بافت تاریخی بازار همدان یادگار دوران صفویه با بیش از 500 واحد تجاری، به دلیل انبارداری غیراصولی و سیم کشی های غیراستاندارد برق منتظر یک جرقه است تا شاهد بر پا شدن آتشی مهیب باشد.
به گزارش خبرگزاری مهر، بازار همدان یک بافت کاملا تاریخی و فرسوده است و نیاز به مرمت دارد و شاید درصد ایمنی بازار را بتوان 10 درصد تخمین زد که آن هم برای وجود سقفی بر بالای سر کسبه است که از باران و برف آن ها را در امان نگه می دارد.
به وضوح دیده می شود که از یک کنتور برق برای برق رسانی به حداقل 40 مغازه یا بیشتر استفاده شده و این مسئله به طرز شدیدی استانداردها را زیر سؤال می برد زیرا کوچک ترین جرقه ای می تواند خسارات جبران ناپذیری بر جای بگذارد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری همدان با اشاره به آتش سوزی مهیبی که چند سال پیش در بازار همدان رخ داد، گفت: پس از آن اتفاق و برای اجرای ایمنی بازار با اساتید دانشگاه ها و مشاوران یک طرح ایمنی برای بازار تهیه شد.
مسعود دهبانی صابر با بیان اینکه اجرای بخشی از این طرح بر عهده شهرداری و بخشی بر عهده سازمان آتش نشانی بود و هر دو ارگان وظایف خود را انجام داده اند، گفت: از وظایف سازمان آتش نشانی برای مثال می توان به قرار دادن شیرهای آتش نشانی در قسمت هایی که شبکه های آب رسانی وجود دارد به فواصل 100 متری در بازار و نصب تابلوهای خروج از بازار برای مواقع اضطراری اشاره کرد.
دهبانی صابر در ادامه عنوان کرد: تا کنون چندین بار در زمینهٔ آموزش اصناف اعلام آمادگی کرده ایم و در حال حاضر هر هفته به تعدادی از اصناف رعایت موارد ایمنی را آموزش می دهیم اما امسال از سمت اصناف کوتاهی صورت گرفته و اقدام نکردن آن ها برای دریافت تأییدیه ایمنی از سازمان آتش نشانی مشکل ساز شده است و به بیان دیگر اصناف تمایلی به تائید شدن از سمت این سازمان ندارند.
دهبانی صابر ادامه داد: اصناف در زمینهٔ توجه به ایمنی سهل انگاری می کنند که گاهی این سهل انگاری ها فاجعه های بزرگی به دنبال دارند که خود تهدیدی برای سرمایه ها می شود و گاهی فقط به خسارات مالی ختم نمی شود و ممکن است خسارات جانی نیز در برداشته باشد. شاید وجود تضادهای شغلی برای بسیاری از مردم موضوع پیش پا افتاده ای باشد. یکی از مسائل مهم از بین بردن تضادهای شغلی در کنار یکدیگر است به طوری که گاهی اوقات می توان یک مغازه لباس فروشی را در کنار یک مغازه آهنگری دید و یا انبار اجناس اشتغال زا در کنار اجناس دیگر که هرکدام از این ها خود به تنهایی می تواند خطرهایی به دنبال داشته باشد.
معاون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان نیز در خصوص وضعیت بازار همدان با اشاره به اینکه مرمت بازار همدان در دستور کار است، بیان کرد: برای مرمت بازار نیاز به اعتبار و بودجه مالی است و اعتبارات عمرانی که به سازمان میراث فرهنگی تعلق می گیرد مبلغ ناچیزی است.
بهرام توتونچی با بیان اینکه مرمت بازار باید به صورت مشارکتی صورت گیرد، عنوان کرد: طرح مشارکتی به گونه ای است که 50 درصد مبلغ را سازمان میراث فرهنگی به صورت بلاعوض پرداخت می کند و 50 درصد دیگر باید از سمت اصناف تأمین شود البته امسال تأمین اعتبار از سمت دولت بر اساس اولویت ها صورت می گیرد. محدودیت اعتبارات باعث پیشرفت نکردن در زمینهٔ مرمت نمی شود بلکه معتقد هستیم کارها باید آهسته اما دائم باشد.
