کلیسای هوهانس مقدس (ارمنی: Սուրբ Յովհաննէս Եկեղեցի) یا کلیسای سهرل یک کلیسا متعلق به کلیسای حواری ارمنی است که در روستای سهرل، ۱۳ کیلومتری جاده آسفالته تبریز مرند و در ۳۵ کیلومتری تبریز، شهرستان شبستر، بخش صوفیان واقع شده است.
به گزارش «دنیای سفر»، تبریز دارای کلیساهای بسیاری چون کلیسای سنت استپانوس جلفا و کلیسای مریم مقدس، کلیسای کاتولیک ها و غیره است یکی از کلیساهای تاریخی استان آذربایجان شرقی که روی تپه ای در خارج از شهر و در روستای سهرقه واقع شده که کلیسایی به همین نام است. کلیسای سهرقه یا سهرل به خاطر معماری زیبا و متفاوتش نگاه های زیادی را به سمت خود جلب می کند.
کلیسای سهرقه که یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک به حساب می آید از حیث تاریخی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است ولی در طی حیات خود بارها مورد ناملایمتی روزگار قرار گرفته و با بازسازی های دوباره جان گرفته است. اسم این کلیسا برگرفته از نام یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) به نامه یوحنا گرفته شده که در بین ارامنه به هوانس معروف بوده است.
کلیسای سهرقه کجاست؟
کلیسای هوهانس مقدس (ارمنی: Սուրբ Յովհաննէս Եկեղեցի) یا کلیسای سهرل یک کلیسا متعلق به کلیسای حواری ارمنی است که در روستای سهرل، ۱۳ کیلومتری جاده آسفالته تبریز مرند و در ۳۵ کیلومتری تبریز، شهرستان شبستر، بخش صوفیان واقع شده است.
کلیسای سهرقه در چه سالی ساخته شد؟
ساخت و ساز کلیسای سهرقه در سال ۱۸۴۰ میلادی؛ به پایان رسید. این بنا به سبک معماری ارمنی طراحی شده است.
این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۷۶۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدمت کلیسای سهرقه
قدمت کلیسای سهرقه به سال ۱۸۴۰ میلادی می رسد که بر روی ویرانه های کلیسایی از سده های پنجم و ششم میلادی به وسیلهٔ یکی از ثروتمندان ارمنی به نام هاگوبوف و به دست معماران روسی ساخته شده است.
معماری کلیسای سهرقه
کلیسای سهرقه پلانی به طول ۱۸ متر دارد. عرض آن تا جلوی صحن محراب ۷/۵ متر و بعد از آن ۵/۴ متر است.
پوشش سقف کلیسا شامل سه گنبد متفاوت است: گنبد کوچک عرقچین بر روی محراب، گنبد بزرگ مخروطی با ساقه مرتفع بر روی تالار مرکزی و گنبد فضای ورودی که برج ناقوس کلیسا به گنبدی مخروطی ختم می شود. مصالح عمده به کار رفته در بنا آجر است. تزیینات بنا شامل کاربندی های فضای زیر گنبدها و قاب بندی های دیوارهای نمای خارجی است.
بنا توسط معماران روس و فرانسوی و استادکاران آذربایجانی ساخته شده است و قدمت آن را به سال ۱۸۴۰ میلادی رقم زده اند. بنابه شکل مستطیل به ابعاد ۳۰/۶ * ۴۵/۱۸ متر است که با آجر ساخته شده و از سه قسمت ورودی، تالار مرکزی و محراب تشکیل یافته است. ضلع غربی بنا را، ایوان آجری آن تشکیل می دهد که به وسیلهٔ دو راه پله به برج ناقوس کلیسا که آن هم به صورت برجی بلند با پلان ستاره ای شکل و گنبد رک خیاری جلب توجه می کند، ارتباط می یابد.
تالار مرکزی کلیسا، دارای پلان مستطیل شکل با پوشش گنبدی است. طاق مرکزی آن نیز به وسیلهٔ کاربندی های آجری به پلانی ۱۰ ضلعی تبدیل می شود که پایه گریو گنبد تالار بر روی آن قرار می گیرد. پوشش خارجی بنا به صورت گریو استوانه ای و گنبدی مخروطی خودنمایی می کند. طرح آجرکاری گنبد نیز از مهم ترین کارهای دوران قاجاریه محسوب می شود.
محراب کلیسا در منتهی الیه ضلع شرقی بنا، با گنبد رک بر روی گریوی هشت ضلعی قرار گرفته است.[۱۴] بر روی دیوار خارجی کلیسا طاق نماهایی با طاق هلالی شکل تعبیه کرده اند که از یکنواختی و سادگی بنا می کاهد.
این کلیسا در اثر زمین لرزه ۱۹۳۶ به شدت آسیب دیده و بعد از آن واقعه درها و پنجره های بنا به تاراج رفته است ولی آنچه از آن دوران به یادگار مانده خود در شمار یکی از نفایس معماری آذربایجانی به شمار می آید.
