقدامات و برنامه ریزی ها در بلندمدت و به صورت تدریجی است، اظهار کرد: بسیاری از اقدامات و برنامه ها در سطوح مختلف سیاست گذاری، برنامه ریزی، اجرا، نظارت و جلب مشارکت مردم طی دو سال گذشته توسط دولت یازدهم در زمینه رفع چالش های محیط زیست در حوزه های مختلف همچون تالاب ها و دریاچه ها صورت گرفته که اگرچه برخی اثرات مثبت این اقدامات قابل مشاهده است اما به دلیل تعدد و گستردگی مشکلات و نتیجه گیری تدریجی همچنان تا حصول نتیجه کامل، فاصله داریم.
معاون رئیس جمهور اشاره ای هم به بیانات مقام معظم رهبری در اسفندماه سال گذشته داشت و افزود: ایشان به خوبی این مسئله را بیان کردند که بحران های محیط زیستی دیر بروز می کنند و این به دلیل قدرت بازیابی و خودپالایی طبیعت است که البته محدود است و اگر فشار از حدی بیشتر باشد این خصلت نیز توانایی بروز ندارد و بحران های متعدد محیط زیست بروز خواهد کرد.
حفاظت و احیای تالاب ها و دریاچه ها مهمترین برنامه های دولت یازدهم در حوزه محیط زیست
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست توجه ویژه به تالاب ها و دریاچه ها، حفاظت و احیای آن ها را از جمله برنامه های مهم دولت یازدهم در حوزه محیط زیست برشمرد و گفت: برنامه های متعددی در این حوزه ذیل سایه توجه مجلس شورای اسلامی به موضوع تالاب ها در بودجه سال های 93 و 94 انجام شده است.
وی به طور مشخص به برخی اقدامات در حوزه دریاچه ارومیه اشاره کرد و افزود: آموزش کشاورزان در 73 روستای منطقه به منظور اصلاح الگوی کشاورزی و آبیاری با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، توقف ساخت سد جدید و رهاسازی آب برخی سدها همچون سد بوکان در دریاچه، کاشت گونه های مقاوم جهت جلوگیری از ایجاد کانون گرد و غبار، لایروبی، بازنگری فنی جاده میان گذر از جمله اقدامات برای احیاء دریاچه ارومیه است.
ابتکار ادامه داد: در مورد سایر تالاب ها و رودخانه های کشور نیز اقدامات متعددی انجام شده است که به طور مثال در خصوص تالاب هورالعظیم در استان خوزستان، راهکارهایی برای عدم مغایرت اکتشاف نفت با رهاسازی جریان آب در تالاب در نظر گرفته و انجام شد، همچنین مطالعات مربوط به احیاء و مدریت تالاب و برنامه مدیریتی تالاب تکمیل و تدوین و اجرایی شد.
معاون رئیس جمهور در خصوص تالاب هامون در استان سیستان نیز با بیان اینکه موانع ایجاد شده برای احیاء این تالاب رفع شده و در همین راستا کارگروه های ملی و بین المللی برای پیگیری حق آبه این تالاب و حفظ و احیای آن در سال 1393 تشکیل شده است، اظهار کرد: مذاکرات بین المللی متعدد به ویژه با افغانستان در خصوص حق آبه هامون صورت گرفته و حتی در سفر اخیرم به پاریس و دیدار اشرف غنی مجدد این موضوع را مورد پیگیری قرار دادم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به ایجاد پارک بین مرزی صلح و دوستی میان ایران و افغانستان داشت و افزود: با توجه به اشتراک هامون میان ایران و افغانستان و ثبت این پارک در یونسکو، این اقدام می تواند نقشی مهم در راستای احیای حق آبه تالاب هامون داشته باشد.
وی بستن چاه های غیرمجاز و پرداخت حق آبه تالاب های پریشان و بختگان در استان فارس، برنامه ریزی احیای تالاب انزلی در استان گیلان با همکاری جایکا (ژاپن) را نیز در همین راستا دانست و تاکید کرد: برنامه مطالعاتی و مدیریتی، نظارت و پیگیری اجرای درست برنامه ها، تشکیل کارگروه های ملی و استانی در سطح کشور از جمله اقدامات کلان برای احیا تالاب ها در استان های مختلف است.