معاون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان اینکه بازار همدان یک بافت تاریخی است، گفت: بازار همدان از سرمایه های ملی و یک بافت کاملا تاریخی است و حتی می توان برخی مغازه ها را با قدمت 400 سال در آن مشاهده کرد. برخی مغازه ها از زمان صفویه به ما رسیده اند که باید به شدت از آن ها نگهداری کنیم و چه در زمینهٔ مرمت و چه در زمینهٔ ایمنی بازار اقدامات لازم انجام شود.
وی با اشاره به بحث ایمنی بازار عنوان کرد: ایمنی بازار مسئله گسترده ای است اما قسمت عمده ای که به چشم می خورد وجود کنتورهای برقی است که تقریبا به 40 یا 50 مغازه برق رسانی می کنند که با استانداردها هم خوانی ندارد. مسئله کنتورها پیش پا افتاده نیست زیرا هر لحظه ممکن است فاجعه بار باشد و اداره برق موظف است به این مسئله رسیدگی کند و حداقل برای هر حجره کنتور برقی جدا در نظر بگیرد.
توتونچی با بیان اینکه امروزه بر روی هر جواز داشتن کپسول های آتش نشانی امری اجباری است افزود: هنگامی که اسم کپسول های آتش نشانی به میان می آید بحث دیگری به دنبال آن مطرح می شود که آموزش است. هر شخص باید روش استفاده از کپسول آتش نشانی را بداند که این امر به مسئله آموزش مربوط می شود و سازمان آتش نشانی باید آموزش اصناف را به طور جدی تری دنبال کند.
یکی از کسبه بازار همدان با اشاره به وضعیت ایمنی بازار گفت: در زمینهٔ برق، کابل ها به شدت دارای مشکل هستند و بیشتر کسبه نگران آتش سوزی مجددند چرا که کنتورهای برق بیش از حد توان شان کار می کنند.
حمید گیو با اشاره به آموزش های آتش نشانی برای اصناف گفت: این آموزش فراگیر نبوده و اطلاع رسانی خوبی در این زمینه صورت نگرفته زیرا نیمی از اصناف نسبت به این موضوع آگاهی ندارند.
گیو با بیان اینکه سقف به شدت فرسوده شده و در برخی از قسمت ها امکان ریزش وجود دارد، عنوان کرد: در اغلب اوقات اصناف برای بازسازی و مرمت مغازه های خود داوطلب می شوند اما سازمان میراث فرهنگی اجازه بازسازی به اصناف نمی دهد. وی با بیان اینکه بازسازی باید از سمت سازمان میراث فرهنگی صورت بگیرد، گفت: سازمان میراث فرهنگی برخی قسمت ها را مرمت می کند اما بعضی دیگر را نه و به خود کسبه اجازه کار نمی دهد، آیا ما باید دست روی دست بگذاریم تا سقف مغازه ها که پناه ما است آفت جان و مالمان شود؟
گیو در ادامه گفت: بازار از نظر بصری در وضعیت خوبی نیست در حالی که اینجا یک مکان تاریخی است و مکان تاریخی باید جاذب توریست باشد نه فراری دهنده آن، هم اکنون بسیاری از توریست ها در اولین نگاه بازار را ترک می کنند زیرا بازار از جلوه بصری خوبی برخوردار نیست.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه بازار تاریخی همدان نه تنها از نظر ایمنی بلکه از نظر بصری هم دارای وضعیت نابسامانی است و موضوعی که قابل توجه است اینکه هر ارگان مسئولیت را از دوش خود بر می دارد و دیگری را مقصر می داند.
به درستی کدام یک مقصر است؟ آیا بازار همدان فقط از نظر مرمت مشکل دارد؟ آیا اصناف وظایف خود را به خوبی انجام می دهند؟ آیا اداره برق از استانداردها پیروی نمی کند؟ آیا سازمان آتش نشانی در زمینهٔ آموزش کوتاهی کرده است؟
این ها و هزاران سؤال دیگر ذهن را به تأمل وا می دارد. برای این سؤال ها فقط یک جواب وجود دارد و آن این که تمامی ارگان ها موظف هستند دست به دست یکدیگر دهند و جای مقصر دانستن دیگری، هر کدام وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهند تا ایمنی بازار را تأمین کنند چرا که روزانه جان صدها نفر که به بازار همدان مراجعه می کنند در خطر است و یادمان نرود که همیشه می گویند پیشگیری بهتر از درمان است.
