27 سپتامبر برابر با 5 مهر، روز جهانی گردشگری است. روزی که این صنعت به عنوان سومین صنعت پولساز دنیا مورد توجه عام و خاص قرار می گیرد.
سالهاست اقتصادهای بزرگ دنیا به نقش گردشگری به عنوان یکی از صنایع درآمدزا پی برده اند چنانکه این صنعت توانسته لقب سومین صنعت پولساز دنیا را به خود اختصاص دهد. اما گردشگری چگونه گردشگری شد؟
در سال 1964 از طرف سازمان ملل و براساس پیشنهاد کنفرانس بینالمللی ترانسپورت و جهانگردی آن سازمان در رم تعریفی برای جهانگردی به تصویب رسید که بدین شرح است: فرآیندی که شخص یا گروهی به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، مطالعه، تجارت، ورزش و یا زیارت به کشوری غیر از کشوری که در آن اقامت دارند، سفر کنند؛ مشروط براینکه حداقل مدت اقامت آنها از 24 ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد.
گردشگری برای کاهش وابستگی اقتصادی کشورها به درآمدهای نفتی و استفاده بهینه از منابع طبیعی، توسعه یافت. رشدی که در نهایت امر منجر به نامگذاری یکی از روزهای سال به نام گردشگری شد.
از سال ۱۹۸۰ بود که سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن می گیرد. اساسنامه این روز در تاریخ ۲۷ سپتامبر سال ۱۹۷۰ به تصویب سازمان جهانی گردشگری رسید. انتخاب و تصویب این روز نقطه عطفی در گردشگری جهانی محسوب میشود. هدف از گرامی داشت چنین روزی، بالا بردن سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر گردشگری بر ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان است.
توسعه جهانگردی و پیشرفت آن زمانی شروع شد که از یک سو قوانین و مقرارتی در زمینه حق مرخصی برای کارمندان و کارگران به مرحله اجراء در آمد و از طرف دیگر بالا رفتن سطح زندگی مردم در کشورهای صنعتی، امکان مسافرت را ایجاد کرد.
این دو عامل همراه با حس کنجکاوی نسبت به وضع زندگی و پیشرفت سایر ملل و آگاهی یافتن از روش زندگی و آداب و رسوم اقوام مختلف سبب شد تا انواع مختلفی از گردشگری اعم از فرهنگی، مذهبی، تجاری و سیاسی بوجود آید. البته گردشگری باتوجه به گستردگی که دارد به این عناوین ختم نشد و هر روز گونه ای جدید از گردشگری در دنیا شکل گرفت.
در نهایت امر تمام ملل روز 27 سپتامبر برابر با 5 مهرماه را جشن می گیرند و ایران نیز از این امر مستثنی نیست. چنانکه با توجه به آنکه هر ساله یک شهر از یک کشور میزبان نشست سازمان جهانی گردشگری در روز جهانی گردشگری میشود؛ ایران در سال ۲۰۰۱ میزبان بود.
طی سالهای گذشته روز جهانی گردشگری در ایران نه تنها یک روز بلکه یک هفته را به خود اختصاص می داد. برگزاری جشن های متفاوت در استان ها و برپایی نمایشگاه های اقوام پای ثابت این مراسم بود. حتا در برخی موارد نه تنها فعالان گردشگری بلکه عموم جامعه نیز با ساز و دهل روز جهانی گردشگری همراه می شدند و این روز را در کنار ذی نفعان آن گرامی می داشتند.
اما از مهرماه سال گذشته بود که هفته گردشگری یک روزه شد و برخلاف سالهای گذشته که نخستین هفته خود را به مناسبت روز جهانی گردشگری به عنوان هفته گردشگری جشن میگرفت؛ تنها یک روز را جشن گرفت که همان روز جهانی گردشگری بود. البته جشنواره ای تحت عنوان جشنواره مشارکت ملی گردشگری برای پوشش این فقدان شکل گرفت که در نخستین دور خود بازخورد چشمگیری از جامعه نداشت.
امسال نیز دومین سالی است که مسئولان دولت یازدهم روز جهانی گردشگری را گرامی می دارند. روزی که قرار است با حضور فعالان، ذی نفعان، کارشناسان و مسئولان بیش از گذشته به گردشگری توجه شود. اما این حوزه تا چه اندازه مورد مهر و محبت مسئولان خواهد بود؟