ضرورت برنامه ریزی و فعالیت بین بخشی برای احیای رودخانه ها
ابتکار در خصوص حفظ و احیای رودخانه های کشور نیز ضمن اشاره به همکاری های مشترک صورت گرفته با وزارت نیرو در این راستا، گفت: گردآوری اطلاعات و شناسایی چالش ها و مشکلات رودخانه های استان های مختلف و تشکیل کارگروه های مشترک با شهرداری ها، وزارت نیرو، سمن ها و فعالان اجتماعی برای رفع مشکلات رودخانه ها از جمله جلوگیری از سرریز فاضلاب های شهری و صنعتی به رودخانه ها از جمله اقدامات مهم در این زمینه است.
معاون رئیس جمهور ضمن تاکید بر این موضوع که احیای رودخانه ها نیازمند برنامه ریزی و فعالیت بین بخشی است، تصریح کرد: مدیریت پسماند که مسئولیت مستقیم آن بر عهده شهرداری ها و دهداری ها و وزارت کشور است، از جمله مهم ترین اقدامات در این راستا است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به مصوبات اخیر دولت برای حمایت از بخش خصوصی و سرمایه گذاری در حوزه پسماند و مدیریت آن داشت و گفت: به طور نمونه در حال حاضر در استان مازندران بخش خصوصی با حمایت دولت در حال اجرای پروژه های برای کمپوست و مدیریت پسماند استان هستند.
وی با یادآوری تفاهم نامه منعقد شده میان سازمان حفاظت محیط زیست و شورای عالی استان ها، یکی از مهم ترین بندهای این تفاهم نامه را همکاری در زمینه مدیریت پسماند عنوان کرد.
حفظ محیط زیست یکی از اصلی ترین ماموریت شوراها است
ابتکار محیط زیست و توجه به اهمیت حفظ آن را یکی از اصلی ترین ماموریت شوراها برشمرد و افزود: در همین راستا، تجربه موفق و الگوی بومی شورای شهر سوم تهران در زمینه محیط زیست، جهت بهره گیری مناسب از طریق شورای عالی استان ها به شوراهای شهر و روستای سراسر کشور ابلاغ شده است.
معاون رئیس جمهور موضوع آلودگی هوا و مقابله با آن را یکی دیگر از دستورکارهای مهم دولت یازدهم در حوزه محیط زیست دانست و گفت: ارزیابی ها بیانگر آن است که سلامت حدود 30 تا 35 میلیون ایرانی ساکن در کلان شهرها متاثر از آلودگی هوا است و این موضوع بسیار مهمی است زیرا طبق آمار و گزارش های جهانی از هر هفت مورد مرگ و میر در دنیا، یک مورد به صورت مستقیم به آلودگی هوا مرتبط است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: سرمایه گذاری برای رفع آلودگی هوا به دلیل نتایج مثبتی که در موضوع سلامت و بهداشت دارد، بسیار حائز اهمیت است.
وی تاکید کرد: مصوبه اردیبهشت 93 دولت یازدهم و تعیین وظایف دستگاه های اجرایی برای مقابله با آلودگی هوا که بهبود کیفیت سوخت، عرضه بنزین یورو 4، حذف بنزین آلوده پتروشیمی و استانداردسازی خودرو برخی از اثرات آن است در همین راستا بود.
ابتکار ضمن اشاره به پیوستن اهواز به چرخه توزیع سوخت یورو 4 از ماه گذشته، گفت: این بخشی از همکاری مثبت و سازنده وزارت نفت در راستای کاهش آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرهای آلوده است که به رغم تحریم ها و مشکلات ناشی از آن برای پالایشگاه ها صورت پذیرفت.
ارتقاء استاندارد خودروها، اقدامی مهم برای کاهش آلودگی هوا
معاون رئیس جمهور با یادآوری مصوبه دولت اصلاحات برای استانداردسازی خودروها، اظهار کرد: متاسفانه بی توجهی و عدم پیگیری آن مصوبه منجر به عقب ماندگی شدید در این حوزه شد ولی با پیگیری بسیار موفق شدیم از نیمه شهریور 93، استاندارد یورو 4 را برای خودروها اجرا کنیم و یکی از اقدامات مهم برای کاهش آلودگی هوا، همین ارتقاء استاندارد خودروها است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برای الزام خودروسازان به رعایت استانداردها؛ بازرسی و نظارت مداوم، انطباق خط تولید با شاخص ها و استانداردها، بازرسی مستمر خطوط خودروسازی کشور، بازنگری ضوابط و استانداردها، عدم شماره گذاری خودروهای غیراستاندارد از جمله مواردی است که به جد مورد پیگیری قرار گرفت.
