صادق هدایت به احتمال بسیار اولین نویسنده معاصر بود که به گیاه خواری روی آورد. او از 15 سالگی گیاه خوار شد و اگر توجه خاص مادرش خانم زیورالملوک شامل حال او نمی شد، گیاه خواری اش زیاد طول نمی کشید.
او در ایامی گیاه خوار شد که موضوع پخت و پز و تهیه غذا در خانه، کار ساده ای نبود؛ اغلب آشپزخانه ای داشتند که چند اجاق داشت. گرمای اجاق با زغال سیاه یا هیزم تعبیه می شد و اصولا آشپزخانه در زیرزمین و جای پر دودی بود که حتی کودکان را از رفتن به آنجا منع می کردند. ظرف غذاپزی دیگ بود، هنوز ماهیتابه و امثالهم ظهوری نداشت و در دیگ های بزرگ و کوچک انواع غذاها را پخته و سر میز ناهار و شام می فرستادند.
در چنین شرایط دشواری بود که خانم زیورالملوک غذای گیاه خواری صادق هدایت را تهیه و در سینی جداگانه ای به اطاقش می فرستاد. البته گیاه خواری آن ایام با آنچه در زمان حاضر مطرح است متفاوت بود چون امروز، بیشتر خام خواری پیش آمده که گیاه خواری را بسیار مشکل کرده است. در آن ایام صادق هدایت به جز انواع گوشت هر غذای دیگری حتی تخم مرغ را می خورد و مشکلی نداشت. صادق هدایت در سال 1306 کتاب «فواید گیاه خواری» را نوشت که در برلین چاپ شد و تعدادی از نسخ آن را برای دوستان فرستاد که فوق العاده به آن توجه شد و شاید برای نخستین بار توجه خوانندگان به مضرات گوشت و منافع گیاه جلب شد.
صادق هدایت موضوع گیاه خواری را به خُلق و خوی و اعمال و رفتار و حتی افکار انسان ها ربط داد و برای اثبات نوشته خود به 134 منبع اشاره کرده که 2 منبع مذهبی؛ 10 منبع ایرانی و 122 منبع خارجی بوده اند. سعدی، مولوی، ابن سینا، مزدک و مانی در منابع ایرانی و ادیسون، سقراط، ابوالعلاء معری، فرانکلین، هومر، نیوتن، ارسطو، ولتر، لئو تولستوی، پاسکال، لامارتین، داروین، نیچه، روسو و افلاطون در منابع خارجی، هر کدام به گونه ای از گیاه خواری یاد کرده اند.
«فواید گیاه خواری» صادق هدایت از نخستین کتاب هایی است که یک نویسنده ایرانی درباره محیط زیست نگاشته است. صادق هدایت تا پایان عمر گیاه خوار باقی ماند و پس از او عده ای از نویسندگان به گیاه خواری روی آوردند و شاید مدتی گیاه خواری، یک نوع حرکت روشنفکری بود که ساری و جاری شده بود. در دنیا گیاه خواری روز به روز وسعت بیشتری می یابد و عده بیشتری علاقه مند پیدا می کند.
در آمریکا رستوران های گیاه خواری به صورت زنجیره ای درآمده و تنوع غذایی در آنها به قدری وسیع است که به سختی می توان باور کرد تمام این غذاها از مواد گیاهی و بدون استفاده از گوشت فراهم شده اند. در حال حاضر در ایران گیاه خواری کم و بیش میان جوانان متداول است، ولی نوع آن با آنچه صادق هدایت در کتاب خود آورده متفاوت است. حتی در تهران رستوران های گیاه خواری برقرار است که مشتری های خود را دارد و غیرگیاهخواران هم برای نوعی تنوع، از این رستوران ها استفاده می کنند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه شرق » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
خوب که چی ؟ حالا طرف بیاد گیاه خوار بشه که گاو و گوسفند و مرغ کمتری کشته بشن ؟
مسخره است که اگه ادم با این تفکر رو بیاره به گیاه خواری !!!
ذات طبیعت همینه.اگه اینجوری باشه باید به این فکر کرد که جون گیاهی هم بخاطر طرف گرفته میشه !!!!