تا وقتی مجسمه های سطح شهر تهران سرقت می شد، شاید تنها عکس العمل ها از سوی میراث فرهنگی، یک ابراز نگرانی ساده برای ماوقع بود. اتفاقی که در طول سال های گذشته این سازمان بارها طعم آن را برای میراث تاریخی اش چشید، اما معمولا نمی شد کار دیگری برای آن چه از دست رفته کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، این روزها خبر سرقت آثار تاریخی بار دیگر در رسانه ها پیچیده، سرقتی این بار از جنس خود تاریخ! و جالب این است که این تاریخ و هنر را نه در طول دهه ها و شاید سده هایی که هیچ وسیله حفاظتی از آن ها نبود، بلکه امروزه که پیشرفته ترین وسایل برای حفاظت وجود دارد، به یغما می برند و پشت سرش فقط یک آه می ماند و حسرت رفتنش.
مهدی معمارزاده، کارشناس ارشد میراث فرهنگی استان تهران اما سرقت های رخ داده ی اخیر را مانند طنابی متصل به سرقت مجسمه های شهری می داند و معتقد است: سارقان از آن مجسمه ها به تزئینات آثار تاریخی و حتی آثار تاریخی مهم رسیده اند. جالب است در مناطقی این سرقت ها رخ می دهد که از نظر امنیتی باید وسایل پیشرفته حفاظتی، دوربین و نگهبان داشته باشند. تزئینات برنجی که از نظر ارزش های تاریخی بسیار اهمیت دارند ناگهان حذف می شوند و حتی اگر سارقان شان را بگیرند، نمی توانند آثار سرقت شده توسط آن ها را به دست آورند.
وی این دزدی ها را یک سلسله سرقت می داند که ساماندهی و برنامه ریزی شده اند و ادامه می دهد: حتما افراد کاربلد این کار را انجام می دهند. افرادی که در راستای سرقت مجسمه های برنزی سطح شهر این بار سراغ تزئینات ارزشمند و از جنس برنج بناهای تاریخی می روند.
این مدرس دانشگاه معتقد است: اگر در زمان سرقت مجسمه ها برخورد جدی با این گونه اقدامات می شد شاید امروز شاهد نبودیم که مدرسه ای را که حدود 160 سال سرجایش بود و حتی در بسیاری از اوقات هیچ وسیله ای برای حفاظت از آن وجود نداشت، امروز با وجود پیشرفته ترین دستگاه های حفاظتی به سرقت ببرند.
معمارزاده تاکید می کند: جای تاسف و تعجب زیاد دارد، حتی اگر اعلام شده که سارق تزئینات دروازه مدرسه سپهسالار را گرفته اند، پس می توانند دیگر دزدها را با اقرار از این سارق بگیرند. در واقع سارقان به درستی می دانند در کدام بنا چه ساعتی امکان سرقت وجود دارد. باید آنها را شناسایی کرد. حتی کسانی سراغ این کار می روند که با چگونگی جداسازی این آثار آشنا هستند.
وی توضیح می دهد: چند سال پیش سنگ نوشته روی قبر مادر ناصرالدین شاه در مدرسه حکیم هاشمی در کوچه تکیه دولت را شناسایی کردیم، اما یک هفته پس از آن این سنگ نوشته به سرقت رفت، قطعا کسانی می توانند این کار را انجام دهند که از ارزش این سنگ مطلع باشند، وگرنه چرا قبل از آن چنین اتفاقی برای این سنگ نوشته نیفتاده بود؟
این کارشناس ارشد میراث فرهنگی دلالانی که این نوع سرقت ها را انجام می دهند، کسانی می داند که سراغ جیرفت رفتند و حفاری های غیرمجاز را در محوطه های تاریخی انجام می دهند و می گوید: کاملا مشخص است که باندهای تشکیلاتی برای این سرقت ها عمل می کنند.
او ادامه می دهد: باید از آثار و ارزش های قرار گرفته در سطح شهر حفاظت کرد. در واقع نخست باید بفهمیم چگونه این ارزش ها را معرفی کنیم و بدانیم آنها از نظر فرهنگی و تاریخی چه هستند؟ ما باید برای این آثارمان مانند برج آزادی یا تئاتر شهر ارزش گذاری کنیم و به همان نسبت کار حفاظت از آنها را انجام دهیم.
وی تاکید می کند: تا زمانی که این آثار برای مان بی اهمیت باشند، سارقان و دلالان نیز از این رفتارها سوء استفاده می کنند.