وی اشاره ای هم به موضوع موتورسیکلت ها و تاثیر آلایندگی ناشی از آن ها بر کیفیت هوا داشت و گفت: اگرچه آلایندگی موتورسکلت ها بالاست ولی تولیدکنندگان این بخش امکان ارتقاء به بیش از استاندارد یورو 3 را در شرایط فعلی نداشتند.
ابتکار افزود: طی سال گذشته طبق امار ارائه شده توسط معاون اجرایی رئیس جمهور، 350 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده است و برنامه ای هم برای یکپارچه سازی سیستم معاینه فنی با همکاری وزارت کشور و ناجا در دست انجام است.
کاهش 30 درصدی استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه ها
معاون رئیس جمهور کاهش 30 درصدی استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه ها طی سال 93 و کاهش 50 درصدی آن طی هفت ماهه نخست سال 94 و جایگزینی آن با گاز طبیعی و گازوئیل به رغم محدودیت ها و موانع موجود را یکی دیگر از اقدامات بسیار مهم دولت یازدهم برای کاهش آلودگی هوا اعلام کرد.
ابتکار آلودگی هوا را موضوعی بسیار پیچیده و گسترده برشمرد و اذعان کرد: برنامه ریزی و اجرای برنامه ها برای رفع آلودگی هوا بسیار دشوار است و نتایج آن در بلند مدت اثر ملموس خواهد داشت.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: البته خوشبختانه نتایج اقدامات حتی در کوتاه مدت هم تاثیر قابل ملاحظه ای بر کاهش آلودگی هوا داشته است و به طور نمونه، سال 93 در تهران شاهد 44 روز سالم تر نسبت به سال 92 بودیم و هیچ روزی با شرایط اضطرار نیز نداشته ایم و همین روند تقریبا در مورد سال 94 هم تکرار شده است. یا در اصفهان طی هفت ماهه نخست سال 92 شاهد 50 روز هوای سالم، در مدت مشابه سال 93، 100 روز هوای سالم و همان بازه در سال 94، 150 روز هوای سالم بوده ایم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بهبود وضعیت هوا در سایر شهرها از جمله تبریز، اراک، مشهد و شیراز نیز قابل مشاهده است.
وی با تاکید بر این موضوع که برنامه ریزی های محیط زیستی از جمله برنامه ریزی برای کاهش آلودگی هوا و احیای دریاچه ارومیه برنامه های بلند مدت است که حداقل نیاز به 15 سال استمرار و پیگیری جدی برنامه ها و اقدامات دارد، تصریح کرد: اگرچه اقدامات بسیار خوبی انجام شده است ولی این اقدامات تا حصول نتیجه کامل باید ادامه داشته باشد.
درخواست اولویت بخشی به لوایح محیط زیست در مجلس
ابتکار ضمن یادآوری چهار لایحه زیست محیطی که در نوبت طرح مجلس قرار دارد، گفت: یکی از این لوایح، لایحه هوای پاک است که در آن، موضوعات مهمی همچون عمر خودروها مورد توجه و بررسی قرار گرفته است و همکاری نمایندگان در اولویت بخشی به این لوایح و بررسی و تصویب آن ها کمک بزرگی به محیط زیست کشور خواهد بود.
معاون رئیس جمهور اشاره ای هم به تلاش های سازمان حفاظت محیط زیست برای آموزش، فرهنگ سازی و جذب مشارکت مردم در موضوع حفظ محیط زیست داشت و اظهار کرد: همکاری گسترده با آموزش و پرورش به واسطه جامعه بزرگ دانش آموزان مخاطب این وزارتخانه، همچنین وزارت ورزش و جوانان به منظور جذب مشارکت ورزشکاران و جوانان و هنرمندان به واسطه برگزاری پنجمین دوره جشنواره بین المللی فیلم سبز در همین راستا است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به منظور ایجاد پویش های فرهنگی و اجتماعی در حوزه محیط زیست همکاری نیز با صدا و سیما و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری صورت گرفته است که تا کنون دو مبحث جنگل و تغییرات آب و هوایی در دستور کار این کارگروه قرار گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه رویکرد محیط زیست توقف یا کاهش سرعت فعالیت صنایع و تولید و اشتغال در کشور نیست، تصریح کرد: رویکرد محیط زیست جلوگیری از فعالیت هایی است که آلودگی و تخریبی بیش از سود و ارزش افزوده برای کشور دارند.
