28 مارس 2024 - 18:38

تالاب بین المللی پریشان، پریشان تر از همیشه

23 سپتامبر 2015 - 11:10 dsfr.ir/d36m2

تالاب بین المللی پریشان، پریشان تر از همیشه
روزگار غم بار بزرگ ترین دریاچه آب شیرین ایران - عکس از سیاوش آریا

بزرگ ترین دریاچه آب شیرین ایران روزگار اندوه باری را می گذراند. پریشان، تالابی که روزی زیستگاه ده ها گونه پرنده بومی و صدها پرنده مهاجر و چندین گونه ماهی بوده، هم اینک واپسین نفس های خود را می کشد. پریشانی این تالاب تا آن اندازه پیش رفته است که در 3-2 هفته گذشته خشم زمین آشکار و دریاچه دچار خودسوزی شد.

به گزارش اَمرداد، بی مهری و دست اندازی مردمان بومی برای کار کشاورزی و بهره نادرست و کندن چاه های غیرمجاز و مجاز و بهره برداری بی رویه از سفره های زیرزمینی و مهم تر از همه مدیریت ناکارآمد انگیزه ای شد تا تالابی که هزاران سال زندگی در آن روان بود همانند بیابانی خشک و سوزان شود و واپسین امیدهای زنده سازی آن از دست برود.

بر پایه آمارهای سازمان محیط زیست استان، بیش از 1200 جرگه چاه غیرمجاز و مجاز در پیرامون تالاب پریشان پدیدار شده و آب سفره های زیرزمینی را مکیده است. همچنین بهره  بی رویه از آب تالاب مایه خشک شدن پیوسته پریشان شده و با دراز شدن زمان خشک سالی ها که نزدیک یک دهه از آن می گذرد و همچنین گرم شدن هوا و دگرگونی بیولوژی از زیر زمین دچار خودسوزی شده است. هرچند این خودسوزی در چند روز گذشته و پس از کوشش های فراوان مهار شده است، ولی دریاچه پریشان روزگارش بسیار پریشان تر از این هاست. اندوه بارتر آن است که بدانیم «بنک»، تنها چشمه آبدار پریشان نیز خشک شده است و این یعنی وضعیت دریاچه پریشان از مرز هشدار گذشته و همه امیدها را ناامید کرده است. دیگر صدای شُرشُر آب ها گوش را نوازش نمی دهد، آواز پرندگان شنیده نمی شود. کسی در اندیشه درختان و نیزارهایش نیست. صدای خشم زمین را نخواستیم که بشنویم و امروز باید به سوگش بنشینیم.

بخش ورودی گردشگری "تالاب پریشان" که تا چند سال پیش گردشگران بسیاری به آنجا می آمدند - عکس از سیاوش آریا

تالابی که هزاره ها را به سلامت پشت سر گذاشته با خودخواهی های انسان ها، زندگی اش به خطر افتاده است و شیره جانش را کشیدیم تا دیگر نتواند استوار بماند. امروز داریم تاوان ندانم کاری ها و بی تفاوتی های خود را پس می دهیم. آن هنگام که دوست داران زیست بوم دلسوزانه فریاد زدند و کمک خواستند کسی صدای آنان را نشنید، آن روز که پرندگان جایگاه زندگی خود را ترک کردند، چشم هایمان را بستیم و امروز ما ماندیم و بستری از خاک زخم خورده و شن زاری ناتوان و بی جان.

تالاب پریشان هرچند تنها نمونه ندانم کاری و مدیریت ناکارآمد و خشکیدن دریاچه های کشور نیست، ولی نتیجه بی مهری و بی خردی سال های گذشته است، نمونه ای از الگوی ناتوانی و بی خردی مردم و مدیران. اما هم اینک دریاچه پریشان بستری از خار و خاشاک و نیزارهای سوخته و مواد آلی و رسوبات و نمک های کف دریاچه شده است. دامداران گوسفندان خود را در آن می چرانند و کشاورزان با موتور در بخش هایی از آن گذر می کنند.

پریشان این روزها، روزگارش از هر زمانی ناخوش تر است، صدای سوختن و از میان رفتن تالاب را بشنویم پیش از آن که دیر شده باشد. پریشان این روزها نیاز به رسیدگی جدی دارد و تصمیمی کارشناسانه. هر روز با یک بحران دست و پنجه نرم می کند و هر روز از امیدهای زنده شدن آن کاسته می شود. باید هر چه زودتر به دادش رسید وگرنه با یک فاجعه بزرگ ملی رو به رو خواهیم شد. پریشان را تنها نگذاریم.

دریاچه بین المللی پریشان بیش از 4 هزار هکتار گستردگی دارد و بخش گردشگری آن نیز 4 هکتار برآورد شده است. پریشان آب بیش از 15 چشمه را فراهم می کند و بلندای آن از سطح دریا 820 متر است. بیش از 250 گونه پرنده مهاجر و 40 گونه پرنده بومی در این تالاب زندگی می کرده اند. ماهیانی همانند زردک، سرخه، دبرک، کپور، آمور و فیتوفالک از گونه های آبزی این دریاچه به شمار می آیند. این دریاچه یکی از دریاچه های آب شیرین است که در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده و همین نشان ویژه بودن این دریاچه است و باید پاسداری و نگه داری شود.

کارشناسان و فعالان زیست بوم تنها راه ماندگاری و زنده شدن آن را بستن همه چاه های غیرمجاز و مجاز می دانند.

شایان ذکر است؛ دریاچه پریشان یا فامور در 12 کیلومتری شهرستان کازرون جای گرفته است.

عکس های بیشتر را در وب سایت اَمرداد (پایگاه خبری زرتشیان ایران) ببینید.

1