ابتکار ادامه داد: رعایت شاخص ها و ضوابط محیط زیست همچون بهینه سازی مصرف انرژی، نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می کند بلکه برای صنعت نیز فواید اقتصادی زیادی به همراه دارد.
معاون رئیس جمهور اشاره ای به رشد فناوری در دنیا داشت و گفت: استفاده از فناوری های نو و فناوری اطلاعات برای افزایش رشد اشتغال و اقتصاد، همچنین بهره گیری از خلاقیت در عرصه های هنر و گردشگری دنیا را به سمت کسب و ایجاد ارزش افزوده از طریق تولید فکر، اندیشه و خلاقیت سوق داده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: طی همکاری های مشترک میان سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت علمی فناوری رئیس جمهور و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، در تلاشیم دغدغه اشتغال و رشد اقتصادی و تولید را با دغدغه محیط زیست پیوند بزنیم و از طریق اشتغال سبز و فناوری های سبز به سمت رشد و توسعه پایدار حرکت کنیم.
ارتقاء رشد اقتصاد و تولید کشور از طریق سیاست ها و استانداردهای محیط زیست
وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین المللی محیط زیست در اسفندماه سال جاری با عنوان "اقتصاد مقاومتی، اقتصاد سبز" به عنوان یکی از محورهای مهم سیاست های کلان ابلاغی توسط مقام معظم رهبری، گفت: تلاش می کنیم از طریق ارتقاء سیاست ها و استانداردهای محیط زیست، به ارتقاء رشد اقتصاد و تولید کشور نیز کمک کنیم.
ابتکار ضمن یادآوری تشکیل کارگروه احیای رودخانه کارون و برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های صورت گرفته در این خصوص در شورای عالی آب، اظهار کرد: به طور نمونه، با همراهی بین بخشی و طبق آخرین گزارشی که وزیر بهداشت اعلام کرده است، در حال حاضر تقریبا جلوی ورود فاضلاب تمامی بیمارستان ها به کارون گرفته شده است.
معاون رئیس جمهور اشاره ای هم به موضوع تغیرات آب و هوایی داشت و گفت: در پیمان کیوتو، هیچ تعهدی برای ایران و کشورهای در حال توسعه وجود نداشت و تعهد کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تنها مربوط به کشورهای توسعه یافته بود و از این رو امضاء پیمان کیوتو برای ایران منجر به مدعی شدن کشور از کشورهای توسعه یافته در زمینه تغییرات آب و هوایی و انتشار گازهای گلخانه ای شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برنامه مشارکت ملی ایران در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای که اخیرا همگام با جامعه جهانی و همزمان با برگزاری کاپ 21 در پاریس ارائه شده نیز تنها سهم 4 درصدی برای ایران در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در نظر گرفته و 8 درصد دیگر در صورت رفع کامل تحریم ها، انتقال تکنولوژی و فن آوری نوین و همچنین حمایت های مالی خواهد بود.
وی این اقدام ایران را هم راستا با سیاست های داخلی به ویژه بیانات و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت کاهش 50 درصدی شدت مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی در کشور دانست.
خسارت 30 درصدی ایران از تغییرات آب و هوایی
ابتکار با بیان اینکه ایران از تغییرات آب و هوا حداقل حدود 30 درصد خسارت را متحمل شده است، گفت: طبق اعلام IPPC جهان طی 30 سال گذشته با میانگین 85/0 درجه سیلسیوس افزایش دما مواجه بوده و این در حالی است که این میزان در ایران بین یک تا یک و نیم درجه تخمین زده شده است و همین موضوع اثرات منفی بر کشاورزی، سلامت، بهداشت، محیط زیست و سایر حوزه ها داشته است. که از آن جمله می توان به خشکسالی، طوفان های گرد و غبار، خشک شدن تالاب ها، افزایش دما و کاهش بارندگی اشاره داشت.
معاون رئیس جمهور تاکید کرد: البته موضوع تغییرات آب و هوایی نباید منجر به نادیده گرفتن اهمیت برنامه ریزی و سیاست گذاری و اصلاح شیوه های مدیریت به ویژه در حوزه های آب، انرژی و کشاورزی شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به برنامه اقتصاد کم کربن به عنوان مکمل برنامه ملی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ایران داشت و افزود: نمایندگان مجلس می توانند نقشی مهم در برنامه های کاهش و بهینه سازی انرژی، همچنین آلودگی هوا داشته باشند.
